Kun je wel een bachelordiploma halen binnen de drie jaar?
De slaagcijfers bij bachelorstudenten blijven dalen. Zowel aan de hogescholen als aan de universiteiten haalt nog geen derde binnen de drie jaar een diploma. "De kosten zijn enorm."
Vlaamse studenten blijven steeds langer op de hogeschool of unief hangen. Nieuwe cijfers tonen hoe een groeiende groep professionele en academische bachelors worstelt om binnen de voorziene drie jaar hun diploma te halen. Rondde tien jaar geleden, in het academiejaar 2006-2007, nog 40 procent van deze studenten hun studies tijdig af, dan daalde hun aantal in het academiejaar 2013-2014 naar om en bij de 29 procent.
"Mogelijk liggen de percentages vandaag nog lager", zegt Vlaams Parlementslid Ann Brusseel (Open Vld). Zij vroeg de cijfers bij minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) op en noemt ze problematisch. "De kosten voor de ouders, maar ook de belastingbetalers, zijn enorm. We betalen per bijkomend studiejaar minstens 10.000 euro."
'Studenten hebben te veel vrijheid. Iedereen doet maar wat'
Haar bezorgdheid wordt gedeeld door onderwijsexpert Martin Valcke (Universiteit Gent). "Ik vrees dat er straks helemaal geen modeltrajectstudenten meer zijn", zegt hij. De man wijt die vertraging aan een doorgeslagen flexibilisering in het hoger onderwijs. "Studenten hebben te veel vrijheid. Ze kunnen eindeloos schuiven met vakken en zijn ook niet verplicht om examens af te leggen. Iedereen doet maar wat."
Bindende toelatingsproef onvermijdelijk
Studenten blijken zelf ook minder hooi op hun vork te willen nemen, zo leren de cijfers. De meerderheid mag nog wel alle 60 studiepunten per jaar opnemen, hun aantal daalt wel gestaag, zowel aan de hogeschool als aan de unief.
Volgens professor Valcke is een bindende toelatingsproef voor alle studierichtingen op termijn onvermijdelijk. "Het is een harde boodschap, maar dat gaat het best werken", stelt hij. Brusseel pleit dan weer voor een ijkingstoets voor elke studierichting. "Daarmee moeten jongeren achterhalen of ze het juiste profiel hebben voor een richting en of ze de kennis voor bepaalde vakken moeten bijschaven."
'In vergelijking met andere OESO-landen doen we het helemaal niet zo slecht'
Herman Van Goethem, rector van de Universiteit Antwerpen en voorzitter van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR), zou de resultaten die jongeren in het secundair halen liever beter benut zien. "Die kunnen voorspellende waarde hebben. Iemand die met pakweg 55 procent afstudeert in menswetenschappen, zou voor hij zich inschrijft aan de hogeschool of universiteit moeten weten welke theoretische kans hij maakt in welke richting."
Van Goethem plaatst de lage slaagcijfers ook in perspectief. "Uit de cijfers van de OESO blijkt dat we het, in vergelijking met andere landen, helemaal niet zo slecht doen. De afstudeerleeftijd in Vlaanderen ligt rond de 23 jaar, terwijl het gemiddelde op 25 ligt." De man vindt het ook niet correct om alleen naar de bachelorjaren te kijken. "Sommige jongeren maken ook een inhaalbeweging tijdens hun masterjaren, omdat ze er dan vakken uit de bachelorjaren bijnemen."
'De effecten van oriënterings- en toelatingsproeven zijn pas over enkele jaren merkbaar'
Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) reageert dat de 30 procent jongeren die hun bachelordiploma binnen de drie jaar halen al jaren relatief stabiel is. "Maar het blijft een laag cijfer." Ze benadrukt dat er gewerkt is aan onder meer niet-bindende oriënteringsproeven, op het eind van het secundair onderwijs, en aan niet-bindende toelatingsproeven, als voor de lerarenopleiding. "Maar de effecten daarvan zijn natuurlijk pas over enkele jaren merkbaar."