Klimaatbeleid? Trump wil vooral boren, boren, boren

Een van de grote beloften van Donald Trump was de eliminatie van het Amerikaanse klimaatbeleid – klimaatverandering is volgens hem "een dure hoax". Afgelopen week bleek weer dat hij daar serieus werk van maakt. Hij wil gaan boren in een natuurgebied in Alaska, hij ziet klimaatverandering niet meer als bedreiging van de nationale veiligheid en hij liet de gangen natrekken van kritische milieuambtenaren.

Olie in Alaska

Het (deels) openstellen van de Arctic National Wildlife Refuge (ANWR), een natuurgebied in Alaska grenzend aan de Noordelijke IJszee, was een lang gekoesterde wens van de Republikeinen. Sinds president Jimmy Carter het gebied in 1980 vrijwaarde van exploitatie doen Republikeinen pogingen om er toch naar olie te gaan boren, wat steeds door Democraten is verijdeld. Dankzij de combinatie van een Republikeinse president en een Republikeins Congres is er nu een opening.

De openstelling zat verstopt in het belastingplan dat deze week door het Congres is aangenomen. Hiermee werd senator Lisa Murkowski uit Alaska overgehaald om voor de belastingverlagingen te stemmen. Eerder was zij een van de dissidenten die zich tegen de afschaffing van Obamacare keerden.

Het gebied waar het om gaat, is een toendra-achtige strook tussen een gebergte en de kust, die als voedingsbodem dient voor een kudde van 200.000 kariboes. Er zijn geen wegen en het gebied is daarmee een van de weinige plekken in Amerika die nog echt ongerept zijn.

Volgens de nu goedgekeurde belastingwet moet de federale overheid in de komende tien jaar twee veilingen houden van stukken land om naar olie of gas te gaan boren. Volgens schattingen van de Amerikaanse geologische dienst uit 1998 moeten er tussen de 4,3 en 11,8 miljard vaten olie uit de grond kunnen worden gehaald, met een waarde van een paar honderd miljard dollar.

Daarmee is niet gezegd dat dat ook zal gebeuren. Oliemaatschappijen ExxonMobil, BP en ConocoPhillips, die al jaren iets westelijker actief zijn in de omgeving, wilden deze week nog niet zeggen of ze geïnteresseerd zijn in de ANWR. Milieuactivisten hebben al aangekondigd juridische procedures te zullen aanspannen. Oliemaatschappij Shell keerde Alaska een paar jaar geleden na miljardeninvesteringen de rug toe, na een serie tegenslagen door stroperige procedures, weerstand van natuurbeschermers, de zware omstandigheden en technische fouten. Die vergunningen waren offshore, en dit zou onshore zijn - maar het is de vraag of de publieke opinie een avontuur in poolgebieden nog zou toestaan.

Lees ook: Trump heeft wel iets bereikt, en het klimaat is de dupe

Klimaatverandering is geen bedreiging meer

Het woord 'klimaat' komt vier keer voor in de deze week gepubliceerde Nationale Veiligheidsstrategie van de Verenigde Staten. Drie keer werd daarmee het investeringsklimaat bedoeld, één keer het klimaat in de meteorologische zin van het woord. Maar ook in dat laatste geval werd het niet gezien als een probleem, laat staan als een bedreiging. Sterker nog: niet klimaatverandering, maar klimaatbeleid is de bedreiging. "Klimaatbeleid zal het wereldwijde energiesysteem blijven beïnvloeden", staat er onder het kopje 'Omarm Energie Dominantie'. "Amerikaans leiderschap is essentieel om deze anti-groei-agenda te bestrijden, die slecht is voor de economische belangen en de energiezekerheid van de Verenigde Staten."

Het is drill baby drill, de Republikeinse slogan uit 2008, voor en na. Want: "Een groot deel van de ontwikkelingslanden heeft fossiele energie, naast andere vormen van energie, nodig om hun mensen uit de armoede te halen." Daarna staat er nog wel een zinnetje over de reductie van broeikasgassen, maar dat gaat gebeuren door "innovatie, technologische doorbraken en verbeterde efficiëntie, niet door de last van regulering".

In de laatste Nationale Veiligheidsstrategie van Barack Obama, uit februari 2015, werd een andere toon aangeslagen. Daarin kwam het woord klimaat negentien keer voor, en kreeg het een eigen kopje als een van de acht bedreigingen van Amerikaanse belangen.

"Klimaatverandering is een urgente en groeiende bedreiging van onze nationale veiligheid. Er komen meer/grotere natuurrampen, vluchtelingenstromen, en conflicten over basisvoorzieiningen zoals voedsel en water."

Juist dit jaar werd Amerika hard getroffen door natuurrampen. Het land werd getroffen door drie immense orkanen, die in Texas, Florida en Puerto Rico voor zo'n tweehonderd miljard dollar schade zorgden. Trump bagatelliseerde de ramp in Puerto Rico. Het officiële dodental staat op 64, maar het lijkt erop dat er meer dan duizend doden zijn gevallen.

Onderzoek naar kritische milieuambtenaren

Deze week stopte pr-bureau Definers Public Affairs zijn werk voor de EPA, de Amerikaanse milieudienst. Redenen waren de duistere manier waarop het bedrijf de opdracht in de wacht had gesleept en de nauwe banden met America Rising, een Republikeinse groepering die bekendstaat om haar agressieve 'oppositie-research', onderzoek doen naar de zwaktes van je tegenstander.

Sterker nog: medewerkers van Definers bleken ook te werken voor America Rising, en hadden in die hoedanigheid onderzoek gedaan naar medewerkers van EPA. Een jurist die werkt voor beide organisaties deed tientallen wettelijke pogingen om e-mails te achterhalen van ambtenaren die zich kritisch hadden uitgelaten over de EPA. Zo'n 'vrijheid van informatie'-verzoek is oorspronkelijk bedoeld voor journalisten, maar wordt steeds meer gebruikt door actiegroepen.

De jurist vroeg onder meer om 'alle e-mails over haar vertrek' verzonden door Betsy Southerland, voormalig directeur voor wetenschap en technologie bij de EPA, die vertrok uit onvrede met Trump. Officieel was Definers alleen ingehuurd als 'knipseldienst' die bijhoudt hoe een organisatie in de media komt.