Er kon zelfs een grapje af bij de politicus van de Democratische Partij (PD): “Internationaal maakt men zich zorgen over de Italianisering van de politiek - maar dan zonder Italiaanse politici”. Een knipoog naar post-electoraal Duitsland.

Dat er in Italië nieuwe verkiezingen aankomen, is de natuurlijke zaak der politieke dingen. De legislatuur zit er immers op. In die vijf jaar zijn wel drie premiers versleten, alle drie van de PD.

Gentiloni maakte van de gelegenheid -zijn afscheid als volwaardig premier- gebruik om met lof te zwaaien naar de regering-Gentiloni, die op een jaar tijd “goed werk” heeft geleverd. Dankzij die regering “heeft Italië de zwaarste crisis sinds het einde van de tweede wereldoorlog overwonnen”. Europees heeft Italië, aldus Gentiloni, de rode lantaarn doorgegeven. Wat overigens niet betekent dat Italië, de op twee na grootste economie van de EU, plots in het koppeloton zit. Minder optimistisch gesteld: Italië blijft de “zieke man van Europa”, maar heeft intussen ziekbedgenoten gekregen.

De Italiaanse financiën worden nog steeds met argusogen gevolgd door de Europese Unie. De Europese limiet voor overheidsschuld staat op 60 procent van het bnp van een land; met 130 procent overschrijdt Italië die limiet ruimschoots. En dus wordt de (kwakkelende) economie inzet van de verkiezingen, met daaraan gepaard de hoge werkloosheid en de verarming. Uiteraard zal ook het thema migratie, dat het land verdeelt, hoog prijken in de verkiezingscampagnes.

Afgaande op de peilingen dreigt echter een serieuze patstelling.

Gentiloni’s Democratische Partij doet het immers niet al te best: met 23 procent van de kiesintenties prijkt de PD op plaats twee, zowat vier procent achter de anti-establishmentpartij Movimento Cinque Stelle (M5S) van eurocriticus Beppo Grillo. M5S zal de pas 31-jarige Luigi Di Maio in de vuurlijn zetten. Die zou graag hebben dat Italië de euro vaarwel zegt. De Vijfsterrenbeweging weigert de facto in een coalitie te stappen, een standpunt dat een nieuw verblijf in de oppositie garandeert.

Nochtans gaat de PD weer haar “charismatisch” boegbeeld uit de kast halen: Matteo Renzi. Die nam een jaar geleden ontslag als premier nadat diens voorstel tot grondwetswijziging in een referendum werd verworpen. Ook binnen zijn PD had Renzi zijn tegenstanders. Senaatsvoorzitter Pietro Grasso, bijvoorbeeld, die uit onvrede uit de partij stapte en met Liberi e Uguali (Vrijen en Gelijken) een eigen “linkse alliantie” heeft gevormd. Analisten noemen het 42-jarige voormalige “wonderkind” politiek gezien een “wandelende dode”. Maar de partijdiscipline dicteert dat de meer populaire Gentiloni (63) een stapje terug moet zetten.

De xenofobe en anti-Europese Lega Nord van Matteo Salvini (die de partij ook in de mezzogiorno salonfähig heeft gemaakt) en het rechtse Forza Italia, de partij van voormalig premier Silvio Berlusconi, zouden beide 14% halen. En aangezien beide rechtse partijen mogelijk een alliantie gaan vormen, geeft dat opgeteld 28 procent. Bovendien is, met de kleine rechts-orthodoxe partij Fratelli d’Italia (Vrienden van Italië), mogelijk een rechts triumviraat in de maak, dat flink boven de 30 procent zou kunnen halen. Ego’s staan de alliantie in de weg: Berlusconi wil de leider ervan zijn, Salvini ook. Voor Il Cavaliere is dit sowieso het hoogst haalbare. Hij mag sinds zijn veroordelingen wegens belastingontduiking niet meer voor een politiek ambt kandideren. Teken van bloedarmoede is dat binnen Forza niemand te vinden is die de 81-jarige zakenman kan opvolgen.