De kans is klein dat u dit artikel tot het einde leest
De kans dat u dit artikel tot het einde leest is minimaal. Onbeantwoorde e-mails lonken, WhatsApp-berichten lichten op en u hebt de likes bij uw laatste Instagram-foto nog niet gecheckt. Het massale concentratieprobleem, dat we allemaal kennen, zou wel eens een negatieve impact kunnen hebben op onze economische groei.
Dat u dit stuk niet tot het einde leest, is jammer. Meer niet. Maar het gebrek aan concentratie om 3.900 tekens, inclusief spaties, te verorberen, speelt niet alleen de statistieken van dit artikel parten.
De lijn trekt zich ook door in uw professioneel leven. De pushnotificaties, pingende e-mails en oneindig durende groepsgesprekken storen u ook in uw werk. "Het is weergaloos wat ons brein kan", zegt neuropsychiater Theo Compernolle, die het boek Ontketen je brein schreef, "maar we kunnen maar focussen op één ding tegelijkertijd. Multitasken is een urban legend, ook bij vrouwen." De technologische hulpmiddelen leiden ons op dit moment meer af dan goed voor ons is.
'Multitasken is een urban legend, ook bij vrouwen'
En voor onze economie. Sommige economen en bedrijfsleiders maken zich stilaan zorgen dat die concentratiestoornissen ook de productiviteit van onze economie in haar geheel besmetten. Dan Nixon van de centrale bank van het Verenigd Koninkrijk vroeg zich in Financial Times zelfs af of er geen verband is tussen de opkomst van de smartphone en de vertraging van de economische groei.
Lees verder onder de grafiek.
Technologische ADHD
Een terechte vraag volgens Koen De Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis. Hij benoemt het fenomeen als technologische ADHD. "Ik ben er 100 procent zeker van dat de smartphoneverslaving en onze manier van e-mailen een negatieve impact heeft op onze individuele productiviteit."
Cijfers die de impact van aandachtsversnippering op macroniveau tonen zijn er niet. De Leus stelt zich wel de vraag of technologische vooruitgang ons ook niet de ruimte heeft gegeven om net iets minder efficiënt te zijn. "Uiteindelijk heb ik mijn boek De Winnaarseconomie in anderhalf jaar kunnen schrijven. Ik ben er zeker van dat ik er zonder Google wel zes jaar over gedaan had."
Toch daalt de productiviteitsgroei al jaren. In ons land bedroeg de groei in de jaren 70 nog 4,7 procent per jaar, om te dalen tot 1,3 procent in de jaren 90. Tussen 2000 en 2014 bedroeg de gemiddelde productiviteitsgroei 0,8 procent. In 2017 bleef de groei zelfs maar rond de 0,5 procent hangen.
'Nieuwe technologieën implementeren in bedrijven is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Eenmaal we dat onder de knie krijgen is de kans groot dat we opnieuw aan productiviteit zullen winnen'
Contraproductief
Die beperkte groei hangt volgens De Leus van verschillende factoren af, maar een cruciale is procesinnovatie. "De eerste en tweede industriële revolutie hebben ervoor gezorgd dat de kost van het produceren van een wagen met 80 procent gedaald is, daar zijn we vandaag nog niet."
Artificiële intelligentie, big data en het bijbehorende internet der dingen zijn de motor voor de volgende revoluties. "Maar die nieuwe technologieën implementeren in bedrijven is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Eenmaal we dat onder de knie krijgen is de kans groot dat we opnieuw aan productiviteit zullen winnen."
Neuropsychiater Compernolle hamert erop dat data scientists en andere technologische profielen opleiden niet voldoende zal zijn. "De meeste mensen, en zeker professionals, zijn zich niet bewust van de werking van hersenen. Ze gebruiken nieuwe technologieën op een manier die in plaats van hun intellectuele prestatie, creativiteit en welzijn te bevorderen, volslagen contraproductief is. Daardoor worden de voordelen van innovatie en productiviteit tenietgedaan."
'De meeste mensen zijn zich niet bewust van de werking van hersenen. Ze gebruiken nieuwe technologieën op een manier die in plaats van hun intellectuele prestatie, creativiteit en welzijn te bevorderen, volslagen contraproductief is'
Een hele industrie, met grootmachten als Google en Facebook op kop, probeert iedereen aan zijn smartphonescherm te kluisteren. "Ze doen er alles aan om ons met behulp van de modernste hersenonderzoeken en onderzoek over gewoontevorming verslaafd te maken", weet de neuropsychiater. Hij vindt dat we dringend opnieuw de baas moeten worden over die fantastische technologie. "Alleen zo kunnen we zowel ons brein, als nieuwe technologie optimaal benutten en productiever werken."