Paul Janssen zou zich omdraaien in zijn graf als hij zou weten wat er vandaag gebeurt met Carfentanil. Hij bracht het product in 1970 met Janssen Pharmaceutica op de markt als sterk narcosemiddel voor onder andere olifanten en andere grote zoogdieren. Nu wordt het gebruikt als dodelijke designer drugs.

In de VS en Canada vallen ze bij bosjes, de heroïneverslaafden die zich een fataal shot zetten met heroïne vermengd met versneden carfentanil of één van de afgeleide producten. De Amerikaanse Drug Enforcement Agency (DEA) omschrijft het zelfs als “crazy dangerous”.

Net daarom heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) nu een waarschuwing de wereld ingestuurd. Omdat een dosis zo groot als een zandkorrel al fataal kan zijn. Omdat de ademhaling stelselmatig vertraagt tot de ademhalingsreflex volledig wordt onderdrukt. Na een tijd krijgen de hersenen geen zuurstof meer en zal de gebruiker overlijden.

Drugshondenteams in de VS en Canada zijn daarom sinds kort uitgerust met Naloxone, een geneesmiddel dat gebruikt wordt als tegengif bij een overdosis. Want als een hond een minieme dosis carfentanil opsnuift, kan dat fataal zijn.

“In ons land is er nog geen sprake van een epidemie zoals in de VS, maar we volgen het wel nauwlettend op”, klinkt het bij het Belgian Early Warning System Drugs Division van het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid.

Toch zijn ook in België als slachtoffers gevallen. Niet door carfentanil zelf, maar door een afgeleid product: fentanyl, zeggen drugsspeurders.

De waarschuwing van het WHO komt alleszins niets te vroeg, zeggen experts.

Darknet

“Deze nieuwe psycho-actieve stoffen zijn zo krachtig dat ze snel aanleiding geven tot overdosis. Ze zijn honderd keer straffer dan morfine. Vandaar dat ze in strikt gedoseerde hoeveelheden en enkel op doktersvoorschrift worden gebruikt bij pijnbestrijding. Maar kleef je verschillende van die klevers op een mens, kan dat dodelijk zijn”, zegt professor toxicoloog Jan Tytgat van de KU Leuven.

Wat het WHO vooral ook zorgen baart, is dat het middel zo gemakkelijk te verkrijgen is. Via het darknet kan het onder meer in de VS of China worden besteld.

Het persbureau Associated Press (AP) vond twaalf Chinese bedrijven die, zonder moeilijke vragen te stellen, bereid waren om carfentanil te exporteren naar onder meer België, Frankrijk, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Een woordvoerder van het bedrijf Jilin Tely Import and Export Co vertelde het AP dat het carfentanil makkelijk kan verschepen. “Het is zelfs een van onze best verkochte producten.”

Voor 5 gram wordt op sommige sites 500 dollar gevraagd. Het wordt dan in een anonieme omslag opgestuurd.

Chemisch wapen

Bovendien, en dat is helemaal angstaanjagend, is carfentanil ook een potentieel chemisch wapen. Dat schrijft Michael J. Morelle van de Amerikaanse CIA. Omdat het middel veel gemakkelijk te vinden is dan explosieven. En het veel slachtoffers op korte tijd kan maken als je de dosis sterk genoeg maakt.

Onder meer de Russische commando’s die in 2002 een einde maakten aan een gijzeling in een theater in Moskou, waar Tsjetjenen zo’n 130 mensen gegijzeld hielden, gebruikten volgens Amerikaanse inlichtingendiensten carfentanil om de daders ‘te verdoven’ alvorens de zaal te bestormen. Helaas klopte de gebruikte dosis niet en spoten ze veel te veel van het product de zaal in. Gevolg: 123 van de 128 gegijzelden werden zo zwaar verdoofd dat ze het niet overleefden.