Zo is het om te werken voor Deliveroo: "Hoe sneller ik fiets, hoe verder de app me stuurt"

Ik woon in Brussel. Wanneer je in de stad rondloopt, zoeven de fietskoeriers door de straten om slaatjes en pasta aan huis te leveren. Werken bij Deliveroo is populair, vooral onder jongeren. Toegegeven, het klinkt aanlokkelijk: werken wanneer je wil, geen baas die met de zweep achter je zit en een beetje beweging. Ik waag mijn kans.

Solliciteren doe ik online op de website van Deliveroo. Je hebt geen diploma’s of ervaring nodig, want iedereen kan fietsen: een fiets, helm en een smartphone met een abonnement volstaan.

Ik word snel aangenomen. Na het invullen van een vragenlijst, een neptestrit en online lessen, sta ik met een nieuwe lichting fietskoeriers in een kantoortje in het centrum van Brussel om het materiaal op te halen. Nu ja. Het kantoortje stelt niet veel voor: een leegstaande winkelruimte. Het is wat onwennig, niemand zegt iets.

Lees verder onder de foto

We luisteren naar de uitleg van een verantwoordelijke. We kunnen kiezen tussen twee verloningssystemen: ofwel een uurverloning ofwel een verloning per levering.

De jongeren kiezen allemaal voor de uurverloning van zo’n 10 euro bruto. De uitbetaling gebeurt via SMart, een uitzendkantoor voor creatieve beroepen. Dat kan voorlopig nog, maar binnen enkele maanden wordt iedereen per levering betaald. Ik ben de enige zelfstandige en krijg 7,25 euro bruto per levering. Hoe sneller ik fiets, hoe meer ik verdien. De verantwoordelijke belooft twee tot drie bestellingen per uur, goed voor een 15 à 22 euro. Niet slecht. 

Na de uitleg krijgen we een jas, een T-shirt, een regenbroek en een rugzak. Deliveroo biedt een ongevallenverzekering, maar de fiets moet ik zelf betalen, inclusief herstellingen. Mijn gsm-abonnement ook. 

Mijn werkuren kan ik niet helemaal zelf kiezen. Het hangt af van hoe het online uurrooster de shifts verdeelt. De shifts worden elke vrijdag opengesteld. Je kan kiezen tussen verschillende zones en tijdstippen, maar je moet er snel bij zijn: wie eerst komt, eerst maalt. Ben je te laat, dan kan je enkel shifts innemen die fietskoeriers vrijgeven. Dat heet een SWAP. Ruilhandel. Ik krijg enkele shifts toegewezen, waaronder een avondshift in Elsene.

Avondspits in Elsene. Ik begeef mij naar het Flageyplein. Ik ben nogal zenuwachtig want ik heb geen testrit gedaan en ik moet meteen mijn plan trekken in het drukke verkeer. De instructies krijg ik van een algoritme. Bij het begin van een shift log je in. Als er een bestelling binnenkomt, zegt de app bij welk restaurant je die moet gaan oppikken. Eenmaal je daar aankomt, krijg je het adres waarop je moet gaan leveren. Het wijst zichzelf snel uit. Met de navigatie van de app vind ik mijn weg van het restaurant naar de klant.

Lees verder onder de video

Fietsen in Brussel is wel pittig. Op de steile hellingen worden mijn klimmersbenen getest. Maar ik geraak tijdig bij mijn klant. Bij het overhandigen van het zakje aan de deur zie ik de vreugde in zijn ogen. Dat geeft voldoening.

Het is nog vroeg op de avond, maar pas na een half uur krijg ik de volgende oproep. In het restaurant moet ik opnieuw een half uur wachten. Het is een grote bestelling die ik samen met een andere fietskoerier lever. De verloren tijd proberen we in te halen en we rijden door een paar rode verkeerslichten (zie foto onder). Tijd is geld.

Lees verder onder de foto

Studenten die een uurverloning krijgen, hebben minder tijdsdruk. “Goed dat jij hier in Elsene werkt. Toen ik op zondagochtend een shift deed in Ukkel, kon ik in totaal maar vier leveringen doen. Gelukkig word ik per uur betaald”, zegt een student-koerier buiten aan een restaurant. Binnenkort kan dat niet meer. Vanaf januari worden ook zij per levering betaald.

Niet alle shifts verdienen trouwens even goed. Wie wilt rondkomen, moet een hele dag kunnen fietsen. Maar dan is het zaak om het online uurrooster voortdurend in de gaten te houden. “Ik kijk voortdurend naar mijn smartphone”, zegt een andere student. “Zodra een shift vrijkomt, klik ik.” Intussen is het systeem nog bijgeschaafd. Koeriers die in het weekend fietsen, krijgen een soort "getrouwheidsbonus". Met die bonus krijg je voorrang om tijdens de week te werken.

Lees verder onder de video

Naast klikstress steekt ook het algoritme stokken in de wielen. “Ik moet twintig leveringen per dag doen om rond te komen. Het frustrerende is dat hoe sneller ik fiets, hoe verder de app mij stuurt om leveringen te doen”, vertelt een zelfstandige fietskoerier me. Het systeem zet dus een rem op je inkomsten en flexibiliteit. Als je minder leveringen doet dan gehoopt, is dat je eigen probleem.

Dat laatste ervaar ik wanneer ik op het einde van mijn shift af te rekenen krijg met een platte band (zie video onderaan). Kapotgereden in een stuk glas. Ik verwittig de helpdesk via een chatbox. Ik krijg een antwoord vanuit Madagascar in gebroken Engels. "Can you continue with the shifter", vraagt de helpdesk me om me er vervolgens op te wijzen dat ik een mail moet sturen. Enkele minuten nadien word ik uitgelogd van de applicatie. Einde van de shift. De vooropgestelde twee bestellingen per uur heb ik niet gehaald.

Lees verder onder chatconversatie

Na afloop van deze anderhalve maand is me vooral opgevallen hoe weinig menselijk contact er was met Deliveroo. Het is heel anoniem. Alles gebeurt via de app. Mijn enige menselijke contact was er bij aanvang om het materiaal in ontvangst te nemen. Als er iets misloopt, bel je niet, maar moet je contact opnemen via chat met de helpdesk die in Madagascar zit.

Koeriers hebben nu enkel een aansprakelijkheidsverzekering. "We zijn in gesprek met verzekeringsmaatschappijen om een uitgebreidere polis uit te werken", klinkt het bij Deliveroo. De CEO van Deliveroo ontkent dat wie snel fietst daardoor naar verdere opdrachten wordt gestuurd. "Het algoritme bekijkt puur welke koerier het dichtstbij is. Er worden geen performance-indicatoren gebruikt."