In het licht van de rode dwerg Proxima Centauri, de ster die zich het dichtst bij ons zonnestelsel bevindt, heeft zich een kleine, mysterieuze planeet genesteld die mogelijk levendragend is. Proxima b bevindt zich op een kosmisch zuchtje van ons, zeg maar een straat verder. Deze rotsachtige exoplaneet is ietsje groter dan de Aarde en bevindt zich binnen de levensvatbare zone van buurster Proxima Centauri, de tante van onze zon.

Dat we zo dicht bij ons op een tweelingplaneet stuiten, is ontzagwekkend nieuws. We zijn waarschijnlijk niet alleen, en dat heeft enorme filosofische consequenties. Carl Sagan draaide zich gegarandeerd om in zijn graf. Voor de eerste exoplaneet in 1995 werd ontdekt, beschouwden vele mensen de aarde nog als een kosmisch uniek iets, als enige parel in het universum. Nu weten we dat zelfs bewoonbare planeten in en buiten onze Melkweg geen uitzondering zijn. Over acht jaar zal de nieuwe ruimtetelescoop European Extremely Large Telescope ons vertellen of Proxima b een atmosfeer heeft, of er water is, of er leven is.

De ontdekking van deze planetaire dualiteit is volgens mij geen toeval. Op het moment dat de boel lekker loopt, dat we ons comfortabel voelen en ‘en rose’ over onze toekomst kijken, hebben we geen aandacht voor wat er ver buiten onze ervaringshorizon ligt. Het is pas in crisis, bij extreme omstandigheden, dat de oude bril afgaat voor een verrekijker. In tijden van klimaatverandering, overbevolking en massa-extinctie van soorten bijvoorbeeld. Als we beginnen te voelen dat we niet alleen staan, maar een onderdeeltje zijn van het grote concept dat op instorten staat.

Dat is het moment waarop we openstaan voor het andere, het duale en vaak ook wat totnogtoe werd omschreven als het goddelijke. Voor de wetenschap ook dat dualiteit een noodzakelijk ingrediënt is om eenheid te bereiken. Dat principe ontdekte ik in mijn eigen werk en daarrond gaan ook intrigerende films als Mike Cahills ‘Another Planet’ en Lars von Triers ‘Melancholia’. We dorsten naar de ander, zonder die ander is ons leven geen leven, enkel gemis. Dualiteit is dan ook het grootste geheim van het leven.