'Springsteen on Broadway': meesterlijk sacrament

Op zijn 68ste is Bruce Springsteen duidelijk klaar om terug te blikken op een gezegend leven. Aanvankelijk met een tournee naar aanleiding van de 35ste verjaardag van The River, en vervolgens ook met Born to Run, zijn langverwachte (en uitstekende) autobiografie. 

Dat boek vormt ook de rode draad doorheen Springsteen on Broadway, een theatershow waarin The Boss vijftien van zijn meest iconische nummers verweeft met monologen over zijn leven en – uiteraard – werk. 

“I come from a boardwalk town where almost everything is tinged with a bit of fraud”, begint Springsteen de show. “So am I.” Hij geeft toe dat hij nooit de binnenkant van een fabriek heeft gezien, maar steenrijk is geworden door liedjes te schrijven over de working class. Of dat hij de man is achter 'Thunder Road' en 'Racing in the Streets', maar in feite pas op zijn 24ste zijn rijbewijs haalde. 

Schuldgevoel

Springsteen schreef natuurlijk ook het vaak misbegrepen 'Born in the USA' – een protestlied tegen de Vietnam-oorlog, waar hij zelf aan wist te ontsnappen. “I often think who went in my place, because someone did”, vertelt Springsteen voor hij een benauwende versie van het nummer speelt – haast volledig a capella, op enkele flarden snijdende slideguitar na. 

Het is het grootste kippenvelmoment van de show: het triomfantelijke, voeten stampende anthem wordt voor je ogen omgetoverd tot een elegische gospelsong, en een niet mis te verstane herinnering aan wat het nummer voor Springsteen zelf betekende.

'Thunder Road', misschien wel het essentieelste Springsteen-nummer, komt op een kantelmoment in de show – bijna halverwege, in de overgang van zijn jeugd in New Jersey naar zijn leven als gevierde rockster. Hij introduceert het als een ode aan ‘de witte pagina’, het weergaloze gevoel dat op jonge leeftijd alle wegen nog voor je openliggen, dat je zelf bepaalt wat het volgende hoofdstuk wordt. “Dat is misschien wel wat ik bij het ouder worden het meest mis”, zegt Springsteen. 

“It’s a town full of losers, I’m pulling out of here to win”, zingt hij in 'Thunder Road' met exuberante zekerheid. Springsteen als de Everyman met aspiraties, de belichaming van The American Dream. Maar de oude Springsteen beseft intussen goed genoeg dat niet iedereen een carrière zoals die van hem kan uitbouwen, en hij lijkt er – Iers-katholiek zijnde – een sluipend schuldgevoel aan te hebben overgehouden.

Kanttekeningen

De tweede helft van de show wijdt Springsteen dan ook grotendeels aan de mensen die alles voor hem mogelijk hebben gemaakt. Zijn jarenlange kompanen van de E Street Band beloont hij met een pianoversie van 'Tenth Avenue Freeze-Out', en zijn vrouw Patti Scialfa wordt op het podium geroepen voor 'Tougher Than the Rest' en 'Brilliant Disguise', twee songs die samen het relaas van hun relatie doen. 

Maar het rockicoon is ook dankbaar voor het land dat hem al die kansen én muziek heeft geboden. Al zou Springsteen Springsteen niet zijn als hij daar niet ook een paar kanttekeningen bij zou plaatsen. Letterlijk een paar: 'Long Way Home' en 'The Rising', twee songs die hij schreef in het Bush-tijdperk, maar die vandaag extra resoneren, “nu onze natie verwikkeld is in een strijd om haar ziel”.

Het is een van de weinige momenten in de show waarbij Springsteen niet voornamelijk in zijn eigen ziel aan het kijken is. Dat levert niet enkel een merkwaardige paradox op, het kwam hem ook op kritiek te staan. 

Terwijl een normaal Springsteen-concert in essentie een collectieve gebeurtenis  is, een haast religieuze ervaring voor zijn devote fans, is Springsteen on Broadway in hoofdzaak een introspectieve aangelegenheid. In die mate zelfs dat wanneer The Boss 'Dancing in the Dark' inzet en het publiek vrolijk uit de maat begint mee te klappen, hij schalks zegt: “I can take it from here. Thank you.”

Meesterlijk

Springsteen on Broadway eindigt met een gebed. In zijn sobere bariton debiteert hij Onze Vader – ademloos beantwoord met een 'amen' van het publiek – waarop een ingehouden versie van 'Born to Run' volgt. 

Het is duidelijk dat deze reeks optredens een soort sacrament of ritueel vormen voor Springsteen zelf. Misschien niet het soort ritueel waar elke fan tijdens een avondje stappen in New York naar op zoek is, maar, net als zijn memoires, toch zeker een meesterlijke terugblik op het opmerkelijke leven van een van Amerika’s favoriete zonen. 

Springsteen on Broadway loopt tot eind juni, maar is volledig uitverkocht. Tenzij u tussen de 1.000 en 5.000 euro veil hebt voor één ticket op de reguliere doorverkoopsites.