Is 'Jingle Bells' racistisch? Wetenschapster legt oorsprong wereldberoemd kerstlied bloot

Kyna Hamill, verbonden aan de universiteit van Boston, kreeg de volle laag na de publicatie van haar academische paper over 'Jingle Bells'. "Ze zeiden me dat ik het kerstfeest probeerde te verknallen voor kinderen, die het liedje niet meer zouden mogen zingen, en dat ik het Jingle Bell-festival in onze stad verpestte", zegt ze in The Guardian.

De kritiek kwam er omdat Hamill de racistische oorsprong van 'Jingle Bells' aan het licht bracht. Ze wou met haar onderzoek een lange, gezonde rivaliteit tussen Medford in Massachusetts en Savannah in Georgia beslechten, over waar het kerstlied nu eigenlijk geschreven was. Maar twee jaar geleden ontdekte ze een heel ander verhaal.

Het lied was oorspronkelijk bekend onder de titel 'One Horse Open Sleigh' en werd voor het eerst opgevoerd tijdens een 'minstrel show' in de Ordway Hall van Boston in september 1857. Bij dat soort spektakels dreven zwartgeschminkte blanke minstrelen de spot met Afro-Amerikanen en hun slavenbestaan. Hamill heeft het, 160 jaar later, in haar wetenschappelijk artikel over deze "racistische oorsprong van zwarte gezichtsschmink die subtiel en systematisch uit de geschiedenis van het lied geschrapt werd".

Het was James Pierpont die het lied schreef. Hij had destijds dringend werk nodig na een aantal mislukte projecten. Hij wou volgens Hamill gewoon munt slaan uit wat op dat moment populair was, met name de minstreelkunst met vaak racistisch getinte satire. Hamill wijst erop dat ze nooit heeft gezegd dat het lied vandaag nog altijd racistisch zou zijn, laat staan dat het niet meer gezongen zou mogen worden. Toch kreeg ze het erg hard te verduren, in bepaalde media, op Twitter en in honderden haatmails.

Ironisch genoeg was er door de hele heisa ook veel meer aandacht dan verwacht voor haar wetenschappelijke onderzoek, "dat normaal maar weinigen zouden lezen", weet ze. Hamills paper over 'Jingle Bells' is op dit moment een van de meest gelezen van de Cambridge University Press. Spijt heeft ze niet. "Ik deed wat een academicus moet doen. Ik probeerde een zo goed mogelijk onderzoek te voeren en dat neer te schrijven. Ik had zeker geen eigen agenda in verband met Kerstmis."