Jambon: "IS-strijders die doodstraf riskeren in Irak? Levenskeuzes hebben consequenties"

Premier Charles Michel was afgelopen weekend duidelijk: ons land gaat niet onderhandelen met IS-strijders die naar België willen terugkeren. De discussie ontstond na het interview van Rudi Vranckx met IS-strijder Tarik Jadaoun, die in Irak wordt vastgehouden. "We gaan niet onderhandelen met oorlogsmisdadigers", zei Michel. Minister van Binnenlandse Zaken Jambon treedt zijn premier daarin bij.

"Dat is gewoon gezond verstand. Dit zijn mensen die zich met geweld tegen de fundamenten van onze maatschappij keren. En nu ze in de penarie zitten, zouden we moeten gaan onderhandelen om ze terug naar die maatschappij te brengen. We gaan natuurlijk de regels van het internationaal recht respecteren, maar negotiëren over een eventuele terugkeer, dat is niet aan de orde", zegt Jambon.

Ook het feit dat ze de doodstraf riskeren, verandert volgens Jambon niets aan de zaak. "Die mensen hebben zich uit onze maatschappij geplaatst. Die hebben andere keuzes in het leven gemaakt. En dat is nu typisch aan keuzes die je maakt in het leven, daar zijn consequenties aan verbonden", zegt Jambon.

Als we IS-strijders niet terug naar hier halen, missen we dan geen belangrijke informatie? Volgens Jambon niet. "Het is niet nodig om iemand naar hier te halen om de informatie te kennen. We kunnen bijvoorbeeld rogatoire commissies naar ginds sturen en de man daar op de rooster te leggen. De Staatsveiligheid moet dat evalueren. Want het is ook niet zeker of die mannen écht informatie hebben of zich gewoon interessant willen maken."

De situatie van vrouwen en kinderen die ook willen terugkeren, wordt geval per geval bekeken, zegt de minister. "Een vrouw die met haar man meegaat naar daar, hoeft niet noodzakelijk in het terrorisme te hebben gezeten. Maar het kán wel. Dat moeten we nagaan. Maar er zijn al vrouwen en kinderen teruggekeerd, dus het kan."

Vanmiddag komt de zogenoemde Veiligheidsraad bijeen. Het thema van de IS-strijders staat op de agenda.  

Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) zet de deur op een kier voor de terugkeer van Syriëstrijders. Dat hangt dan wel af van een gerechtelijke procedure waarbij een rechter geval per geval bekijkt. "Maar het is geen politieke/diplomatieke procedure", benadrukt Reynders. "Wij willen geen diplomatieke onderhandelingen voeren met Syriëstrijders. Het is alleen een gerechtelijke procedure."

Stefaan Van Hecke, fractievoorzitter van oppositiepartij Groen, wil wél diplomatieke onderhandelingen. "We zijn principieel tegen de doodstraf en moeten dat duidelijk maken." Toch gelooft hij niet dat dat veel aan de uitspraak zal veranderen. "Vergelijk het met Amerika. Zij gaan ook niemand uitleveren omdat een Belgische minister vraagt dat de doodstraf niet wordt toegepast."