Straks mag in Europa elke aap met een hoedje (en veel geld) een concurrerende competitie opzetten

Zoals de slimme mens Geert Noels tweette, zijn er nog wel een pak andere, veel belangrijkere dossiers dan het Eurostadion waarmee Brussel, en bij uitbreiding België, dagelijks zijn onkunde en onmacht demonstreert aan Europa. Het missen van vier wedstrijden voor Euro 2020 is nu ook weer geen staatszaak waard.

Erger is de hypocrisie. Hoe de zwartepiet wordt doorgeschoven, en hoe de masterminds van dat alles buiten schot blijven. Heeft niemand zich ooit afgevraagd hoe die lekken in de besluitvorming rond het Eurostadion steeds weer in de pers kwamen en op een haast triomfalistische toon breed werden uitgesmeerd?

Let op, niks mis met participatieve journalistiek. Maar het is wel een journalistieke vuistregel dat je je afvraagt welke belangen je dient en of het scoren met primeurs wel in verhouding staat tot de fall-out. Dat is een persoonlijke afweging die elke journalist voor zich moet maken, maar als het voorspelde debacle zoals dat van eergisteren zich uiteindelijk ook voltrekt, begin dan niet te toeteren dat waarlijk niks lukt in dit land. Triomfeer gewoon mee en zeg: dit hebben mastermind en ik samen goed geregeld.

Eén reactie had het over een gebrek aan respect van de UEFA tegenover de Europese hoofdstad. Die kent zijn geschiedenis niet, dat is wel duidelijk. In 1995 heeft de Europese Unie de UEFA, die trouwens in Zwitserland zit en opzettelijk niet in de EU, op een nooit geziene wijze te kakken gezet met het Bosman-arrest, waardoor de hele voetbaleconomie veranderde. Niet altijd ten goede overigens, maar het hoger belang – de vrijheid van de werknemer – primeerde op de negatieve gevolgen zoals de ongebreidelde voetbalmigratie en de exuberante mensenhandel.

Icederby

Sindsdien is het gewapende vrede tussen de sportwereld en de EU, maar dat zou snel kunnen veranderen. Gisteren heeft de Europese Commissie een Bosman bis geveld. Internationale sportbonden die atleten beletten om aan andere competities deel te nemen, zijn in strijd met de antitrust- en mededingingsbepalingen van de Europese Unie.

Die uitspraak kwam er na een klacht van twee schaatsers: Mark Tuitert (lange baan) en Niels Kerstholt (shorttrack). Die twee wilden in 2014 deelnemen aan het zogeheten Icederby-circuit in Dubai en kregen daar veel geld voor. Icederby was een Zuid-Koreaans concept dat het midden zocht tussen kortebaan- en langebaanschaatsen en de atleten op een baantje van 220 meter tegen elkaar wilde laten schaatsen.

De Internationale Schaatsunie, de ISU, verbood hun deelname en dreigde met levenslange schorsing. Daarop dienden de twee Nederlanders in oktober van 2015 een klacht in bij de Europese Commissie. Die gaf hen vorig jaar in september in een voorlopig vonnis al gelijk, waarna de ISU haar regels aanpaste. Icederby mocht toch en de eerste editie zou doorgaan in Arnhem, in de Gelredome. Leuke bijkomstigheid: de Nederlandse schaatsbond zou mee organiseren en langs de kassa passeren, iets wat hen goed uitkwam want de toestand van die kassa laat al een tijdje te wensen over. Van het hele plan kwam uiteindelijk niks in huis want de ISU verbood dan wel Icederby niet, maar wel het gokken op de wedstrijden en dat was dan weer tegen de zin van de Arabische geldschieters en de Zuid-Koreaanse organisatoren. Niet gokken, geen sport.

Andere regels in VS

Over dat gokken staat niets in de beslissing van de Europese Commissie en dat is jammer. Wel wordt verwezen naar topsport als een economische activiteit, waardoor automatisch de antitrustwetten gelden. Die beslissing kan verstrekkende gevolgen hebben. Als volgend jaar een stel rijke Arabieren als concurrent van de Champions League een League of Champions willen opzetten, zoals in 1999 is geprobeerd, kan de UEFA haar voetballers en haar ploegen geen duimbreed in de weg leggen.

De gevolgen moeten nog blijken, maar het is niet te verklaren dat in Europa straks elke aap met een hoedje (en veel geld) een concurrerende competitie mag opzetten, terwijl in de VS, hét land van de vrije markt en de vrije concurrentie, de sportcompetities juist een uitzondering hebben verkregen op de antitrustwetten. Sport is in de VS geen economische activiteit, maar een exhibitie en daarom mogen de grote competities hun monopolie uitoefenen. 

Bij de Europese Unie is begrip voor zo’n uitzondering, maar om zich daarop te beroepen zal het voetbal eerst de mensenhandel moeten afzweren. Concurrerende competities toelaten is het eerste breekijzer voor de afschaffing van het transfersysteem.