"Meest gelijkende kopie" van "Laatste avondmaal", waar Da Vinci zelf hand in had, hangt in abdij Tongerlo

Isbouts voert samen met mede-kunstkenner Christopher Brown al jaren onderzoek naar de jonge jaren van Da Vinci in Milaan, waar zich het wereldberoemde fresco "Het laatste avondmaal" uit 1495 bevindt in de Basilica di Santa Maria delle Grazie. Van dat werk is vandaag nog slechts 20 procent zichtbaar door pigmentvervaging, zegt Isbouts.

"We onderzochten daarom de drie kopieën die Da Vinci's leerlingen enkele jaren nadien maakten", zegt hij. "Tot onze verbazing bleek een internationaal nauwelijks bekende kopie in de abdij van Tongerlo diegene die er het meest op lijkt. De figuren van Johannes (links van Jezus op werk) en Jezus (midden op werk) zijn zelfs allicht door Da Vinci zelf geschilderd, want die zijn gemaakt zonder schets eronder." De 45 vierkante meter grote replica van het werk hangt al sinds 1545 in de abdij. 

"Ik ben hier 30 jaar, ik geloof al net zo lang dat Da Vinci er de hand in had", reageert pater Gabriël Goossens op het nieuws in Het Nieuwsblad. "Dat het bevestigd wordt door gerenommeerde kunstkenners, is fantastisch. Da Vinci's leerlingen hebben drie replica's van het origineel geschilderd, dit is er een van.  Had  een goede ziel het niet opgerold en in een graanschuur verstopt tijdens de Franse Revolutie, dan had het nu in het Louvre in Parijs gehangen. Het heeft de grote brand in de abdij in 1929 overleefd, hing tot 1960 in de kerk en heeft nu al een tijdje zijn eigen gebouw." 

Hoewel de monniken van de abdij er steeds goed zorg voor hebben gedragen, is het doek volgens Isbouts nu dringend aan restauratie toe. De kostprijs daarvan schat hij op ruim 500.000 euro. De kunsthistoricus probeerde naar eigen zeggen al zonder succes contact op te nemen met de Vlaamse overheid en gaat nu over tot een fundraising.

"Het probleem is dat het woord "kopie" vandaag een heel andere,
minderwaardige betekenis heeft", zegt hij. "Maar in de 16e eeuw was
de grens tussen meester en leerling veel dunner. Het gaat hier, ook al omwille van de toestand van het originele fresco, om een enorm waardevol topstuk." Al twaalf Vlaamse bedrijven en organisaties zouden interesse getoond hebben om financiële steun te verlenen.

De abdij van Tongerlo is normaal gezien gesloten in de winter en gaat pas vanaf Pasen weer open, maar volgens de paters is het mogelijk dat er nu misschien uitzondering gemaakt zal worden om kunstliefhebbers ook deze winter de kans te geven het werk te zien.