Dokters in sommige ziekenhuizen passen liever palliatieve sedatie toe dan euthanasie

Daniël Gybels verloor een jaar geleden zijn vrouw na een terminale kanker. Zijn vrouw had gekozen voor euthanasie, maar het ziekenhuis besliste op het laatste moment om de euthanasie om te zetten in palliatieve sedatie. Met sedatie wordt het leven niet actief beëindigd maar laat men het uitdoven.

"De euthanasie werd op enkele minuten tegengehouden met grote gevolgen", zegt Daniël Gybels. "Het leven van mijn vrouw werd zeven dagen nodeloos gerokken. Zeven dagen waarop haar lichaam aftakelde en uiteindelijk alles uitviel. Je zit dus tussen hemel en aarde met intimi die geen kant meer opkunnen. Euthanasie wordt wel eens als egoïstisch bestempeld maar het is net altruïstisch. Je bespaart je naasten een langer afscheid vol onmacht en frustratie", zegt Gybels.

Het verhaal van Daniël Gybels is geen alleenstaand feit.  Mireille Vergucht vertelt het verhaal van haar man die met terminale kanker opgenomen werd in het ziekenhuis. Alle voorbereidingen voor euthanasie waren in orde. Ook de behandelende arts was op de hoogte van de euthanasieplannen. Ondertussen kreeg de man morfine voor de pijn waardoor hij in een soort coma terechtkwam. Op het moment dat de familie wou overgaan tot euthanasie zei de anesthesist: "Dit is onwettig omdat uw man niet meer actief kan toestemmen."  

Professor Wim Distelmans (VUB) kent het probleem. "Voor een deel is het een gevolg van een gat in de wet," zegt hij.  "Elk geval van euthanasie moet doorgegeven worden aan de Federale Commissie Euthanasie.  Voor sedatie is die verplichting er niet. Daardoor proberen dokters in sommige ziekenhuizen op het laatste moment euthanasie om te buigen in palliatieve sedatie om zichzelf controles en paperassen te besparen. Ik pleit er al jaren voor dat ook sedatie moet doorgegeven worden volgens dezelfde procedure", zegt Distelmans.  

In 2014 hebben 1928 mensen in ons land euthanasie gepleegd. In 2015 waren dat er 2022. Dat zijn er ongeveer 165 per maand of vijf per dag. Het aantal is licht stijgend. Naar schatting zijn er vier keer meer gevallen van sedatie. Maar officiële cijfers daarover bestaan er niet omdat er geen verplichting is om sedatie te melden.  In hoeveel gevallen ziekenhuizen euthanasie willen ombuigen naar sedatie is niet bekend omdat dat vaak onder de radar gebeurt.

Distelmans zegt dat hij weet dat sommige ziekenhuizen verschillende technieken hanteren om euthanasie te ontwijken en sedatie toe te passen. "In sommige gevallen praten ze in op de familie, in andere gevallen gebruiken ze valse argumenten om tijd te rekken. Ze zeggen bijvoorbeeld dat eerst de ethische commissie van het ziekenhuis moet oordelen, terwijl daar nergens iets van in de wet staat," zegt Distelmans.

De wet zegt dat er twee onafhankelijke dokters met de euthanasie
moeten instemmen. Als die tweede dokter iemand van het ziekenhuis is, ontstaat daar vaak een probleem.

"Veel zou ook kunnen opgelost worden met een betere communicatie," besluit Distelmans. "Als men in het ziekenhuis van bij het begin duidelijk zegt dat men geen euthanasie wil plegen, dan kan de familie nog een andere dokter zoeken. Als het helemaal op het laatste moment gebeurt, kan ook de familie geen kant meer op. In sommige ziekenhuizen heeft men de mening dat iemand die sterft, slechte reclame is voor het ziekenhuis, terwijl dat helemaal niet opgaat in geval van euthanasie. "