Kinderwoord van het jaar "ewa ja" heeft Marokkaanse roots
Met "ewa ja" en "wajo" duiken Marokkaanse en Arabische uitdrukkingen in het Nederlands op. "Ewa ja" is door de kijkers van Ketnet tot kinderwoord van het jaar gekozen, "wajo" stond op de derde plaats. Na de grote invloed van het Engels en het Frans, en in mindere mate het Duits, verschijnen er nu ook Arabische leenwoorden in het dagelijks taalgebruik.
"Ewa" is eigenlijk een Marokkaanse uitdrukking, en betekent zoveel als "Tja, dan is het zo". Het Antwerpse rappersduo SLM bracht dit jaar het lied uit met de titel "Ewa ja", wat zoiets betekent als: "Awel ja, het is nu zo, laat er ons maar het beste van maken". Bijna 250.000 Vlaamse kinderen vonden de uitdrukking erg herkenbaar en leuk, en kozen "Ewa ja" tot kinderwoord van het jaar.
"Wajo" eindigde op de derde plaats, en dat is een uitroep die in het Arabisch zoveel betekent als "Wow, dat is straf!".
Popcorn, printer en pacemaker
Leenwoorden uit een andere taal zijn schering en inslag in het Nederlands. Vooral woorden en uitdrukkingen uit het Engels vinden vlot hun weg in ons dagelijks taalgebruik. We staan nog nauwelijks stil bij de buitenlandse oorsprong van woorden als bumper, blunder, flirt, fitness, grill, jeans, job, popcorn, printer, supporter of pullover. Andere woorden zijn nog wel herkenbaar Engels maar toch volledig ingeburgerd zoals cupcakes, milkshake, dresscode, discount, dug-out, pacemaker of voicemail.
Paraplu, peloton en portefeuille
Dat geldt evenzeer voor het Frans. Paraplu, bataljon, peloton, rebel, toernooi of vernis klinken niet echt uitheems, maar zijn het wel. Affaire, bravoure, chauffeur, portefeuille, souffleur of toilet kunnen hun Franse afkomst niet verbergen maar ervaren we toch als gangbaar Nederlands. Net als uitdrukkingen als carte blanche, of moment suprême.
Pappenheimer, überhaupt en quatsch
Ook uit het Duits ontlenen we woorden en uitdrukkingen. Pappenheimer, quatsch, salonfähig, schwung, sowieso, überhaupt en zeppelin zijn een paar voorbeelden. En ook onze oorwurm komt van het Duitse Ohrwurm. Maar de lijst is wel opvallend minder lang dan die met Engelse en Franse woorden. Zeker als je bedenkt dat Oostenrijkers en Duitsers in de loop van de geschiedenis een paar keer de plak zwaaiden over onze gebieden. Daar hebben we niet echt de beste herinneringen aan, en misschien moet daar de verklaring wel gezocht worden.