Een vader op zoek naar zijn verdwenen zoon: "Hij zat uren in de cel. Waarom?"

Woensdagavond 17u30, ik kom thuis van een belangrijke vergadering. Ik ga koken voor de kinderen. Voor het dessert mis ik echter nog bladerdeeg en vermits mijn oudste zoon dan ongeveer zal thuiskomen van school (hij heeft woensdagnamiddag les tot 16u40), bel ik hem zodat hij de inkopen kan doen.

Geen antwoord, wel een sms.

"Kan niet bellen. Ben bij de politie"

"Waarom?"

"Rellen muntpunt" en "Ik kan moeilijk sms'en"

"Meegedaan?"

"Nee"

"Ik kom naar de politie!"

Vanaf dan krijg ik geen antwoorden meer. 

Om 22u57 gaat de telefoon. Iemand stelt zich voor als agent en vertelt me dat mijn zoon werd meegenomen door de politie bij Muntpunt, vlakbij de grote Nederlandstalige bibliotheek van Brussel en vlak bij "De Munt".

Ik mag naar de afdeling van de Federale Politie komen. Het duurde dus meer dan 5 uren vooraleer ik als vader van een zoon van net 15 jaar op de hoogte werd gebracht. Mijn zoon werd rond middernacht zonder één woord aan mij meegegeven, na wat een "identiteitsverificatie" heet.

Niets meer, hij is niet ondervraagd.

Er wordt hem ook niets ten laste gelegd.

Behalve een nummer en een tijdstip (17.25 uur) in alcoholstift op zijn handen zijn de striemen van de plastic binders waarmee hij werd geketend de enige fysieke sporen van wat gebeurd is. 

Ook andere ouders van minderjarigen hebben heel lang moeten wachten op nieuws. Gezien de sms'en wist ik tenminste iets en heb ik tijdens die lange uren van een bevriende advocate  toch wat duiding gekregen.

Het maakte het wachten iets draaglijker.

De eerste keer dat ik me aanbood op het commissariaat stuurde de politie me huiswaarts: "Er stonden alleen vreemde namen" op de lijst van opgepakten.

De tweede keer, na aandringen met de info verkregen via de advocate, werd me pas verteld in welk commissariaat hij zat.

Ik ben dus gaan wachten aan het commissariaat, en heb daar andere ouders ontmoet. Ouders van kinderen die, net zoals mijn zoon, uren in de cel met de andere jongeren hebben doorgebracht.

Hij zegt meegenomen te zijn omdat hij de namen van zijn vrienden riep toen hij die zag opgepakt worden. Het gaat over 2 jongens uit de Brusselse rand, die daar school lopen, en die geenszins beantwoorden aan wat iedereen lijkt te veronderstellen over afkomst of sociale klasse.

Zij waren de politie aan het fotograferen die best wel hardhandig optrad. Dat vonden enkele agenten blijkbaar niet oké. Nochtans mag het wel, dat las ik een tijdje geleden, en het lijkt me ook een goede controle op wat beide partijen al dan niet fout doen in zo'n situatie.

Door hun namen te roepen werd mijn zoon dus direct ook medeschuldig aan een toegelaten activiteit, werd hij geboeid, van zijn gsm ontdaan, en uren opgesloten in een collectieve cel.  

Om zijn boek voor de Nederlandse les naar de bib "Muntpunt" te brengen, zegt ie zelf. Is hij geïntrigeerd iets te lang blijven rondhangen en moet je niet beter uit de buurt blijven op zo'n momenten?

Muntpunt, het Muntplein, net als het Sint-Katelijneplein vlakbij, dat is zijn habitat, al van kleins af aan. Het is de publieke ruimte waar hij en zijn vrienden samenleven en vaak ook mooie dingen waarmaken en beleven.

Hoe de politie zich opstelt en reageert, het is een boeiend en vaak opzwepend schouwspel. Dat herinner ik me nog van lang lang geleden: als student ging ik voorop betogen tegen de verhoging van het inschrijvingsgeld en kreeg ik rake klappen. Maar voor de goede zaak droeg ik die met trots.

Tijdens het piekeren heb ik me dan ook even afgevraagd of hij voor een “goede zaak” zou mee kunnen gedaan hebben? Nee dus, ook hij was dit weekend ontstemd door het vandalisme. Omwille van zijn rechtvaardigheidsgevoel zie ik hem wel kwaad worden op de willekeur van politiemensen, maar zeker niet andermans of publiek eigendom vernielen.

Wat gebeurde daar nu op dat plein?

Ik lees dat een rapper de rellen veroorzaakte, zo interpreteerden de journalisten op televisie de feiten.

Echt?

Ja, dat klinkt spectaculair genoeg … maar staat de opwinding de journalisten in die eerste minuten soms ook geen objectieve berichtgeving in de weg?

Mag ik zelf ook even interpreteren?

Meer en meer lijkt het een uit de hand gelopen ontmoeting van een social media-ster met gillende meisjes en jongens, gekomen van heinde en verre. Op de beelden zie je initieel ook een heel divers gekleurde groep kinderen. De politie lijkt zich geen raad te weten met zo'n fenomeen.

Pakken ze het juist aan? Het gevolg is alleszins dat emotie de overhand neemt en enkele onruststokers er hun vriendjes bijhalen, waarna de boel escaleert. 

Het feit dat er slechts 4 jongeren tot voor de onderzoeksrechter komen vandaag zegt veel over hoe efficiënt men heeft kunnen oppakken gisteren. Of was het gewoon in het wilde weg meenemen wie er verdacht uitziet of op de zenuwen werkt?

Misschien zit ik er compleet naast. Ik wil vertrouwen hebben in de politie, en respect voor hun werk. Ik hoor het dus graag. Tijd, rust en wat nader onderzoek zullen hopelijk meer duidelijkheid brengen.

In de cel heeft mijn zoon die uren doorgebracht met een bont gezelschap. Het was er "wel relax", een jongen rookte er doodleuk, iemand had nog een iPod en maakte wat filmpjes van de kunstjes van een ander. Enkelen beweerden er niets mee te maken te hebben, anderen hadden sterke verhalen of hadden "dingen" gezien.

Er was een jongen van 2004 bij, 13 dus.

Wat blijkbaar opviel was dat de jongeren echt niet gelijk behandeld werden door de politie: de ene werd een pak hardhandiger aangepakt dan de ander. Allemaal werden ze ook volledig naakt gefouilleerd (“squatten”). Sommigen werden door de agenten ook uitgemaakt voor 't vuil van de straat.

Mij deed het goed te horen dat de jongeren in de cel elkaar respecteerden ondanks de grote verschillen, mijn zoon werd er door de kansarme marolliens niet op afgerekend dat hij een flamand is.

Die jongeren trapten dus niet in dezelfde val als de volwassen professionelen voor de celdeur?

En ik spreek dan nog niet over politici die hier snel munt uit hebben willen slaan.

Ik begrijp best dat de politiemensen soms veel moeten incasseren, maar het kan toch niet dat ze dit fysiek of zelfs maar verbaal afreageren? Niet op die jongeren die hen tergen, en al helemaal niet op de anderen met eenzelfde geschoren kop of trainingsbroek.

De jongeren die harder werden aangepakt wentelen zich, volgens wat ik lees in de kranten, in zelfbeklag. Dat klopt waarschijnlijk, maar afgaand op de verhalen die mijn zoon me vertelde hebben ze vaak ook goede redenen.

Welke kansen kregen ze echt al?

Hoe verliep mijn avond? Ik bracht enkele uren door in de gang van het commissariaat. Geschrokken, maar met een directe lijn naar een bevriende advocate, en een adresboekje in de aanslag. Ik wil geen speciale behandeling, wel informatie en geen willekeur.

Er waren gisteren ook ouders die helemaal niets wisten, ze hadden hun kind op televisie zien afgevoerd worden of hoorden het via de vriendjes. Ouders die niet mediawijs zijn, ongeschoold tout-court, die in totale paniek waren… en die duidelijk schrik hadden niet alleen een zoon, maar door een eventuele misstap ook hun beperkte hebben en houden te gaan verliezen.

Een wenende vader wou dat hij het recht kreeg om zijn zoon eens een flink pak rammel te geven.

Een mama bezweerde ons in tranen wat ze allemaal deed om haar kroost op het goede pad te houden. En beiden die specifiek naar mij toe benadrukten hoezeer ze zelf hun best doen om goede medeburgers te zijn, hard werken, nooit ziek zijn en  willen dat hun kinderen meertalig worden.

Is het echt fair om die mensen uren in het ongewisse te laten? Duurt de identificatie van 31 mensen echt zo lang?

Ten slotte weet ik nu uit eerste hand hoe die zondvloed van nieuwsupdates, maar vooral de vele meningen op alle kanalen, hard aankomen. “Dat ze ze allemaal afknallen” is natuurlijk grotesk en lachwekkend, maar de ergste zijn een stuk subtieler: de “wij en zij” zinnetjes. 

Wie echt wat onderzoek deed, zag gisteren snel veel nuances. Maar zoveel mensen zoeken alleen een bevestiging van hun (voor-)oordelen.  Ik zat gisteren enkele uren tussen andere papa’s en mama’s, mijn zoon tussen jongens van zijn leeftijd.

Heel verschillende mensen, maar met vaak heel gelijklopende noden en behoeften. Leerrijk, louterend, en gelukkig voor mij en mijn zoon zonder gevolgen.

---

De redactie heeft een reactie gevraagd aan de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene. De woordvoerder zegt dat ze het voorval zullen onderzoeken "en als hier uit geleerd moet worden
dan gaan we dat doen". Eventueel komt er later nog een reactie.

---

VRT Nieuws wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.