RSV is weer in het land: wat je moet weten over het verkoudheidsvirus

Naar schatting worden elk jaar 35 miljoen kinderen jonger dan 5 ziek door een RSV-infectie. Bij zowel jonge kinderen als bejaarden kan de infectie ontaarden in een ernstige ziekte, hoewel ook ‘gezonde’ volwassenen besmet kunnen worden. In 2% van de gevallen is een ziekenhuisopname zelfs noodzakelijk. 

Het virus is erg seizoensgebonden en komt vooral voor in de wintermaanden. Tot nu toe bestaat er nog geen vaccin en zijn artsen genoodzaakt zich te behelpen met ontstekingsremmers of het toedienen van extra zuurstof of vocht. Al zou een onderzoek van VIB, UGent en andere onderzoeksinstellingen dat begin dit jaar gepubliceerd werd, kunnen leiden tot een antiviraal middel tegen het virus.

Het verkoudheidsvirus heeft dezelfde symptomen als griep, denk veel snot, hoesten, keelpijn en soms lichte koorts. Maar je hoeft niet meteen in paniek te slaan als je kind die symptomen vertoont. Pas als het moeite heeft om te ademen en weinig eetlust, vraag je best advies aan de arts. Pasgeborenen en prematuurtjes zijn het gevoeligst voor het virus, bij hen kan het een longontsteking veroorzaken en ze kunnen in ademnood raken.

RSV is bijzonder besmettelijk, dus lang niet alleen jonge kinderen kunnen het krijgen. Alleen is het voor volwassenen minder risicovol. De symptomen beperken zich dan meestal tot een infectie van de bovenste luchtweginfectie die doorgaans vanzelf overgaat. Bij ouderen neemt de kans op het ontwikkelen van een longontsteking wél toe, ook voor hen is het dus oppassen geblazen en erg waakzaam blijven.

Net zoals bij andere verkoudheidsvirussen krijg je RSV over door contact met een besmet persoon of voorwerp. De neus en oog zijn de belangrijkste toegangswegen. Zoals eerder gezegd is het virus erg makkelijk overdraagbaar en verspreidt het zich in snel tempo. Vooral in besloten ruimtes zoals scholen en crèches. Eens de kerstvakantie van start gaat en de kerstfeestjes achter de rug zijn, gaat de RSV-piek meestal snel liggen.

Het virus is moeilijk te voorkomen, al helpt het om extra hygiënisch te zijn. Was je handen en die van je kinderen meer dan gewoonlijk, reinig deurklinken, lichtschakelaars, je telefoon,de afstandsbediening van de tv en andere voorwerpen die je vaak aanraakt, drink niet van andere mensen hun glas en geef ook niet te vaak kussen.

De meeste kinderen worden behandeld met aerosol en ontstekingsremmers, maar zij die echt in de problemen komen, worden opgenomen om zuurstof toegediend te krijgen. In principe moet er gewoon afgewacht worden tot het virus zich gewonnen geeft. Dat werkt bijna altijd, maar in zeldzame gevallen loopt het helaas fataal af.

Er is wel een middel op de markt om nieuwe RSV-infecties te vermijden. Wie veel kans maakt om in de problemen te komen door het virus, kan hierdoor beschermd worden. Maar het doet niets bij wie al besmet is. Toch is er hoop op beterschap.

Begin dit jaar werd een onderzoek van onder andere VIB, UGent en de Geisel School of Medicine in Dartmouth gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications, dat stoelt op een nieuwe aanpak waarbij virusneutraliserende antilichamen (Nanobodies genoemd) een vitaal eiwit in het virus aanvallen. Het eiwit is essentieel voor het virus om de longcellen binnen te dringen. De onderzoekers toonden in zowel in vitro labotesten als bij proefdieren aan dat deze Nanobodies het virus konden neutraliseren.

Prof. Xavier Saelens (VIB-UGent): “We zijn erin geslaagd om moleculen te ontwikkelen die erg doeltreffend werken tegen RSV. En dat niet alleen bij infectie van celkweken, maar ook bij proefdieren. Onze Nanobodies behoren tot de meest effectieve moleculen ooit in de strijd tegen RSV.”

De volgende uitdaging van het team is om de Nanobodies zo aan te passen dat ze ook bruikbaar zijn bij klinische tests. Het is de bedoeling daarvoor samen te werken met een industriële partner die de onderzoeksresultaten kan vertalen naar een concrete behandeling die bruikbaar is voor RSV-patiënten.