Toto over 'Africa': “De song is groter dan de groep geworden”

Trouwfeest, scoutsfuif of eenzame ­autorit: u zal ooit wel eens de onbedwingbare aanleiding gevoeld hebben om ‘Africa’ van Toto loeihard mee te brullen. Een tijdloos nummer, oordeelden een tiental vrienden uit Lokeren en Gent dan ook. Lander, broer van Linde Merckpoel, werd op zijn vrijgezellenfeest verliefd op het nummer, en zetelt vandaag in de geestige lobbygroep die ‘Africa’ op één wil krijgen in De Tijdloze. De song stond nooit eerder in de lijst, en dat is een schreeuwend onrecht. Of deze stunt ook gaat lukken? Op de website van Studio Brussel zagen we alleszins plots heel wat luisteraars Toto in hun top drie pleuren tussen Metallica, Nirvana, Pink Floyd of Pearl Jam.

Of dat volstaat om bovenaan te eindigen, moet zondag blijken. Dan wordt De Tijdloze uitgezonden. Hoe dan ook vindt David Paich het een geweldig initiatief: “Zelfs als het om een uit de hand gelopen studentengrap zou gaan, kan ik hun actie alleen maar toejuichen,” klinkt de frontman van Toto verguld. “De critici konden ons nooit smaken. Méér nog: die hebben ons meestal rauw gelust. Nu kan het publiek zijn stem laten gelden, en bijten diezelfde critici hun tanden van frustratie stuk.” (lacht)

Steekt die kritiek en hoon je écht nog, na zoveel succesjaren?

“Er is een groot verschil tussen kritiek en satire. Het eerste komt van iele, enge mannetjes die Elvis Costello verkiezen boven Toto. (lacht) Het andere komt van grappige mensen. Animatieseries als South Park en Family Guy staken ook wel eens de draak met ons. But when such people take the piss out of us, we just love it. Vooral Steve (Lukather, gitarist, gva) lacht zich een breuk met alle parodieën. We nemen onszelf heus niet zo serieus, hoor. Die animatieseries bewijzen trouwens dat we een deel van de popcultuur zijn geworden. Dat beschouw ik oprecht als een eer.”

In tientallen landen piekte ‘Africa’ het voorbije jaar ook op Spotify in de lijst met meest beluisterde nummers. ‘The internet’s favorite song’, kopte Vice zelfs in november. De song is méér dan een guilty pleasure van hipsters.

“Op het gevaar af om als een arrogante zak te klinken: niet alleen op YouTube en zo doet ‘Africa’ het vandaag beter dan ooit. Ik volg het parcours van die song niet op de voet, omdat ik geen narcist ben. Maar onlangs werd me wel verteld wat een hoge vlucht dat nummer heeft genomen. In hippe successeries als Stranger Things komt de song voor op de soundtrack, er worden wereldwijd sing-a-longs voor ‘Africa’ op poten gezet, vakantiefilmpjes in Afrika worden steevast van onze song voorzien, … De song is groter dan de groep geworden.”

Had je dat in de jaren 80 kunnen voorspellen?

“Tuurlijk niet. Al wist ik dat ik goud in handen had. Maar ‘Africa’ is zo één van die evergreens in de popgeschiedenis die mogelijk nooit het daglicht had gezien. Te elfder ure kwam ik met ‘Africa’ aandraven in de studio. Ik probeerde de rest van de groep te overtuigen van het potentieel. Maar hun enthousiasme was aan de lauwe kant, om het met een understatement te zeggen. “Geweldig om te horen, Dave”, mompelde iemand. “Zet ‘m maar op je eerste soloplaat.” Uiteindelijk hebben we toch nog lang aan de song zitten schaven. Zo lang dat we ‘Africa’ van de plaat wilden smijten. Maar gelukkig hebben we doorgebeten.”

Wat is volgens jou de geheime formule van die classic?

“Die epische drums! Dat explosieve refrein! Dat naïeve verlangen in de tekst, … Ik snáp het wel dat mensen er nog steeds gek op zijn, écht.”

Waar gaat de song eigenlijk over? Zelfs binnen de groep deden wel eens uiteenlopende verhalen de ronde.

“Ik heb de tekst geschreven, dus mijn versie telt. (grinnikt) Volgens mij gaat de song over de liefde, het verlangen naar verlossing, en de zoektocht naar zielenheil. Toen ik op school zat, kwamen heel wat priesters en broeders uit Afrika terug met een geloofscrisis. Ze voelden zich eenzaam in hun celibaat: hun werk als missionaris was zo zwaar dat ze nood hadden aan gezelschap. Dat vond ik aangrijpend. Daarnaast romantiseerde ik het mysterieuze Afrika, omdat ik er nooit was geweest. Om die reden had Jeff (Porcaro, voormalige drummer, gva) ook gelijk toen hij overal vertelde dat ‘Africa’ ging over een bleekscheet die het continent alleen maar kent van tv en zo zijn beeld vormt. Die bleekscheet, welja, dat ben ik.”

Je zei net dat je begrijpt dat mensen nog steeds gek zijn op ‘Africa’. Maar geef toe: na vijfendertig jaar touren ben jij die song toch kotsbeu?

“Nee. Dat zwéér ik. Voor de rest van de band kan ik niet spreken. (lacht) We hebben die song ongetwijfeld een miljard keer gespeeld. Maar we proberen elke avond te dollen met details: geen solo klinkt ooit dezelfde. Ik wilde net als mijn vader een jazz-pianist worden, en dat heeft me gevormd als songschrijver en performer. Als dat niet zo was, zouden we ‘Africa’ of ‘Hold the Line’ inderdaad spuugzat geraakt zijn.”

Hoe kijk je terug op de laatste veertig jaar?

“Met een bitterzoet gevoel, eerlijk gezegd. Ik heb een hoop lol gehad, maar het is soms ondraaglijk zwaar geweest. De dood van Jeff Porcaro heeft er het stevigst ingehakt. We waren zo’n hechte vrienden dat we de betekenis van onze band in twijfel trokken na zijn dood. Sindsdien zijn er nog sterfgevallen geweest, aanslepende ruzies en disputen, … Soms wou ik dat ik alles nog eens opnieuw kon doen, maar dan als wijze oude man. Met een groep van onsterfelijke vrienden.” (lacht)

Stel dat ‘Africa’ op één belandt in De Tijdloze. Spring je dan een gat in de lucht?

“Ik ga blij zijn. Maar of ‘Africa’ de meest tijdloze song aller tijden is? Laat me niet lachen! Ik kan je nu meteen al honderd betere kandidaten geven ... van The Beatles alléén! Voor mij zijn songs als ‘Levon’ van Elton John of ’Stairway to Heaven’ van Led Zep net zo goed het absolute einde. Dan voel ik toch enige schroom als ‘Africa’ de koploper zou worden.”

De Tijdloze wordt op 31/12 uitgezonden op Studio Brussel. Toto speelt 18/3 in Vorst Nationaal.