“Onze maatschappij draait almaar sneller en sneller. Mensen hebben almaar minder geduld en willen sneller dan ooit een signaal van vergelding. En dus is het ook de taak van een Openbaar Ministerie om daar gepast op in te spelen.” Limburgs magistraat Bruno Coppin moet niet lang twijfelen waarom parketten “fan zijn” van snelrecht. In Limburg kregen in 2016 exact 117 personen een dagvaarding in de bus – of onmiddellijk mee naar huis – om zich op een datum in de nabije toekomst bij de rechter te melden.

Niet overal toegepast

Naast Limburg stijgt het aantal vrijwel onmiddellijk gesanctioneerde winkeldieven, drugsdealers of relschoppers enkel in Brussel (van 232 in 2015 naar 519 gevallen in 2016), West-Vlaanderen (van 177 naar 273 keer) en Bergen-Doornik (van 211 naar 315).

In alle andere arrondissementen zien we een stagnering of een daling van het aantal gevallen. Opvallend: in ­Dinant, Namen en sommige plaatsen in West-Vlaanderen wordt snelrecht simpelweg niet toegepast. Ook in Antwerpen vertaalt snelrecht zich alvast niet in de cijfers (amper 12 keer) en koos men prioritair om drugscriminaliteit bijvoorbeeld via onmiddellijke minnelijke schikkingen te bestrijden. Een beleidskeuze.

Tijd en middelen

“In totaal werden de voorbije zes jaar in ons land 14.346 verdachten gedagvaard via snelrecht”, zegt Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu. Zij vroeg de cijfers op en verwondert zich over de dalende trend.“Iedereen spreekt altijd lovend over snelrecht, maar ten opzichte van 2011 zijn de cijfers met zestien procent gedaald.”

Gemiddeld krijgen dagelijks in heel het land minder dan zeven “kleine” criminelen een snelle berechting voor een rechter. Ondanks het feit dat ook minister van Justitie Koen Geens (CD&V) hamert op het belang en de impact van snelrecht. “Zowel voor dader als slachtoffer is het een goed systeem”, zegt Sabien Lahaye-Battheu. “Bovendien stuur je als maatschappij, en als gerecht, een krachtdadig signaal uit. Heel de maatschappij is ermee gebaat.”

Ook Brussels procureur Jean-Marc Meilleur hamerde onlangs in onze krant nog op het belang ervan, om de ­relschoppende jongeren kordaat aan te pakken.

Waarom snelrecht dan nog niet massaler wordt ingezet? “Personeelstekort om binnen afzienbare tijd de juridisch juiste dagvaarding op te ­stellen, het strafregister van een dief te verifiëren en een tolk te vinden. En soms ook een gebrek aan medewerking van bepaalde rechtbanken”, klinkt bij verschillende magistraten. “Het systeem werkt het best wanneer de dader gekend is en er niet te veel extra onderzoeksdaden moeten gesteld worden”, zegt Coppin.