Geen vinkje meer voor haatzaaiers: Twitter wist verificatielogo bij extreemrechtse prominenten

Het bedrijf voerde het vinkje in 2009 in om te laten zien dat de identiteit van een twitteraar, meestal een beroemd figuur, was gecontroleerd. Omdat gebruikers die status ‘geverifieerd’ steeds meer zagen als een soort stempel van goedkeuring, gaat de toekenning ervan veranderen, zo stelt Twitter.

In ons land gaat zo het officiële partij-account van Vlaams Belang en het account van partijvoorzitter Tom Van Grieken voortaan ‘vinkjeloos’ door het leven. Dat is al zo sinds deze zomer, maar dat gebeurde in alle stilte. Van Grieken zegt dat Twitter om uitleg is gevraagd, maar dat het sociale netwerk daarop nooit heeft gereageerd.

In een toelichting reageert het bedrijf nu dat gebruikers het vinkje meer en meer opvatten als een erkenning door Twitter van zaken die het bedrijf op geen enkele manier goedkeurt. Voorlopig worden alle aanvragen voor verificaties opgeschort, terwijl Twitter “werkt aan nieuwe richtlijnen en een programma waarop we trots zijn”.

Censuur?

Tot nu toe kon een account zijn geverifieerde status verliezen als de gebruiker zich voordeed als een ander. Maar Twitter gaat nu ook het vinkje schrappen als een gebruiker haat zaait of oproept tot geweld, of anderen aanvalt op basis van ras, etnische afkomst, nationaliteit, seksuele voorkeur, geslacht, religieuze overtuiging, leeftijd, handicap of ziekte. Het dreigen met terreurdaden is taboe, net als het plaatsen van gewelddadige, schokkende of aanstootgevende beelden. Zelfmutilatie en zelfmoord, of andere ‘activiteiten’ die indruisen tegen de huisregels: het mag niet meer.

Begeeft het socialemediabedrijf, dat zegt neutraal te zijn, hier zich niet mee op het pad van de ­censuur?

Die vraag kwam eerder deze maand in volle bloei toen Twitter tot ontzetting van sommigen de geverifieerde status gaf aan Jason Kessler, de man die deze zomer in Charlottesville een protestmars organiseerde van neonazi’s. Daarbij vielen een dode en tientallen gewonden toen een sympathisant van extreemrechts met zijn auto inreed op een tegendemonstratie.

Tegelijk zagen een aantal andere vooraanstaande figuren van extreemnationalistische, anti-islamitische, homofobe en gewelddadige bewegingen hun vinkje verdwijnen. In de VS verloor onder meer Richard Spencer, een voorvechter van blanke superioriteit, zijn gecontroleerde status, net als de extreemrechtse activist Laura Loomer.

Rechter en beul

Het ingrijpen door Twitter komt op een gevoelig moment. Netwerken als Twitter, Facebook, Reddit en Google liggen onder vuur omdat hun netwerken zijn gebruikt door Russische activisten, gelinkt aan het Kremlin. Zij hebben geprobeerd vorig jaar de Amerikaanse presidentsverkiezing te beïnvloeden die Trump aan de macht bracht.

Door de verificatiebadge weg te halen bij extreemrechtse figuren laadt Twitter de verdenking op zich dat het partij kiest, terwijl de techbedrijven in Silicon Valley volhouden dat ze slechts doorgeefluiken zijn. Twitter wordt nu rechter, jury en beul ineen, aldus commentaren. Andere vinden de maatregel juist niet ver genoeg gaan: de meeste van de prominente nationalisten die hun status verloren behouden hun account. Omstreden is ook de regel dat Twitter zich het recht voorbehoudt twitteraars niet alleen te straffen als ze zich misdragen op Twitter, maar ook voor wangedrag offline. Hoelang behouden bijvoorbeeld Hollywood-producent Harvey Weinstein (14.000 volgers) en acteur Kevin Spacey (4,9 miljoen) nog hun geverifieerde status, nu ze zijn betrapt op seksueel wangedrag? “Ik begrijp dat Twitter probeert het juiste te doen”, tweet hoofdredacteur Dieter Bohn van The Verge. “Maar deze maatregel doet gehaast aan.”