Oesters en paardentanden basis van klimaatmodellen VUB-onderzoekers
Nieuw VUB-onderzoek op oesters en op paardentanden moet wetenschappers helpen om modellen te maken waarmee ze accurate klimaatreconstructies kunnen doen. Oesters geven een goed algemeen beeld van het klimaat en de seizoenen in een min of meer constante mariene omgeving, de paardentanden geven meer info over weer en klimaat aan land.
"Het onderzoek laat toe om erg gedetailleerde snapshots te maken van het klimaat, de seizoenen en de omgeving op het ogenblik dat de oesters of de paarden leefden", zegt VUB-vorser Niels de Winter van de vakgroep Analytische Milieu- en Geochemie (AMGC).
Voor zijn onderzoek gebruikte de Winter oesters die de afgelopen drie jaar op onze borden terechtkwamen in Noord-Frankrijk, België en Nederland, en tanden van paarden die hij in slachthuizen en veeartsenijscholen kon krijgen.
"Zowel schelpen als herbivorentanden vertonen seizoenale verschillen", zegt de Winter. "Ze slaan, afhankelijk van de beschikbare voedingsstoffen, een andere mix op van sporenelementen en een andere verhouding van zuurstof- en koolstofisotopen. De aanwezige sporenelementen en hun verhouding tot elkaar kunnen we meten met een relatief nieuwe en snelle meetmethode, op basis van Micro X-Ray Fluorescentie, een methode waarmee je metingen kan doen zonder het staal te beschadigen."
Aan de hand van de metingen kan de Winter achterhalen hoe een oester reageert op de seizoenale beschikbaarheid van voedsel, het zoutgehalte van het water en de watertemperatuur in zijn omgeving. Hetzelfde geldt voor de seizoenale veranderingen in het menu van paarden en hoe dat de groei van zijn tanden beïnvloedt.
Voedselopname
"Vooral de oesters zijn zeer geschikt voor de opbouw van onze modellen", weet de Winter. "Ze worden gekweekt in omstandigheden die erg goed gekend zijn. Zowel watertemperatuur als de kwaliteit en samenstelling van het zeewater worden bijna continu gemonitord. Zo konden we ook vaststellen hoe een oester reageert op een bepaalde concentratie van sommige voedingsstoffen en bij welke temperatuur, hoe de opname ervan seizoensgebonden is , hoeveel en welk plankton er op dat moment in de zee aanwezig is... Bij de oester speelt de watertemperatuur een belangrijke rol in de opname van bepaalde sporenelementen, zoals magnesium. We hebben ook bijna dag na dag een erg precies beeld van de weersomstandigheden waarin de oesters groeiden. Door de gegevens over de paardentanden daarmee te vergelijken, krijgen we ook een goed model voor het continentale klimaat en voor de lengte en intensiteit van de seizoenen."
Archeologie
Eenmaal het model op punt zal staan, wordt het relatief simpel om dezelfde metingen te doen op tanden en schelpen die in archeologische context zijn gevonden. Zo zijn heel nauwkeurige uitspraken mogelijk over het klimaat waarin paarden maar ook andere zoogdieren en schelpen hebben geleefd. "In samenwerking met dr. Christophe Snoeck, een archeoloog van de AMGC-onderzoeksgroep, ben ik een analyse aan het maken van tanden die tijdens opgravingen gevonden zijn. Aan de hand van dat onderzoek kunnen we uitspraken doen over de leefomstandigheden van de mensen die er gewoond hebben. Ik zal mijn onderzoek trouwens niet beperken tot oesters en paardentanden. Ook mensentanden en botten komen in aanmerking, of ander biologische resten die gelinkt worden aan de omgeving van mensen die vroeger hebben geleefd. We kunnen bovendien nog veel verder teruggaan in de tijd. De methode kan perfect toegepast worden op fossiele schelpen en tanden, waarmee we momentopnames kunnen maken van het klimaat en de seizoenen in paleontologische context."
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Klimaatverandering zorgt voor meer unieke kruisingen: maak kennis met de ‘pizzlybeer’
-
Opnieuw massale koraalverbleking in Great Barrier Reef: “Klimaatverandering grootste dreiging voor koraalrif”
In het Australische Great Barrier Reef vindt weer op grote schaal verbleking van het koraal plaats. Wetenschappers van de overheid constateerden de schadelijke massale verbleking, de zevende sinds 1998, na onderzoek van zo’n driehonderd ondiepe riffen. -
Vlaanderen stemt tegen 90 procent minder CO2: “De focus moet liggen op de al ambitieuze doelstellingen voor 2030”
Vlaanderen wil tegen het Europese voornemen stemmen om de uitstoot van CO2 tegen 2040 terug te dringen met 90 procent. Dat is te lezen in een visienota die de regering goedkeurde op voorstel van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). -
-
Sterke daling van afval op evenementen door herbruikbare bekers: afval per bezoeker met 63 procent gezakt
-
PREMIUM12
Muggen zullen ons ook in de winter teisteren en brengen nieuwe ziektes mee. Bioloog legt uit hoe dat komt
Als je de voorbije nachten last gehad hebt van zoemende muggen, ben je zeker niet alleen. En dat in putje winter. “We zullen ermee moeten leren leven dat die beesten het hele jaar door actief zijn”, zegt muggenspecialist Arnold van Vliet. “De kans op bepaalde ziektes die overgedragen worden door muggen wordt ook steeds groter.” -
Flessenwater bevat honderdduizenden minuscule plasticdeeltjes: “Veel meer dan eerdere studies waarnamen”
Een liter flessenwater bevat honderdduizenden micro- en nanodeeltjes plastic. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Columbia Universiteit in New York, waarover ‘De Standaard’ dinsdag bericht heeft. Het is de eerste keer dat ook nanopartikels door onderzoekers aangetroffen zijn kunnen worden in flessenwater. -
Independer
De waarde van je inboedel fout ingeschat? Dan riskeer je een financiële aderlating bij brand of diefstal
-
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike
-
KIJK. Confronterende voor- en nabeelden van Spaans stuwmeer tonen hoe ernstig extreme droogte is
In Barcelona en omstreken is de noodtoestand afgekondigd. Het is extreem droog in de Spaanse regio Catalonië en het peil van de waterreservoirs staat daardoor historisch laag. Dronebeelden die recent gemaakt werden van het stuwmeer van Pantà de Sau tonen de schrijnende situatie. Een kleine drie jaar geleden werden ook al luchtbeelden gemaakt van datzelfde stuwmeer, sindsdien is het peil erg gezakt. -
“Wereldwijd nog nooit zoveel steenkool gestookt”
Het mondiale verbruik van steenkool bereikt met 8,53 miljard ton in 2023 een nieuwe absolute piek. De toename is volgens een rapport van het Internationaal Energieagentschap (IEA) aangedreven door een forse toename in China, India en Indonesië. -
Jobat
Hoe herken je een toxische baas en wat doe je ertegen? “Hij zal altijd druk bezig lijken, maar toch ook micromanagen”
0 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageer