De tweede adem van waterstof

In de strijd tegen de opwarming van de aarde is transport lange tijd de olifant in de kamer geweest. In de klimaatonderhandelingen lag het onderwerp zo moeilijk dat het onder de mat werd geveegd. Maar de transportsector verwacht de volgende decennia nog een spectaculaire groei. Tegelijk groeit het besef dat er veel minder CO2 in de atmosfeer mag komen. Volgens experts kan waterstof die kloof tussen "groei" en "groen" in de transportsector overbruggen.

Waterstof is een zeer licht en ontvlambaar gas met een hoge energiewaarde.  Dat zijn meteen een paar goede eigenschappen die ook hun nadelen hebben.
Gewone waterstof neemt veel plaats in. Om het te stockeren en transporteren moet het onder druk vloeibaar worden gemaakt bij een temperatuur van -253 graden Celsius. Waterstof tanken en stockeren gebeurt dus onder hoge druk zoals bij LPG. Maar een van de redenen waarom LPG niet aansloeg is de angst voor ontploffingen. Al blijkt uit de statistieken dat die angst ongegrond was. Daarnaast is waterstof nog relatief duur om te produceren, zeker als je het uit hernieuwbare energie wint.

Als je waterstof vloeibaar maakt, wordt het vrij compact en kan het heel wat energie opslaan. Dat maakt waterstof interessant om energie-overschotten van wind-en zonneparken te stockeren. Een bijkomend voordeel is dat voor die stockage geen kostbare grondstoffen nodig zijn, zegt docent autotechnologie Mark Pecqueur van de Thomas More Hogeschool:

"Krachtige batterijen hebben dure en zeldzame edelmetalen nodig, daar wringt het schoentje. Met amper twee miljoen elektrische wagens op de weg  is lithium nu al gigantisch duur geworden. Als je bedenkt dat er meer dan een miljard voertuigen op benzine of diesel rijden..."

Waterstof heeft drie maal meer energie per kilogram dan een gewone fossiele brandstof. Een vliegtuig dat van Parijs naar New York vliegt heeft 110 ton kerosine nodig. Dat vliegtuig heeft maar 35 ton waterstof nodig voor dezelfde afstand (al zal de tank wel meer plaats innemen dan een gewone kerosinetank en kunnen er minder passagiers in het vliegtuig). In principe kunnen schepen, vrachtwagens en vliegtuigen worden uitgerust met een gasturbine die op waterstof draait. Een gewone verbrandingsmotor dus.

Daarnaast is er ook de zogeheten brandstofcel, dat is een toestel dat waterstof omzet in elektriciteit. Mark Pecqueur: "Ook zo'n cel kan zonder zeldzame edelmetalen worden gemaakt als je alkaline of kaliumhydroxide gebruikt als extra component. Batterijen op hun beurt hebben het nadeel dat je er veel van nodig als je veel energie nodig hebt. Waardoor het gewicht nog eens toeneemt."   

Steeds meer bedrijven en wetenschappers zien in waterstof gewonnen uit zon of wind, een schoon alternatief voor de zwaar vervuilende transportsector. De hoge prijs zal door de schaalvergroting lager worden. Zo komen er in Nederland vijf tankstations voor trucks met een brandstofcel. Onderzoek wees namelijk uit dat de grote afname van trucks zo'n stations rendabel maakt. In de Verenigde Staten gaat het startersbedrijf Nikola Motors 5000 waterstoftrucks bouwen met behulp van online-voorinschrijvingen. In ons land werken twee denktanks aan een studie over de toekomst van groene waterstof in Vlaanderen.