Hoop slinkt voor bemanning verdwenen Argentijnse duikboot: dit zijn de akelige hypotheses over wat er met hen gebeurd kan zijn

De ARA San Juan had deelgenomen aan een oefening en was onderweg van Ushuaia naar een basis in Mar del Plata, op 400 kilometer ten zuiden van Buenos Aires. Er werd voor het laatst iets van de bemanning gehoord toen die op 430 kilometer van de kust van Patagonië voer. Daarna niets meer.

Zaterdag liepen plots signalen binnen, die volgens reddingswerkers mogelijk van de opvarenden waren. Het ging om zeven pogingen om een boodschap uit te sturen per satelliettelefoon. Ze varieerden in tijdsduur van 4 tot 36 seconden, maar konden niet getraceerd worden omdat ze erg kort en zwak waren. Maar vandaag heeft de Argentijnse Marine laten weten dat de zeven oproepen niet van de onderzeeër kwamen. "We hebben de analyse van de signalen gekregen en daaruit blijkt dat de oproepen niet overeenkomen met de satelliettelefoon van de onderzeeër", zo liet de woordvoerder van de Marine weten. "We hebben dus nog altijd geen contact gelegd."

Maar intussen is het vaartuig zes dagen vermist op een woelige zee en ziet het er steeds minder goed uit voor de bemanning. Volgens een Australisch marine-expert is er weinig hoop dat ze het zo lang hebben overleefd. “Elk uur vermindert de kans dat we hen levend vinden”, aldus James Goldrick, topman van de Australian Defence Force Academy en voormalig bevelvoerder op twee schepen. “Ik zie het duister in. Het zou geweldig zijn mocht het gewoon een probleem zijn met de elektrische communicatie zoals de Argentijnse overheid suggereert, maar na al die tijd denk ik eerlijk gezegd dat het erger is.”

Volgens de marine is er genoeg lucht en voedsel aan boord om twee weken te overleven, maar als er een ramp gebeurde zal dat volgens de expert van weinig tel zijn. Het vaartuig zelf is om te beginnen erg oud – het werd in 1984 gebouwd in Duitsland en loopt op diesel en elektriciteit – en hoewel de vloot tussen 2007 en 2014 werd gemoderniseerd om nog 30 jaar mee te kunnen gaan, is het niet duidelijk in welke toestand het is. De Argentijnse marine heeft immers niet veel geld.

“Vermoedelijk ligt de duikboot niet aan de oppervlakte”, zegt hij. “Onderzeeërs hebben normaal gezien boeien die naar de oppervlakte komen als er iets mis gaat, maar omdat het zo oud is weten we niet of die er wel zijn. Als er brand of een lek is ontstaan kan het bijzonder moeilijk worden om te overleven. Stel dat er een leiding is gesprongen of vuur woedt in een groot compartiment, dan moet je dat afsluiten. Als dat in het centrale gedeelte van het schip gebeurt of in de controlekamer, kan het zijn dat er overlevenden aan beide kanten van de onderzeeër vastzitten.”

Als er een aanvaring is gebeurd of als het schip een inslag te verwerken kreeg, wordt het nog gevaarlijker. De impact wordt niet alleen bepaald door hoe ernstig het incident was, maar ook door de diepte waarop het schip zich bevindt. “Als je dichtbij de oppervlakte bent, is er hoop. Maar anders niet, want dan kan de romp het begeven onder de druk. En dan is iedereen er geweest, want dan lig je ook te diep om te proberen naar de oppervlakte te zwemmen. Het menselijk lichaam kan die druk niet aan. In het laatste geval zal de duikboot volgens Goldrick naar de bodem gezonken zijn.”

Heel Argentinië leeft intussen mee met de opvarenden van de San Juan. Zelfs paus Fransiscus – die uit Argentinië afkomstig is – heeft al gezegd dat hij voor hen bidt. Familieleden van de bemanning hebben onder meer een vlag gehangen aan de marinebasis in Mar del Plata met de woorden: “Wees sterk, Argentinië. We vertrouwen op God. We wachten op jullie.” (lees hieronder verder)

"Die telefonische signalen hebben ons hoop gegeven, ze moeten ergens ronddobberen", zei Claudio Rodriguez gisteren op de Argentijnse televisiezender A24. Zijn broer Hernán is machinist en werkt al elf jaar op de San Juan. Foto's van Hernán en andere opvarenden zijn door familieleden op Facebook gezet. Het regent daar ook steunbetuigingen. "Het is pijnlijk zoals de uren verstrijken. We zitten met een mengelmoes van vreselijke gevoelens en stilte. Ik wil dat hij weer thuis komt", aldus de vrouw van de machinist, Marcela Moyano, gisteren op de Argentijnse staatstelevisie.  (lees hieronder verder)

Onder de opvarenden bevindt zich ook luitenant Eliana Maria Krawczyk (35), de eerste vrouwelijke onderofficier aan boord van een onderzeeër in Zuid-Amerika. Haar vader vertelde hoe ze voor de marine had gekozen nadat een van haar broers was omgekomen bij een verkeersongeluk en haar moeder door een hartaanval. "Ze was gelukkig aan boord", aldus vader Eduardo. Volgens de broer van Eliana had zijn zus voor vertrek gemeld dat er problemen waren met de onderzeeër.

Aan de internationale reddingsactie wordt inmiddels meegewerkt door tien Argentijnse marineschepen, een Brits poolschip en drie vliegtuigen uit de Verenigde Staten. Ook uit Engeland, Brazilië, Chili, Uruguay en Zuid-Afrika is hulp aangeboden voor de zoektocht. Ze zoeken in een gebied van 300 kilometer rond de plaats waar het laatste contact vandaan kwam. Noodweer bemoeilijkt de operatie echter, met golven tot zeven meter hoog. Dat maakt geolocatie ook moeilijk.