Zie de mens: "Ecce homo" toont Belgische kunst op 9 locaties in Antwerpen

Ecce homo of "zie de mens": al honderden jaren is het een adagium in de kunst en daarbuiten om de mens in al zijn facetten te tonen. Vandaag opent in Antwerpen een tentoonstelling onder deze naam die werk van 63 Belgische kunstenaars op 9 locaties in de stad met een historische context in dialoog laat gaan.

De expo is opgevat als een wandeling die leidt langs de Sint-Joriskerk, Museum Mayer van den Bergh,  Geukens & De Vil (de organisatoren), Marion De Cannière, Maagdenhuis Museum, Fierens woonblokken, ZNA Sint-Elisabeth, Instituut voor Tropische Geneeskunde en Plantentuin Den Botaniek. Cocurator Eric Rinckhout duidt enkele opmerkelijke kunstvoorwerpen:

De (anonieme) eigenaar van het werk schreef een handgeschreven brief aan de kunstenaar om te vragen of zijn werk getoond mocht worden tijdens de tentoonstelling: het mocht. De verse (halve) peer bovenaan het kunstwerk wordt af en toe vervangen. Het is een werk dat zeer zelden wordt getoond. "Moi" is te zien in de galerie Geukens & De Vil aan de Leopoldplaats. 

Een beeld in brons behoorde niet tot de opties, maar deze waterdichte kunststof geeft wel een mooie "bronzen" indruk, alsof het al jaren in de tuin staat. Voor de technici: het gaat om epoxy verwerkt met metaalstof om zo bestand te zijn tegen het winterse weer. De curatoren dromen er stiekem van dat dit werk een vaste plek krijgt in de tuin van het Instituut voor Tropische geneeskunde.  

De Sint-Joriskerk is ook 1 van de 9 locaties van deze tentoonstelling. Hedendaagse kunst in de kerk is niet altijd evident, maar de pastoor toonde zich positief over dit project. Zelfs een lichte kritiek op het instituut Kerk moet kunnen. Zo beklemtoont de doodskist in spiegelglas van Jan Van Oost ook meteen onze eigen sterfelijkheid. Erg de moeite is "Salomé", een schedel in carraramarmer waarvoor je een gammele trap naar het orgel op het doksaal moet beklimmen. Daar krijg je ook een zicht op de kerk cadeau.

Sofie Muller heeft speciaal voor deze tentoonstelling een nieuw beeld gemaakt. Het gaat om 2 albasten hoofden die ze naast een van de absolute topstukken uit het Museum Mayer van den Bergh heeft geplaatst, namelijk een houten beeld uit de 13e eeuw dat Jezus en Johannes samen op een bankje toont, in een innige pose. "Deze twee hoofden in albast zijn een hedendaags antwoord op dat beeld. Er is nog tederheid in dit nieuwe beeld, maar de nadruk ligt toch meer op het pijnlijke", zegt Rinckhout.

"Soms speelt toeval een grote rol", zegt Rinckhout. "Mark Manders herwerkte een ouder werk, door er een blauwe plaat aan toe te voegen. Toevallig net dezelfde kleur als de enige Ecce Homo die de tentoonstelling toont. Een ongelooflijke echo tussen het oude en het nieuwe."

De 16e eeuwse Ecce Homo uit de collectie van het Maagdenhuis werd speciaal voor de tentoonstelling opgediept uit de reserves en in een van de salons geïnstalleerd, net onder de "Composition with yellow and blue" van Mark Manders.

Dit is vermoedelijk het laatste werk dat Panamarenko heeft gemaakt, voor hij met pensioen ging. Een loodzwaar beeld met vleugels met een spanwijdte van 6,5 meter, dat een volledige ruimte van het Maagdenhuis in beslag neemt. De titel verwijst naar de film "Brazil" van Terry Gilliam, bekend van "Monty python". De curatoren noemen het een ode aan de fantasie. Want wie droomt er niet van om te kunnen vliegen?