Zorgen May en Juncker voor een doorbraak in brexitonderhandelingen?

Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk heeft May en haar regering tot maandag de tijd gegeven om constructieve voorstellen te doen over de drie knopen die tijdens de eerste onderhandelingsfase ontward moeten worden: het kostenplaatje van de brexit, de burgerrechten van de EU-onderdanen in het Verenigd Koninkrijk en van de Britten in de EU, en de Ierse grenskwestie.

Het gonsde vorige week van de geruchten dat Brussel en Londen een akkoord gesloten hebben over een brexitfactuur van 45 tot 55 miljard euro. Officieel wordt dat ontkend, maar de Ierse EU-commissaris Phil Hogan liet zich wel ontvallen dat het Britse voorstel "heel dicht" bij de verwachtingen van de EU komt. Britse media zijn overtuigd dat de deal beklonken is.

Over de burgerrechten zitten Juncker en Barnier maandagochtend nog samen met Guy Verhofstadt, die de onderhandelingen volgt voor het Europees Parlement. Het is niet duidelijk of over die burgerrechten een akkoord gevonden is, maar volgens een EU-diplomaat, die zondag geciteerd wordt door het Britse persagentschap Reuters, wil de Europese Unie de toegeeflijkheid van de Britten wat betreft het kostenplaatje honoreren met de ondertekening van een gemeenschappelijke verklaring. Verhofstadt schreef vorige week nog in een brief dat er "meer vooruitgang" nodig is en dat de onderhandelaars er over onder meer de positie van het Europees Hof van Justitie na de brexit zelfs op achteruit gegaan zijn.

Als Juncker en May effectief een gemeenschappelijke verklaring de wereld insturen, is het nog maar de vraag wat daar in kan staan over de Ierse grenskwestie. Zoals bekend wil de EU niet weten van een 'harde grens' tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland, maar wil Londen in geen geval in de Europese interne markt en de douane-unie blijven. Van een uitzondering voor Noord-Ierland kan voor de regering-May geen sprake zijn. Volgens sommige insiders zou de verklaring de details openlaten en slechts richtlijnen bevatten voor verdere onderhandelingen over de grenskwestie.

Hoe dan ook is het bezoek van May aan Juncker en Barnier bedoeld om de Europese staatshoofden en regeringsleiders er over twee weken van te kunnen overtuigen formeel vast te stellen dat de brexitgesprekken "voldoende vooruitgang" opgeleverd hebben om naar de tweede fase over te gaan: de onderhandelingen over de toekomstige (handels)relaties tussen de EU en het VK.