Markante plekken: het VRT/RTBF-zendstation in Waver
In de reeks “Markante plekken” gaat onze fotograaf Alexander Dumarey elke week op zoek naar een opvallende plaats met een verhaal. Soms bekend, soms vergeten. Soms druk, soms verlaten. Soms nieuw, soms eeuwen oud. Maar allemaal hebben ze een boeiende geschiedenis. Vandaag: het VRT/RTBF-zendstation in Waver.
In Waver, op de grens tussen Vlaanderen en Wallonië, ligt het zendstation Waver-Overijse van de VRT en de RTBF. Omdat het onaanvaardbaar was dat het gedeelde station volledig in Wallonië lag, werd een stuk grond aangekocht in Overijse, zodat het station ook een Vlaamse naam kon krijgen.
De geschiedenis van het centrum gaat terug tot in 1938. In dat jaar blijkt dat het zendstation in Veltem te klein is geworden en dat er moet worden uitgekeken naar een plaats om een nieuw station te kunnen bouwen. Maar de Tweede Wereldoorlog gooit roet in het eten, en pas in 1946 worden plannen getekend. In 1951 wordt de eerste steen gelegd en een jaar later, op 17 oktober 1952, wijdt koning Boudewijn het centrum plechtig in.
Het nieuwe zendcentrum straalt luxe uit en is op alles voorzien. Het hart van het station is een grote zenderzaal met zenders voor midden- en kortegolf. De kortegolfzenders worden gebruikt voor uitzendingen met als voornaamste richting de toenmalige Belgische kolonie, Congo. Voort zijn er ook noodstudio’s (voor bijvoorbeeld tijdens stakingen) en twee dieselmotoren voor tijdens stroomstoringen.
Een jaar later, in 1953, start de INR-NIR met televisieuitzendingen. Om dat mogelijk te maken, worden in Waver tv-antennes geïnstalleerd op de hoogste pyloon in het park. In de daaropvolgende jaren gebeuren er regelmatig aanpassingen aan het materiaal, zo wordt er in 1973 FM-zendapparatuur geïnstalleerd.
In 1983 stort tijdens een storm de 315 metershoge TV- en FM-mast in. De garantie op de constructie is net twee maanden vervallen. 7 jaar later, in 1990, wordt de ingestorte pyloon vervangen door een lager model van 220 meter voor de RTBF. Voor de VRT wordt een nieuw zendstation opgericht in Sint-Pieters-Leeuw.
Ooit werkten meer dan 30 mensen in het station, maar vandaag is het er stil. In 2001 zijn de kortegolf-uitzendingen gestaakt, en in 2011 is de VRT gestopt met er uit te zenden op de middengolf. Het enige wat er nu nog vanuit Waver de ether ingaat, is DAB van de VRT, en DAB, FM, AM en DVB-T van de RTBF. Ook die laatste AM zender zou eind dit jaar worden uitgezet. Het gebouw zal in de toekomst waarschijnlijk worden gesloopt, zodat het terrein kan worden herontwikkeld.
Volgende week: het Justitiepaleis van Brussel