Overschreed Antwerps stadsbestuur deontologische code? "Schijn van partijdigheid"
Groen dient een klacht in bij het integriteitsbureau tegen het Antwerps stadsbestuur. Verschillende leden waren vorige maand aanwezig op op een verjaardagsfeestje van een vastgoedontwikkelaar. Maar deden de burgemeester en zijn schepenen effectief iets verkeerd?
Op 20 oktober was het gros van het Antwerpse stadsbestuur op op het verjaardagsfeestje van Erik van der Paal, een stille vennoot van bouwpromotor Land Invest. Onder hen ook burgemeester Bart De Wever (N-VA) en bevoegd schepen voor Stadsontwikkeling Rob Van de Velde, zo registreerde nieuwssite Apache.
De relatie tussen Land Invest en de stad gaat al langer over de tongen, maar het feestje is voor oppositiepartij Groen de druppel. Zij dienden een klacht in bij het Bureau voor Integriteit van de stad Antwerpen. Dat adviesbureau voor deontologische kwesties werd opgericht in 2004 nadat de stad de Visacrisis doormaakte.
Fles wijn
"In de gedragscode staat heel duidelijk dat iedere schijn van partijdigheid vermeden moet worden", zegt Annemie Breëns van het Bureau voor Integriteit. Officieel luidt het in die code dat het normaal is dat collegeleden over een goed netwerk beschikken en dat ze ze vrij zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten naar hun keuze. Maar er staat dus ook dat ze er alles aan moeten doen om de schijn van partijdigheid weg te nemen of te vermijden. Of dat in dit geval ook gebeurd is, daar wil Breëns niet op vooruit lopen.
Juridisch is er in ieder geval niets foutgelopen, zegt Johan Ackaert van de UHasselt. Behalve decaan rechten is hij ook expert lokale overheden. "Het verhaal van Antwerpen en Land Invest is hetzelfde als dat van de bouwpromotoren aan de kust dat deze week in Pano werd uitgezonden: louter juridisch valt hen niks aan te wrijven."
Maar niet alleen het juridische aspect is van tel, zegt hij. "Het kan geen kwaad om eens meer stil te staan bij onze politieke deontologie", zegt Ackaert. "De schijn van partijdigheid wordt nu in ieder geval wel gewekt. In Nederland gaan ze daar veel strenger mee om. Daar kan zelfs een fles wijn niet zo maar aangenomen worden. Ik denk dat we in Vlaanderen nog heel wat marge voor verbetering hebben. Tot zo lang hebben alle gemeenten deontologische codes. Het is aan Antwerpen om uit te maken of die code bij hen overschreden is."
Paaseieren
Dat zal het negen leden tellende Bureau voor Integriteit op 7 december doen. Voorzitter van het Bureau voor integriteit is sinds kort Roel Verhaert, de voormalige stadssecretaris die pas op pensioen ging. Op het vlak van integriteit heeft de topambtenaar van de stad een onkreukbare reputatie. Zijn aanstelling zorgde wel voor enig debat in de gemeenteraad, omdat de oppositie zich afvroeg of Verhaert wel de juiste man is op die plek, gezien zijn verwevenheid met de stad. De voorganger van Verhaert was een onafhankelijke rechter.
In 2013 tikte het integriteitsbureau De Wever, Van de Velde en Homans op de vingers omdat ze paaseieren hadden uitgedeeld in zorgcentra
Vaak is het nog niet voorgekomen dat het Bureau voor Integriteit een mandataris op de vingers moest tikken. Klachten over hun functioneren zijn uiterst zeldzaam, zegt Breëns. "Het laatste geval dat ik me herinner dateert ook al weer van 2013. Toen hebben enkele leden van het schepencollege paaseieren uitgedeeld in een enkele zorgcentra. Daar hebben we toen over geoordeeld dat dat niet gepast was."
Die leden waren burgemeester De Wever, schepen Van de Velde en toenmalig schepen en OCMW-voorzitter Liesbeth Homans (N-VA). Volgens het verslag van het integriteitsbureau wekte de actie de schijn van propaganda en "kon de actie alleen maar plaats vinden door oneigenlijk gebruik te maken van de infrastructuur van het Zorgbedrijf en de bevoegdheden van de schepen als voorzitter van dit bedrijf".
Gesteld dat het Bureau voor Integriteit meent dat de deontologische code ook nu overschreden is, dan komt het dossier terecht bij Liesbeth Homans, nu Vlaams minister van Binnenlands Bestuur. Zij kan vervolgens de Antwerpse gouverneur Cathy Berx (CD&V) vragen om een tuchtonderzoek uit te voeren. Een uiteindelijke sanctie kan alleen door Homans getroffen worden.