Koning Filip roept in kerstboodschap op tot meer verwondering: "Het antigif voor 'steriel cynisme'"

Het is algemeen geweten dat koning Filip graag de grote filosofen leest. En hoewel hij in zijn toespraak nadrukkelijk verwijst naar zijn recente contacten met kinderen uit het “toekomstatelierdelavenir” (TADA), met bewoners van een woonzorgcentrum in Holsbeek, met jongeren met een migratieachtergrond uit Vilvoorde en een bezoek aan creatieve hub in Namen, lijkt zijn kerstboodschap ook erg geïnspireerd door die lectuur. Plato en Socrates achterna, pleit de koning voor “verwondering” als begin van alle wijsheid.

“Hoe wij naar de dingen kijken, bepaalt ons handelen”, stelt Filip vast. “Wie met verwondering naar de natuur kan kijken, zal haar ook meer respecteren. En wat waar is voor de natuur, geldt des te meer voor de mensen om ons heen. Achter onze zwakheden en gebreken zit er in elk van ons een rijke innerlijke schoonheid, die het verdient ontgonnen te worden.”

In de goeie vijf minuten van zijn kerstboodschap vallen de termen “verwondering” en “verwonderen” vervolgens nog zes keer. Verwondering zorgt er onder meer voor “dat je zelf beter leeft en dat je anderen kunt helpen het leven beter te beleven”. Ze “wakkert” ook “onze creativiteit aan”. De koning raadt aan dat we ons best blijvend verwonderen “voor alles wat we samen hebben opgebouwd, ons gemeen goed, het resultaat van een lange geschiedenis van verbondenheid, verankerd in solidariteit en compromissen.”

Wie wil, kan in dat laatste konings klassieke pleidooi voor de samenhang van het koninkrijk — en dus zijn job — zien. Maar dat is misschien een beetje cynisch. Met zijn pleidooi voor meer verwondering wil Filip net dit soort cynisme de wereld uit helpen. Verwondering ziet hij als een antigif voor cynisme. Ze geeft de kracht om “niet toe te geven aan steriel cynisme en onverschilligheid.” Cynisme is volgens de koning schadelijk voor onze creativiteit en het leidt tot stilstand. Met een cynische blik zie je alleen wat er fout gaat, geeft hij aan. En beschouw je anderen die zich wel positief opstellen als naïef en kinderlijk.

Ondanks die filosofie van "de verwonderde blik", kan ook een koning om sommige dingen niet heen. “Er heerst veel onrust in de wereld”, stelt Filip aan het eind van zijn kersboodschap vast. “Er zijn hoe langer hoe meer haarden van spanning en crisis.” Maar ook daarom, vindt hij, “hebben we meer dan ooit nood aan verwondering. Voor onze kinderen en voor hun toekomst. Laten we daar samen voor kiezen.”