De Nationale Bank adviseert de regering om de regels voor hypothecaire leningen te verstrengen. Banken moeten zelf voor extra kapitaal zorgen als buffer als ze risicovolle leningen geven, bijvoorbeeld aan mensen met een laag inkomen die de volle 100% van het bedrag voor een huis willen lenen.

De maatregel zou nodig zijn omdat de vastgoedprijzen maar blijven oplopen. Daardoor kan een vastgoedzeepbel ontstaan, met prijzen die ontsporen en vervolgens in elkaar klappen. Banken die te veel precaire leningen toestaan, kunnen in de problemen komen als de rente weer zou stijgen, waardoor een aantal klanten zijn aflossingen misschien niet meer aankan. De kans hierop lijkt klein, maar na de crisis van 2008 zal niemand bezwaar hebben tegen een behoedzame aanpak.

Het aantal hypothecaire leningen blijft ook maar stijgen. Vanwege de lage rentes kiezen steeds meer mensen ervoor een tweede huis of flat te kopen als investering. Liever dat dan het geld bijna 2% per jaar in waarde te zien dalen op een spaarrekening. Maar wat als die tweede woonst niet of slechts tegen een lagere prijs verhuurd geraakt en tegelijk de rente stijgt? Ook deze ontwikkeling maakt de markt kwetsbaarder.

De politici hameren erop dat de gewone burger niet de dupe is van deze macro-economische maatregel, die vooral op banken gericht is. Maar als banken meer kapitaal moeten aanleggen bij leningen met wat meer risico, zullen ze onvermijdelijk minder vlot zulke leningen toekennen. En als ze dat toch doen, zullen de leningen wat duurder worden, want op dat extra kapitaal willen ze toch ook hun return hebben.

Het jonge koppel dat klaar is voor een eigen woning riskeert dan ook iets langer te moeten sparen of iets dieper in de buidel te moeten tasten. Al mag het nog niet klagen, natuurlijk, gezien de nog altijd historisch lage rentestanden. Nog niet zo onnoemelijk lang geleden was een rente van 8% normaal als je een huis kocht, nu lijkt dat percentage duizelingwekkend hoog.

Door de massale toename van het aantal woonleningen hebben de Belgische gezinnen gemiddeld genomen steeds meer schulden, berekende ING onlangs. En die trend is tegengesteld met die in andere Europese landen. 30% van de gezinnen heeft niet eens genoeg spaargeld om een half jaar aflossingen te betalen. Een kwart van de gezinnen moet 30% van zijn inkomsten gebruiken voor zijn aflossing. De Europese Centrale Bank zit dan ook al een tijdje argwanend naar ons en onze banken te kijken. Het is goed dat we haar vóór zijn met deze nog relatief milde ingreep.