Merels die gestoken worden door besmette muggen, gaan doorgaans al na een paar uur dood. BELGAIMAGE
Dodelijk virus bedreigt ‘Vogel van het Jaar’, maar hoop is nog niet helemaal verloren
“Maak van uw tuin een plek waar merels willen broeden”
Hasselt“Komende lente zullen we hun gezang in sommige regio’s mogelijk niet meer horen.” Onrustwekkend nieuws overschaduwde afgelopen weekend de verkiezing van ‘Vogel van het Jaar’. De merel, de overtuigende winnaar, is zó bedreigd door een dodelijk virus, dat Vogelbescherming Vlaanderen de alarmbel luidde. “De toestand is zéér zorgwekkend”, klonk het. Toch hebben experten nog hoop. “Tenminste als iedereen met een tuin zijn steentje bijdraagt.”
Het komt uit Afrika, het usutuvirus, en wordt overgebracht door muggen. Lange tijd maakte het geen slachtoffers, maar dat veranderde toen het begin de jaren 2000 naar Europa oversloeg. Meer dan tachtig vogelsoorten verdwenen. “Hét grote probleem is dat er geen vaccinatie bestaat, en dat het virus tot heel snelle sterfte leidt”, zegt Jan Rodts van Vogelbescherming Vlaanderen. “In ons land is vooral de merel getroffen. Dieren die gestoken worden, gaan doorgaans al na een paar uur dood.”
Toen usutu in augustus 2016 ons land bereikte, was vooral Limburg getroffen. Daarna volgden Antwerpen en Oost-Vlaanderen, en mogelijk breidt het de volgende jaren nog uit. Maar hoe slecht het er voor de zangvogel met zijn kenmerkende gitzwarte verenkleed en oranjegele snavel ook uitziet: de hoop is nog niet verloren.
“Verwacht wordt dat de vogels uiteindelijk een zekere mate van immuniteit zullen ontwikkelen”, zegt Gerald Driessens van Natuurpunt. “We zagen dit al gebeuren in het buitenland, en hopen dat het ook bij ons zo zal gaan. Momenteel zijn er geen besmettingen, omdat er amper muggen zijn. We kunnen maar hopen dat er geen nieuwe uitbraak komt in 2018.”
Regenwormen
“Merels houden van tuinen waarin ze kunnen broeden”, zegt Rodts. “Daarom roepen we iedereen met een tuin op om het gras niet om de haverklap af te rijden. Merels eten regenwormen, maar een kort gazon is voor die laatsten niet aantrekkelijk. Daarnaast zorgt iedereen het best voor een aantal wilde hoekjes en dicht struikgewas. Bij voorkeur met bessen.”
We kunnen maar hopen dat er geen nieuwe uitbraak komt in 2018 Gerald DRIESSENS Natuurpunt
“Laat merels ook met rust als ze een nest hebben gebouwd”, zegt Driessens. “En vermijd stilstaand water, om te verhinderen dat muggenlarven zich ontwikkelen. De vijver dichtgooien is drastisch, maar een waterton afsluiten, is bijvoorbeeld al een goed begin.” Wie een ziek dier vindt, brengt het slachtoffer ook het best zo snel mogelijk naar een opvangcentrum. De vondst melden op waarnemingen.be is ook aan te raden. “Zieke vogels kunnen nog maar moeilijk worden gered, maar verdere besmetting wordt zo toch vermeden.”
En wat als u geen tuin heeft? “Dan kunt u helaas maar weinig doen”, zegt Driessens. “Al kan het natuurlijk nooit kwaad om op uw terras iets te voorzien waarin de merel terechtkan. Een bloempot, een struikje, een plantje: alle beetjes helpen.”
rr
Zo herken je een zieke merel
● maakt een suffe en lusteloze indruk
● blijft de hele dag op dezelfde plek en vliegt nog nauwelijks
● staart wezenloos voor zich uit
● is verkrampt en zit met kop in de nek
● heeft opgezette pluimen
● is fel vermagerd
Vijf dingen die u kunt doen
1. Uw gras niet om de haverklap afrijden, en voor een aantal wilde hoekjes zorgen
2. Uw tuin inrichten met dicht struikgewas
3. Een broedende merel met rust laten
4. Stilstaand water in uw tuin vermijden
5. Zieke vogels naar een vogelopvangcentrum brengen en melden op waarnemingen.be
