Breekt na Halloween ook de Amerikaanse koopjesdag “Black Friday” door in België?

Het is u wellicht ook al opgevallen: u kunt de radio niet opzetten, uw mailbox niet openen of de straat niet opgaan of u krijgt reclame voorgeschoteld voor “Black Friday”. Handelaars doen flink hun best om de van oorsprong Amerikaanse soldendag ook bij ons ingang te doen vinden. “Black Friday” of zwarte vrijdag, is er de dag na het lokale feest Thanksgiving. Dat levert jaar na jaar spectaculaire beelden op van Amerikanen die elkaar bijna vertrappelen om het beste koopje te doen (zie foto onder).

Lees verder onder de foto

Bij ons komt het vooralsnog niet zover. “In de Verenigde Staten is de context volledig anders”, legt trendwatcher Nathalie Bekx uit aan VRT NWS. “We hebben het feest al niet (red. Thanksgiving), dus Amerikaanse toestanden zie ik niet onmiddellijk gebeuren.”

Bovendien is die vrijdag in de VS volgens Bekx het begin van de kerstaankopen. Bij ons wordt die rol gespeeld door Sinterklaas, “maar die kennen de Amerikanen niet”. De reden dat pakweg Halloween hier wel aanslaat heeft volgens de trendwatcher veel met de jeugd te maken. “Kinderen vinden het leuk om zich te verkleden, maar Black Friday gaat alleen over geld uitgeven.”

Toch is het Black Friday bij ons aan een opmars bezig. Volgens het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) begint ook de kleinhandel ermee. “De meerderheid van de winkels speelt in op Black Friday”, zegt Christine Mattheeuws van het NSZ aan VRT NWS. Vanaf 1 december mogen handelaars nauwelijks nog kortingen aanbieden, omdat dan de sperperiode voor de solden in januari aanbreekt. “Heel wat handelaars bieden nu nog snel kortingen aan en dat met dit event. Het is heel aantrekkelijk voor de consument en goed meegenomen voor de handelaar.”

Volgens zelfstandigenorganisatie UNIZO kan Black Friday niet los worden gezien van de opmars van de internetverkoop. “De internationale webshops bieden op die dag grote kortingen aan en dat heeft bepaalde verwachtingen gecreëerd bij de consumenten”, legt Mien Gillis van UNIZO uit. “Ze zakken massaal af naar de winkel in een zekere koopmodus. Leden die het vorig jaar al deden merken een groot verschil in hun omzet.”

Dat laatste blijkt ook uit cijfers van Mastercard. Vorig jaar heeft het kredietkaartenbedrijf 46 procent meer transacties opgetekend op Black Friday in ons land dan op de zware vrijdag het jaar ervoor. Consumenten gaven volgens Mastercard een kwart meer geld uit op die Black Friday dan op een andere gemiddelde vrijdagavond in november.

Roeselare was drie jaar geleden een van de eerste Belgische steden om op de kar van Black Friday te springen. De West-Vlaamse centrumstad wil zich al langer als shoppingsstad in de regio profileren en houdt die vrijdag concreet de winkels ’s avonds langer open en voorziet animatie. In de winkels zelf  zijn er fikse kortingen.

“Het is niet zo dat er gigantisch lange rijen staan als de winkels opengaan zoals over de grote plas, maar het levert de handelaars wel degelijk meer op”, zegt burgemeester Kris Declercq (CD&V) aan VRT NWS. “De maand november valt wat tussen de drukte na het herfstverlof en de eindejaarsdrukte, en Black Friday geeft zo een boost aan onze winkeliers.”

Black Friday heeft bovendien het voordeel dat mensen terug naar de fysieke winkel trekken. “De handelaars hebben het niet altijd gemakkelijk in de concurrentie met de internetaankopen”, zegt de burgervader voorts. Declercq klopt zich op de borst dat zo’n 90 procent van de winkeliers in de binnenstad deelneemt aan Black Friday. Vorig jaar telden de Roeselaarse winkelstraten 50 procent meer shoppers in vergelijking met een gewone vrijdag in november. 

In Mechelen doen ze dit jaar voor het eerst massaal mee aan Black Friday. In de belangrijkste winkelstraten neemt naar schatting 60 à 70 procent van de handelaars deel. De maneblussers zien Black Friday als het begin van de eindejaarsperiode. “Het is het startschot van het eindejaarsshoppen”, zegt schepen voor Economie Katleen De Roover (N-VA) aan VRT NWS. “We steken dan ook voor het eerst de eindejaarsverlichting aan. We verwachten een massale opkomst, want er is naast kortingen ook animatie voorzien.”

UNIZO is blij dat de steden inspelen op de trend. “Het is zeker positief, want de consumenten worden hierdoor meer in de watten gelegd. Niet alleen met kortingen, maar ook met beleving”, zegt Gillis van UNIZO. “Als dat meer consumenten naar de winkels brengt, kunnen we dat alleen maar toejuichen.”