Van Hoof: "Soms straffeloosheid bij euthanasie, grondige evaluatie euthanasiewet is nodig"

Wat was er net aan de hand? Een terminale, demente patiënte met Parkinson kreeg - op verzoek van de familie en dus niet op haar eigen verzoek - een dodelijke injectie. De euthanasiecommissie boog zich over de zaak: was er iets foutgelopen en zo ja, moest de dokter doorverwezen worden naar het parket of niet. 

In de commissie zitten 16 leden die stemgerechtigd zijn en 16 leden die vervangend zijn. Voor een doorverwijzing naar het parket is er een tweederdemeerderheid nodig, die niet gehaald werd. De conclusie? Voor de commissie was de zaak van de baan. 

Maar kamerlid Els Van Hoof (CD&V) is het daar niet mee eens en pleit in De Standaard voor een grondige evaluatie - en eventueel een andere aanpak - van de euthanasiewet. We zetten de verschillende stemmen in de discussie voor u op een rijtje.

"Voor alle duidelijkheid: we zijn niet tegen euthanasie en we willen geen wetten terugdraaien. Maar elke wet heeft zijn knelpunten", benadrukt kamerlid Els Van Hoof Ze vraagt dan ook een wetenschappelijke evaluatie van de euthanasiewet - en géén politieke. 

Volgens Van Hoof is er vandaag de dag te weinig controle. "Het gebeurt niet zorgvuldig genoeg, er is niet voldoende controle en zo ontstaat er een vorm van straffeloosheid. Een verzoek moet van een patiënt komen, niet van de familie." Van Hoof vindt ook de tweederdemeerheid die er moet zijn in de commissie om een zaak door te verwijzen naar het parket té hoog. "De gevallen moeten transparant en objectief gepubliceerd worden. Nu is er te weinig onderzoek en controle."

Wim Distelmans, professor palliatieve geneeskunde aan UZ Brussel en voorzitter van de commissie euthanasie, verdedigt de beslissing om niet door te verwijzen naar het parket. "De arts heeft foutief geoordeeld dat het over euthanasie ging, wat hier duidelijk niet het geval was. Euthanasie kan alleen op vraag van de betrokken patiënt. Hier was - technisch - sprake van een levensbeëindiging zonder verzoek. Dat gebeurt soms in noodsituaties. Ik sta zelf in de praktijk: die noodsituaties komen dagelijks voor." 

Dat de commissie "de wet oprekt" of "zelf voor rechter zou spelen", zoals een anoniem lid van de commissie in De Standaard vertelt, betwist hij ten stelligste. "Hoe kunnen we de wet oprekken als we de wet toepassen. Dit is kort door de bocht: de wet zegt dat we een tweederdemeerderheid moeten halen en dat is niet gebeurd." Bovendien wordt het parket niet buitenspel gezet, benadrukt hij: "Er kan nog altijd klacht worden ingediend van buitenaf."

Is die tweederdemeerderheid dan niet te krap? "Dat vraagt een maatschappelijk debat. Een tweederdemeerderheid of een gewone meerderheid, voor mij gaat het vooral over de discussie die men gevoerd heeft. De commissie euthanasie is een buffersysteem tussen de dagelijkse realiteit en het parket. De realiteit was dat het een stervende vrouw was die ondraaglijk leed." Volgens Distelmans gebeurt er ook al controle. "Natuurlijk is het nuttig om de commissie te evalueren, maar dat gebeurt ook al door onderzoeksgroepen."

Zijn collega Chris Verslype - oncoloog, vicedecaan van de faculteit geneeskunde aan de KU Leuven en stemgerechtigd lid van de commissie - nuanceert enigszinds. "Deze zaak zou zeker een maatschappelijk debat moeten openen. Het toont aan dat er wat schort aan de opleiding: deze arts had geen of te weinig kennis wat kan of mag."

Ook de manier waarop de doorverwijzing naar het parket vandaag gebeurt, is voer voor discussie. "De wet schrijft een tweederdemeerdeheid voor. Dat gebeurt vandaag, maar er zijn nog heel wat andere manieren: moeten we een zaak meteen doorverwijzen naar het parket? Moet er misschien een magistraat aanwezig zijn in de commissie?"