Geheime documenten tonen aan: 'Iron Lady' Margaret Thatcher moest niets weten van ... panda's

Een panda vanuit China naar een zoo in het Westen brengen, doe je niet zomaar. De laatste jaren is er een ware golf aan 'pandadiplomatie' ontstaan en gaan de transporten altijd gepaard met een wekenlange goednieuwsshow die de speciale relatie tussen China en het betreffende land in de verf moeten zetten, met uitgekiende fotomomenten voor leiders van beide landen. 

Niet zo bij de onverzettelijke Margaret Thatcher, blijkt uit documenten die nu zijn vrijgegeven en waar de Britse pers van smult. In tegenstelling tot haar voorganger Ted Heath, die in 1974 een aantal panda's vanuit China naar Groot-Brittannië had vergezeld, weigerde Thatcher de dieren als politieke marketingtruc te gebruiken. 

Sterker nog, de 'Iron Lady' vond de dieren maar niets, schreef ze op de achterkant van een nota van een van haar naaste raadgevers. Die had een voorstel gekregen van de London Zoo nadat het Smithsonian-Instituut in Washington had gevraagd om haar mannelijke panda te lenen om ermee te kweken. 

Misschien kon mevrouw de premier de panda wel vergezellen als "teken van de speciale relatie" tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, aldus de directeur van de zoo? De vlucht mocht zelfs plaatsvinden op een datum die Thatcher het beste zou uitkomen. "Mijnheer de directeur suggereerde zelfs dat de premier de panda in het ruim van haar Concorde zou kunnen meenemen wanneer ze volgende maand naar Washington gaat", aldus Thatchers raadgever in de nota.

Niets van, aldus Thatcher. Met pen en dubbel onderlijnd noteerde ze bij het voorstel: "Ik ga geen panda meenemen. Panda's en politici gaan niet goed samen! De directeur van de zoo weet meer over panda's dan ik, ik ben er zeker van dat hij dit zelf kan regelen."

Acht jaar later weigerde Thatcher bovendien een nieuw aanbod van de London Zoo. "Blijkbaar is het zeer onwaarschijnlijk dat de vrouwelijke panda ooit zal paren", schreef haar raadgever in een nieuwe nota. "De London Zoo wil nu een vruchtbare panda om snel een baby-panda te kunnen krijgen. Ik denk dat de directeur van de zoo hoopt dat als de premier een vrouwelijke reuzenpanda aangeboden krijgt, ze die niet zou weigeren." 

Een andere medewerker die de nota aan Thatcher bezorgde, schreef er nog bij: "Premier, een beetje passé, maar ik denk niet dat u een gegeven paard, of in dit geval een gegeven panda in de bek zou kijken?". Waarop Thatcher droogweg de nota teruggaf met het antwoord: "Jawel, dat zou ik wel doen. De geschiedenis van panda's is ... ongelukkig."