Videospeler inladen...

Is slimme elektronica veilig? "Bijna elke seconde een aanval"

Als je het Mikko Hyppönen vraagt, zijn we maar beter beducht voor slimme elektronica. Hij vindt dat we "slimme" toestellen als wasmachines, droogkasten of koffieapparaten die we massaal aan het internet koppelen, moeten beveiligen. Hyppönen strijdt al 25 jaar tegen hackers en is een autoriteit op vlak van internetveiligheid. Hij is ook de grondlegger van de "wet-Hyppönen": alles wat "slim" is, is ook kwetsbaar.   

Vandaag is het weer zo ver: Black Friday. Duizenden mensen zullen online en in winkels op zoek gaan naar nieuwe elektronica en huishoudtoestellen. Hoe langer hoe meer is deze elektronica "slim": de toestellen zijn verbonden met het internet en maken ons leven makkelijker omdat we ze vanop afstand kunnen bedienen.  

Wat is een slim toestel?

Een voorbeeld hiervan: de slimme koelkast. Die waarschuwt u als de melk op is. Of beter nog: diezelfde koelkast kan een nieuwe fles melk online bestellen en thuis laten leveren. Of de slimme thermostaat die u in deze koude herfstavonden vanop afstand kan opzetten. Wat meer ingeburgerd zijn de slimme tv-toestellen. Volgens het marktonderzoeksbureau GFK zijn 73 procent van alle verkochte tv's op dit moment slim: verbonden met het internet.

“We zijn te veel bezig met de voordelen ervan en vergeten de nadelen”, zegt Mikko Hyppönen. De Fin is hoofd van de onderzoeksafdeling van internet­beveiligingsbedrijf F-Secure en een wereldautoriteit op vlak van internet­veiligheid. Al heel zijn leven schuimt hij het world wide web af op zoek naar hackers met slechte bedoelingen. Dit doet hij door netwerken van cybercriminelen te infiltreren. Daarnaast adviseert hij over de hele wereld overheden en regeringen over de risico’s van hacking.  

Hyppönen vindt dat we de slimme toestellen anders moeten beginnen te bekijken. “Het is geen slimme koelkast, microgolfoven of tv. Maar een computer die ook tv of koelkast is. We gaan ook nooit op het internet met een pc zonder goede antivirus. Met slimme toestellen doen we dat daarentegen massaal."

Videospeler inladen...

Internet of things zit in de lift

Internet of things (IoT) is de naam die wordt gegeven aan toestellen die met het internet en met elkaar verbonden zijn. Bij een modaal gezin is dat meestal in de vorm van huishoudtoestellen: koelkasten, wasmachines, vaatwassers, koffieapparaten en stofzuigers. Maar ook alarmsystemen, tv’s, verlichting en verwarming. We verbinden ze massaal met het internet omdat het heel gebruiksvriendelijk is en omdat we ze via een app of website kunnen bedienen.

Deze slimme toestellen verkopen als warme broodjes. Volgens marktonderzoeksbureau GFK is het verkoop van de zogenoemde smart major domestic appliances – zeg maar koelkasten, wasmachines, en stofzuigers – de eerste negen maanden van dit jaar met 102 procent gestegen tegenover dezelfde periode vorig jaar. Een verdubbeling.

Het Amerikaanse onderzoeksbureau Gartner maakte een raming van het aantal slimme toestellen die wereldwijd verkocht zullen worden. In 2020 zullen dat er 20,4 miljoen zijn. Dit jaar zullen we afkloppen op 8,3 miljoen. De slimme toestellen zullen meer dan ooit een prominente plaats krijgen in ons huis.

Slim en goedkoop

Een verklaring voor de massale stijging is de prijs. Door de massaproductie, vooral in China, en omdat de prijs van de onderdelen sterk is gezakt, worden slimme toestellen heel goedkoop aan de man gebracht. En daar heeft Hyppönen een probleem mee. “Het valt me op dat de producenten van slimme toestellen weinig investeren in veiligheid. Daardoor kunnen ze hun producten goedkoop houden.”  

 “Als wij een slim toestel kopen, kijken we alleen naar de prijs, en niet naar de veiligheidsrisico’s ervan. Want die zijn niet te onderschatten” aldus Hyppönen.  

Hij stelt zich ook vragen bij de aansprakelijkheid van producenten. Hyppönen: “Neem nu bijvoorbeeld een wasmachine. Je hebt een kortsluiting en er is brand. Dan is de producent aansprakelijk. Maar als een virus langs je wasmachine in je netwerk binnensluipt en je gegevens steelt, dan is dat niet het geval. Toch wel iets waarover we moeten nadenken.”   

Langs uw koffieapparaat naar uw smartphone

Volgens Hyppönen zijn we onvoldoende op de hoogte van de risico’s. De producenten maken de slimme toestellen standaard onbeveiligd, zo kunnen ze de prijs drukken. En de consument installeert die zonder de gebruiksaanwijzing goed te lezen.  

Wat kunnen de gevolgen zijn voor uw netwerk? Via uw koffieapparaat kunnen hackers in uw netwerk inbreken. Zo kunnen ze aan heel wat persoonlijke gegevens geraken. Niet alleen weten ze hoeveel keer per dag u koffie drinkt – niet dat ze daarmee veel geld kunnen verdienen -  maar via de koffiemachine geraken ze in uw smartphone. Die u nota bene gebruikt om uw koffieapparaat op te zetten terwijl u nog in uw bed ligt.

Vanop uw smartphone kunnen ze bijvoorbeeld bankkaartgegevens en andere gevoelige informatie krijgen.

Daarnaast kunnen ze gewoon langs de webcams alles volgen wat u thuis doet. In augustus van dit jaar raakte bekend dat hackers bij honderden Vlamingen binnen gluurden. Niet alleen voelt dit akelig, maar dit is een grote inbreuk op de privacy van de mensen.

Maar het kan nog erger: in oktober van dit jaar werd een Nederlandse vrouw door haar webcam, die ze in een winkel voor een prikje had gekocht, aangesproken met "Bonjour madame, comment allez-vous?"

Videospeler inladen...

Wat kunnen we doen om ons te beveiligen?

Daarnaast kunnen hackers uw netwerk ook kapen en inzetten voor een grote cyberaanval. “De hackers infiltreren in miljoenen slimme toestellen over de hele wereld en gebruiken de macht van het getal om een grote aanval te doen op websites. Hiervan zijn voorbeelden bekend”, zegt Hyppönen.

Hyppönen strijdt al meer dan 25 jaar tegen hackers. Het valt hem op dat we de laatste jaren meer en meer geconfronteerd worden met aanvallen. “Het wordt elk jaar erger. In de jaren 90 hadden we wekelijks een aanval. Nu is er bijna elke seconde een aanval. Het houdt niet op.”

Wat kunnen we dan doen om die slimme toestellen te beveiligen? Volgens Hyppönen kunt u geen antivirus installeren op een wasmachine. “De enige manier om dat op te lossen, is een veiligheid te installeren op een router, het toestel dat instaat voor de internetverbinding bij u thuis. Die zal ervoor zorgen dat uw wifi-netwerk beschermd wordt tegen mogelijke aanvallen.”

Videospeler inladen...

Meest gelezen