Er bestaat niet zoiets als een vredesproces tussen Israël en de Palestijnen

President Donald Trump is erin geslaagd met vijf minuten politieke moed de waarheid te onthullen die iedereen reeds kende, maar niet durfde toe te geven: er bestaat gewoon niet zoiets als een vredesproces tussen Israël en de Palestijnen. 

Al tijdens de korte euforie na de ondertekening van de Oslo-akkoorden in 1993 had de Palestijns-Amerikaanse cultuurfilosoof Edward Saïd geschreven dat het hier niet om een “akkoord” ging, maar om een dictaat van Israël en de VS aan het adres van de Palestijnen. 

Vandaag, bijna een kwarteeuw later, is dit overduidelijk geworden. Men gebruikte de term “het vredesproces“ dat aan de gang zou zijn telkens opnieuw om initiatieven van Palestijnse of Arabische kant te negeren of te kelderen. 

Wanneer bijvoorbeeld de Arabische Liga bij herhaling voorstelde diplomatieke betrekkingen met Israël aan te gaan, op voorwaarde dat de bezettingstroepen de Palestijnse gebieden zouden ontruimen en de nederzettingenpolitiek zou worden stilgelegd, werd daar zelfs niet op ingegaan. 

Wanneer de Palestijnse Autoriteit lid wilde worden van internationale organisaties als de Unesco werd daarop geantwoord met een financiële boycot van die organisaties, terwijl dit toch een eerste voorzichtige stap was naar een “twee statenoplossing”. 

Wanneer tientallen landen de Palestijnse staat erkenden, net zoals ze trouwens het bestaansrecht van Israël hadden erkend, werd er gezegd dat er eerst vrede moest komen en dat men pas daarna daarover kon beginnen onderhandelen. Waarmee het blijkbaar heikele thema weer eens opzijgeschoven werd.

Intussen werden er steeds meer nederzettingen gebouwd en werd het reeds minimale Palestijnse grondgebied (22 procent van het Palestijnse mandaatgebied) nog verder aangetast door het tracé van de Muur (het “Veiligheidshekken” of de “Apartheidsmuur”), de zogenaamd natuurlijke uitbreiding van de nederzettingen en de wegen, viaducten en tunnels die van Palestina een archipel van kleine bantoestans maakten.

In die zin is de beslissing van president Trump slechts het trieste dieptepunt van een annexatieproces dat al sinds de Zesdaagse Oorlog in juni 1967 aan de gang is en sindsdien nooit is opgehouden. Wanneer de VS door de verhuizing van de ambassade de facto de goedkeuring van de illegale annexatie van Oost-Jeruzalem bevestigt, is dit de doodsteek voor de door iedereen (de VS, de Verenigde Naties, de Europese Unie en Rusland) officieel verdedigde “twee statenoplossing”. Die kan alleen maar aanvaardbaar zijn wanneer Oost- en West-Jeruzalem respectievelijk de hoofdsteden van Israël en Palestina zouden worden. Waarbij impliciet aangenomen werd dat de stad haar administratieve eenheid zou bewaren en de heilige plaatsen van de drie wereldgodsdiensten (de Westelijke Muur, de Tempelberg en de Grafkerk) te allen tijde toegankelijk blijven voor de gelovigen.

Indien deze oplossing, waaraan alle betrokkenen nog steeds lippendienst bewijzen maar die door de beslissing van Donald Trump onmogelijk gemaakt is, er niet komt, blijven er nog weinig alternatieven over:

Om te beginnen is het onrealistisch te geloven dat ooit een meerderheid van de Joodse Israëli’s bereid gevonden zal worden om met de niet-Joden uit de regio (Palestijnen, Druzen, Bedoeïenen) één staat te vormen, wanneer men met quasi zekerheid weet dat deze niet-Joden binnenkort de meerderheid zullen vormen, wat in een democratische staat hoogstwaarschijnlijk het einde van Israël als “Joodse staat” zou betekenen. Een staat die de meerderheid van haar burgers niet dezelfde politieke rechten zou geven, zou niet langer democratisch zijn, maar een apartheidsstaat in de onzalige betekenis van die term.

Een tweede “oplossing” is moreel al even ondenkbaar, al wordt er door een aantal hardliners rond premier Netanyahu openlijk over gedroomd. Dat men met name de onvolledige uitdrijving van de Palestijnen in 1948 en 1967 voor eens en voorgoed zou afmaken en miljoenen burgers voor de derde keer uit hun land zou verjagen.

Een derde “oplossing” is eveneens moreel en om democratische redenen verwerpelijk, maar is niet helemaal ondenkbaar: dat men de Palestijnen in ruil voor een verzachting van het bezettingsregime niet de autonomie zou aanbieden, maar de status quo die nu al in feite sinds de terugtrekking uit Gaza bestaat zou bestendigen. Dat wil zeggen dat Israël “om veiligheidsredenen”de volledige controle over de Palestijnse Gebieden zou handhaven, maar de levensomstandigheden (tewerkstelling en lokaal zelfbestuur) van de Palestijnen merkbaar zou verbeteren.

Geen enkele van deze opties komt maar in de buurt van datgene waarop de Palestijnen om historische redenen en uit respect voor hun mensenrechten gehoopt hadden. Dat dit president Trump niet raakt is een zaak tussen hem en zijn geweten, maar dit ontslaat ons niet van de plicht, daar krachtig en luidop tegen te protesteren.