"Begin maar", sommeert Ridley Scott (80), als hij neerploft. We beginnen bij het begin, bijna twee maanden geleden. All the Money in the World was af. De film over de geruchtmakende ontvoering (in 1973) van de kleinzoon van oliemiljardair J. Paul Getty zou over een paar dagen worden voorvertoond aan journalisten en bioscoophouders. 

Getty-vertolker Kevin Spacey vormde het middelpunt van de net ingezette promotiecampagne: zijn metamorfoserol moest het publiek naar de bioscoop lokken en prijzen binnenhalen. De trailer voor de film was al te zien, met daarin een sinistere, haast monsterlijke Getty - een verouderde Spacey met neusprothese, bijna onherkenbaar.

En toen dook op zondag 29 oktober de eerste beschuldiging op: Spacey zou zich in de jaren tachtig hebben opgedrongen aan een minderjarige acteur. Op Twitter verontschuldigde Spacey zich terstond, en weinig handig. Het hielp niet. Hij werd meegesleurd door de nieuwe wind die in de filmindustrie was gaan waaien nadat Hollywoodproducent Harvey Weinstein op grote schaal van seksuele intimidatie was beschuldigd, wat uitmondde in #MeToo.

Scott: "Zodra het nieuws over Kevin Spacey werd opgepikt, wist ik dat dat op één hoop gegooid zou worden met de berichten over Weinstein, en wat dat voor mij betekende. Ik belde Dan Friedkin, de investeerder van All the Money in the World. Geweldige gast. Ik zei: we moeten handelen, we vervangen hem."

Scott doet het telefoongesprek na: "Echt? Ja, vervangen, opnieuw filmen. Hoeveel scènes? Weet ik niet, maar we springen erin, nu." Daarna riep Scott zijn team bijeen. "Tak, tak, tak. Kan ik binnen negen dagen filmen? Ja? Boem, we doen het. Toen begon het uitzoeken wie wanneer beschikbaar was. Als Mark niet kon, moesten we om zijn deel heen werken. Als Michelle niet kon, moesten we om haar heen."

Zowel Mark Wahlberg (die een door Getty ingehuurde detective speelt) als Michelle Williams (moeder van Getty's ontvoerde kleinzoon) schikte zich snel in het nieuwe opnameschema. Toen restte er nog maar één vraag. Scott: "Kon ik degene krijgen die ik op het oog had voor Getty? Die avond nog vloog ik naar New York, hij vloog in vanuit Connecticut. We zagen elkaar, en ik had hem."

Dat was Christopher Plummer, 88 jaar, Canadees, kapitein Von Trapp in The Sound of Music (1965), sinds 2012 de oudste winnaar ooit van een Oscar (voor Beginners). "Hij stond altijd al op mijn lijst", zegt Scott. "Kevin of Christopher, dat waren de twee. Ik ging in zee met Kevin. Maar nu was het Christopher. En hij gaf de rol een warmte die Kevin niet had."

U ondernam dat allemaal op de dag dat de beschuldiging van Kevin Spacey naar buiten kwam?

Langgerekt: "Jaaaa."

Dat is bijna onvoorstelbaar.

"Ik ben het maken van commercials gewend, weet je. Dat tempo."

Scott regisseerde en produceerde er honderden, ook samen met zijn broer, wijlen regisseur Tony Scott. "Ik heb commercials gemaakt die nu vijftig jaar oud zijn en ze blazen je nog steeds omver. Beter dan wat ze tegenwoordig maken. Ik deed de eerste commercial voor Steve Jobs in 1984 (de lancering van de Apple Macintosh, red.). Ik deed géén moeders in keukens met kinderen en fucking zeepbubbels, of dat soort shit."

Scott, maker van Hollywoodklassiekers als Alien, Thelma & Louise en Gladiator, is sinds een maand 80 en oogt opmerkelijk vitaal. De baard nog ietwat rossig, de kleine ogen strijdbaar. Hij gaf deze week een drietal groepsinterviews voor de Europese pers, in een hotelkamer in Beverly Hills.

U zei in een eerder interview dat u teleurgesteld was, zelfs boos, omdat Kevin Spacey geen contact met u opnam toen de heisa uitbrak.

"Nou, boos... ik raakte geïrriteerd. Ik dacht: echt gast, écht? Val dood! Nu ga ik je vervangen. Maar dat had ik hoe dan ook moeten doen. Hem erin laten, was als doorrijden met een lekke band. Om te beginnen zouden mensen nu alle advertenties hebben teruggetrokken, de week voor Kerst."

Kunt u zich voorstellen dat Spacey dacht: waarom belt Ridley mij niet?

"Nee, ik denk dat hij mij had moeten bellen. En heel eerlijk: het maakte me ook niet meer uit. Ik was mijn project aan het redden. Dan ga ik niet zitten mijmeren, dan zoek ik naar de oplossing. Dat is de truc: altijd kijken naar de oplossing."

2017 was in meer opzichten een markant jaar voor de in het Noord-Engelse kustplaatsje South Shields geboren zoon van een kolonel uit het Britse leger. Behalve All the Money in the World werd ook het mede door Scotts bedrijf geproduceerde Blade Runner 2049 opgeleverd, het vervolg op zijn eigen origineel uit 1982. Intussen is Scott ook al druk met de voorbereidingen op zijn verfilming van de bestseller The Cartel van Don Winslow; de eerste opnamen voor de thriller over de Mexicaans-Amerikaanse drugsoorlog zouden al in februari moeten plaatsvinden.

Scott trok negen dagen uit voor de 22 scènes uit All the Money in the World, die in november opnieuw werden gedraaid met een nieuwe Getty. Kosten: 8,5 miljoen euro, boven op het budget van 35 miljoen. "Ik maakte er een vrolijke boel van op de set. Echt. Het was wel anders, ja. Christopher acteerde met warmte, waar de andere acteurs ook weer op reageerden."

Over het verschil tussen Spaceys Getty en die van Plummer: "Die van Kevin is koel, killer. Maar wel goed kil. Met Christopher fonkelt het, je krijgt z'n charme erbij, wat hem mogelijk een gevaarlijker dier maakt."

De nieuwe versie, vanaf deze week te zien in de Amerikaanse bioscopen en volgende week in de Belgische, werd al genomineerd voor verscheidene Golden Globes: Scott zelf gaat op voor beste regie. "Geweldig, als ik win. En zo niet: ik zit dan al in Mexico."

De regisseur fluit zichzelf terug: "Of eigenlijk... ik zou niet durven: ze vermoorden je daar. Je kunt hier al niet eens filmen in New Mexico, want daar zitten de drugskartels ook. En het betekent niks voor ze: één telefoontje en ze zijn van je af. Jullie kennen de tv-serie Narcos? Ze hebben gewoon de locatiescout daarvan geëxecuteerd! Dat was een signaal: laat ons met rust. Maar goed, je hoeft daar ook niet te filmen. De woestijn in Spanje ziet er precies zo uit."

Zou u het goed vinden als de versie met Spacey op een zeker moment te zien is voor het publiek?

"Nee! Die zal nooit worden uitgebracht, nooit worden gezien. Dat zou goedkoop zijn. Waarom zou je dat doen?"

Omdat het kunst is.

Scott fronst. "Kunst... Ja, het is kunst. Dat is waar. Je móét de kunst scheiden van het individu. Kennen jullie Balthus? Die schilderde onverhuld erotische schilderijen over kleine meisjes. Geweldige kunst, maar ik zou het niet kopen. Francis Bacon was compleet bizar, maar dat maakt z'n schilderijen niet minder goed. Hmm. Ik denk dat je gelijk hebt."

Dus over een tijdje?

"Over een tijd. Maar níét om er geld aan te verdienen."

All the Money in the World draait vanaf 27 december in Belgische bioscopen.

Lars von Trier had het kunnen bedenken. De Deense cineast die het creatieve proces graag prikkelt door voor zichzelf of anderen obstakels te plaatsen - in de vorm van dogma's. Nét als je denkt dat je film af is, knippen we een van je hoofdrolspelers eruit en heb je een week of wat de tijd om de boel te herstellen. Zo beschouwd is All the Money in the World een uniek filmexperiment. Regisseur Ridley Scott zag zijn film gekaapt door de #MeToo-actualiteit en kaapte zijn film terug. Kevin Spacey eruit, Christopher Plummer erin.

Is die wisseltruc gelukt? In technisch opzicht zonder meer. Wie All the Money in the World zou zien zonder enige voorkennis, zou geen reden hebben te denken dat Plummer niet vanaf het begin meedeed. En de 88-jarige acteur is in vorm: dreigend, maar toch ook fragiel.

Vergelijken is lastig. De oude trailer toont slechts een paar fragmenten met Spacey. Het moet gezegd: diens Getty oogt enger, bijna onwerelds. Of Spacey in de hele film ook iets menselijks liet sluimeren in de tycoon die weigerde losgeld te betalen voor zijn kleinzoon, valt uit de trailer niet op te maken. Maar Spacey kan dat. Of kon dat. Wellicht is dit het meest curieuze aan All the Money in the World: de film maakt nóg nieuwsgieriger naar de eerdere versie. Spacey als verboden vrucht.