“De trein komt toe in Gent-Sint-Pieters. Ik stap op, ga zitten”, begint Elke haar getuigenis. “Een man neemt plaats schuin tegenover mij en begint naar mij te staren met een blik die ik heel goed ken. Die veel vrouwen goed kennen. Te langdurig, te nadrukkelijk, een venijnig randje. Ik doe wat ik lang geleden braaf heb geleerd: zijn blik vakkundig negeren. Ik post iets op Instagram, stuur een bericht over grappige gespreksflarden die ik eerder opving. In mijn ooghoek zie ik beweging en plots dringt het tot mij door dat de viezeblikkenwerper vlijtig aan het masturberen is. Geloof het of niet, het filmpje capteert hem op een onkarakteristiek kalm moment.”

Elke legt in de openhartige post uit dat het niet de eerste keer was dat ze slachtoffer werd van grensoverschrijdend gedrag. “Het is 18 jaar geleden sinds ik voor het eerst door een volslagen vreemde werd lastiggevallen op straat. 11 jaar was ik toen. Er is sindsdien geen jaar voorbijgegaan zonder een of ander gelijkaardig voorval. Opmerkingen, achtervolgen, aanraken. Ik kan moeilijk verwoorden hoe ontzettend om-te-kotsen-beu ik het ben. Hoeveel boosheid ik daarover geaccumuleerd heb. Veel te vaak heb ik niets gezegd of incidenten geminimaliseerd.”

Bewijsmateriaal

Om bewijsmateriaal te hebben wanneer ze de treinbegeleiders op de hoogte brengt, beslist Elke het gebeuren te filmen. “Om te anticiperen op het onvermijdelijke in vraag stellen van wat ik gezien heb. Als ik iets geleerd heb is het dit: luister naar vrouwen wanneer ze vertellen over de seksuele intimidatie die ze hebben meegemaakt. Ze hebben de gebeurtenissen al honderd keer geminimaliseerd nog voor ze ermee naar buiten treden.”

Even overweegt Elke nog om recht voor de man te gaan staan en zijn gezicht te filmen, maar dat doet ze uiteindelijk niet omdat ze vreest voor een agressieve reactie. Ze gaat op zoek naar de treinbegeleiders en doet bij hen haar verhaal. “Petje af voor die mensen hun reactietijd en inlevingsvermogen. Ze drukken me onmiddellijk op het hart dat ik niet overdrijf en hen al zeker niet stoor. Wanneer we terugkeren naar de bewuste plaats, is de man vertrokken. Ze vragen mij om een beschrijving, maar ik weet al niet meer zeker wat hij aanhad. Het is best moeilijk om iemand te beschrijven wanneer je heel hard je best hebt gedaan om níet naar hem te kijken. Het filmpje kwam dus meteen van pas om te zien naar wat voor kleren ze moesten zoeken.”

Afreageren

Onderweg naar huis deelt het slachtoffer het filmpje op haar Facebookpagina. “Omdat ik te lang te veel gezwegen heb en daar geen zin meer in heb. Niet om te disciplineren of iemand aan de schandpaal te nagelen. Omdat ik mij wil afreageren. Omdat ik iets heb meegemaakt dat mij geraakt heeft en het delen dat minder erg maakt. Omdat ik sympathie wil zonder honderd keer mijn verhaal te moeten doen – de beelden spreken voor zich. Omdat ik erkenning wil voor dit soort shit, dat voor sommigen misschien zeldzaam en exotisch is maar voor mij en vele anderen een veel te dagelijkse realiteit. Omdat sommige mannen nog altijd denken dat #metoo een hoop aanstellerij is. En misschien omdat ik jullie allemaal ook oncomfortabel wil maken want gedeelde smart is halve smart (sorry allemaal).”

“De vraag voor mij is niet zozeer waarom ik dit nu gefilmd en gedeeld heb, maar eerder: waarom heb ik dat eigenlijk nooit eerder gedaan? Waarom heb ik toen ik jong was nooit gepraat over de mannen die me hardnekkig achtervolgden? Nooit iets gezegd over de mannen die me ongewild aanraakten? Waarom duurde het tot ik ruim in de twintig was vooraleer ik begon te beseffen dat het niet normaal is dat ik strategieën uitwerk om mij te verweren tegen ongewenste aandacht? Waarom ben ik een half jaar geleden niet naar de politie gestapt toen een wildvreemde me minutenlang betastte op de bus en ik zo aangeslagen was dat ik de dagen nadien amper aanrakingen verdroeg?”

Oproep

Afsluiten doet Elke met een duidelijke oproep. “Voor wie nooit eerder iets dergelijks moest meemaken of observeren als omstaander, man of vrouw: daar ben ik blij om. Ik hoop oprecht dat dat zo blijft. Luister alsjeblieft naar wie er wel mee geconfronteerd werd en minimaliseer die ervaringen niet. Er zit geen eer in slachtoffer zijn van seksuele intimidatie. Het is geen badge die met trots gedragen wordt. Voor wie eerder in gelijkaardige situaties zat: kak, echt waar. Ik hoop dat het nooit meer gebeurt. Verwijt jezelf niets over je eigen gedrag of (gebrek aan) reactie. Ingrijpen is verdomd moeilijk. We hebben nooit een taal geleerd om ons te verweren. En zelfs als we die zouden hebben: de verantwoordelijkheid ligt altijd bij de daders. Misschien zal ik bij een eventuele volgende keer gepast kunnen reageren, maar als dat niet zo is, ga ik mezelf dat niet kwalijk nemen.”