Apothekers sporen onwetende suikerzieken op in Limburg

Suikerziekte brengt vaak ernstige gevolgen, zoals hart- en vaatziekten, met zich mee. Maar ook de economische en maatschappelijke impact is enorm. Zo wordt momenteel jaarlijks 7,4% van het totale gezondheidszorgbudget gespendeerd aan de gevolgen van diabetes. Bij ongewijzigd beleid zullen die kosten enkel maar toenemen.

“In vele gevallen kan diabetes door een omschakeling naar een gezonde levensstijl voorkomen worden”, zegt Leon Colla, ondervoorzitter KLAV. “Maar cijfers van de Diabetes Liga wijzen uit dat 1 op 3 Belgen niet eens beseft dat hij aan de ziekte lijdt.”

We beschikken momenteel niet over een nationaal diabetesplan. Bovendien gaat vandaag slechts 1,1% van de totale uitgaven voor de gezondheidszorg naar preventie.

Screening werkt Het Koninklijk Limburgs Apothekers Verbond (KLAV) lanceerde daarom TakingCare. Dit project werd gedurende drie weken uitgerold in 10 apotheken in Houthalen-Helchteren, met als doel ‘onwetende’ diabetici op te sporen. In totaal vulden 1.369 mensen in de apotheek een vragenlijst in.

Wie een verhoogd risicoprofiel had, werd door de apotheker aangeraden zijn/haar huisarts te raadplegen. Ook spoorde de apotheker risicopersonen aan om een zelftest met bloedprik uit te voeren waarbij het bloedsuikergehalte werd nagegaan.

“38,6% van de deelnemers bleek een hoog risico op de ontwikkeling van suikerziekte te lopen, 40,6% een matig risico”, aldus Leon Colla. Van de 791 deelnemers die een vingerprik deden, hadden 25 een waarde die op diabetes wijst. Voor 405 personen wees de test op een voorstadium van diabetes. “Dat komt neer op een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes.” Na raadpleging bij hun arts kregen uiteindelijk 19 deelnemers aan het TakingCare-project de diagnose van diabetes (zie Figuur in bijlage).

Patiënten gaven vrijwel unaniem (99,1%) aan dat ze geen bezwaar hadden om in de apotheek gescreend te worden. Meer dan de helft onder hen gaf zelfs aan in de toekomst bereid te zijn om te betalen voor dergelijke dienstverlening, als dat de standaardpraktijk zou worden in de apotheek.

Ook de deelnemende apothekers waren enthousiast over het project. “Een netwerkgerichte en geïntegreerde aanpak waarbij er een goede afstemming is tussen alle betrokken zorgverstrekkers is in de toekomst echter onontbeerlijk”, stelt Dominique Vandijck, professor Gezondheidseconomie en Zorginnovatie van de UHasselt.

Besparing van 3,45 miljoen “Het feit dat op zulke korte termijn 19 diabeten en 405 mensen met een vroegtijdig stadium van diabetes konden gedetecteerd worden, toont aan dat het zinvol is om het uitrollen van een dergelijke dienst op brede schaal te overwegen”, aldus prof. dr. Dominique Vandijck. “Sommige mensen bezoeken zelden een arts. En áls ze dat doen, is dat vaak om een andere reden of wanneer de symptomen van de suikerziekte al zijn opgetreden. Het is zinvol om deze vorm van zorgorganisatie multidisciplinair te laten verlopen, waarbij verschillende zorgactoren nauwer en beter gecoördineerd samenwerken, elkaar aanvullen en ondersteunen.”

KLAV ondervoorzitter Leon Colla, “Apothekers zouden dankzij hun laagdrempeligheid een toegevoegde waarde kunnen bieden door (moeilijker te bereiken) mensen snel en eenvoudig te screenen, door op basis van hun kennis gericht door te verwijzen en door patiënten op te volgen als zij dat wensen. Dat gebeurt nu al in vele andere landen.”

Uit het project blijkt ook dat het economische voordeel van vroegtijdige opsporing en behandeling van (pre)diabetes enorm is. Prof. dr. Dominique Vandijck (UHasselt): “Een economische analyse van TakingCare wees op de mogelijkheid 3,45 miljoen euro kosten te voorkomen tegen 2038 door een volledige screening in Houthalen-Helchteren. Bij een nationale screening zou tot 1,75 miljard euro kosten gerelateerd aan diabeteszorg kunnen vermeden worden.”

Het project is een onderdeel van een project op grotere schaal. Een uitrol over Limburg wordt voorzien in het najaar.