Jos was met zijn leasingwagen onderweg naar de kust toen hij plots voorbij werd gestoken door een busje van de douane. “Het was een leuke dag, maar ineens zien we dat busje, met zijn zwaailichten aan”, zo verklaarde hij in ‘De Inspecteur’. “We moesten aan de kant en de papieren van de wagen en mijn identiteitskaart tonen. Daarna kreeg ik te horen dat er nog een openstaande boete was. Je moet die nu betalen of we nemen uw auto in beslag, zeiden ze. Het gaat om 330 euro.”

Vreemd, dacht Jos, want hij was er 100 procent zeker van dat hij geen openstaande boetes had. Hij had gelijk: de boete stond op naam van zijn leasingmaatschappij Leaseplan. Maar toch moest Jos betalen. “Wie heeft dat uitgevonden?”, vraagt Jos. “Dat ik de boete van iemand anders moet betalen, van iemand die ik niet ken?”

“Bekend probleem”

Maar het kan wel, zo blijkt ook bij LeasePlan. “We vinden het heel erg wat er gebeurd is. Boetes van bestuurders van leasewagens blijven op naam van de leasingmaatschappij staan, omdat die beschouwd wordt als eigenaar van de wagen.

Volgens het bedrijf ligt de oorzaak van het probleem in het “gebrek aan onderscheid tussen een privé- en een rechtspersoon”. “Als er nog een boete openstaat via de rechtbank kan dus eender welke bestuurder aan de kant worden gezet door de douane. Het is een bekend probleem, waarmee elke leasingmaatschappij mee geconfronteerd wordt.”

Alle voertuigen vogelvrij verklaard

Ook bij Renta, de federatie van voertuigenverhuurders, bevestigen ze het probleem. “Al is het gelukkig erg uitzonderlijk”, zegt woordvoerder Frank Van Gool. “Het gebeurt alleen als de juiste identiteit van de bestuurder niet op tijd wordt doorgegeven en als de boete na de veroordeling niet meteen betaald wordt. Op dat moment worden alle voertuigen op naam van die leasingmaatschappij als het ware vogelvrij verklaard. De eerste de beste auto die bij die maatschappij staat ingeschreven, kan dan aan de kant worden gezet. Een heel vervelende situatie.”

LeasePlan beschikt in totaal over meer dan 40.000 voertuigen. “Als je die lijst scant, kan je vrij snel een wagen tegenkomen die toevallig langsrijdt”, aldus Van Gool.

“Ook in de privé is het zo”

Ook bij de FOD Financiën zijn ze op de hoogte van het probleem. “Maar ook in de privé gelden dezelfde regels”, zegt woordvoerder Francis Adyns. “Als jij een vriend laat rijden met je wagen en jij hebt nog een penale boete openstaan, kan ook je vriend aan de kant worden gezet en zal ook aan hem gevraagd worden om onmiddellijk te betalen. Doet hij dat niet, dan nemen we de auto in beslag. Je vriend kan later zijn geld dan nog bij jou terugvorderen. Als Jos zijn geld terugwil, zal hij dat moeten regelen met zijn leasingmaatschappij.”

Volgens Adyns is het systeem net zo opgezet zodat hardleerse niet-betalers opgespoord kunnen worden via nummerplaatscanning.

Toch ziet hij ook een gebrek aan verantwoordelijkheid bij de leasingmaatschappijen. “Misschien moeten we ons afvragen of zij de verantwoordelijkheid niet dragen. De maatschappij heeft via een van haar klanten een boete opgelopen, zij heeft de briefwisseling gehad met de politie. Vervolgens wordt een minnelijke schikking voorgesteld. Als daar niet op ingegaan wordt, dan gaat de zaak naar een politierechtbank. Pas als het vonnis betekend is, komt de zaak bij ons terecht. Wij weten dus niet welke bestuurder de overtreding begaan heeft. Dat is de taak van de leasingmaatschappij: zij kunnen dat te allen tijde aan het parket laten weten.”