Belpop-programma nu al even zeldzaam als de meest obscure Belpop-plaat

"Twee topkerels gaan u geïnteresseerd maken in dingen waarvan u niet wist dat ze u interesseren", tweette komiek en mediacriticus Xander De Rycke. Het was slechts een van de vele jubelreacties op Belpop Bonanza TV, het zelfverklaarde eindejaarsgeschenk van Canvas.

Vanuit een pop-uptweedehandsplatenzaak in Leuven vertelden Belpop-kenners Jan Delvaux en Jimmy Dewit vorige week vijf avonden op rij over de Belgische popgeschiedenis. Geen week later is hun programma bijna even zeldzaam als de tweedehandsplaten die ze in hun winkel verkochten.

Rechtenkwestie

Belpop Bonanza TV begon op kerstdag met amper 108.000 kijkers. Tegen de aflevering van vrijdag waren dat er 189.000. Veel voor Canvas. Maar geïnteresseerden die pas later inpikten, kunnen de gemiste afleveringen nooit meer inhalen. Tenzij ze deze op voorhand op hun digicorder hadden geprogrammeerd.

De eerste aflevering was nochtans even te herbekijken op VRT NU, het digitaal kijkplatform dat de openbare omroep begin dit jaar lanceerde. Een foutje, want de uitzending werd al snel weer offline gehaald. "Een rechtenkwestie", klonk het bij VRT.

Wie een beeldfragment wil uitzenden, betaalt daarvoor logischerwijs aan de rechthebbenden. Die tarieven zijn berekend op basis van een eenmalige, lineaire uitzending. Maar willen de makers die fragmenten ook online aanbieden, dan gaan die tarieven fors de hoogte in. Belpop Bonanza TV is een eerder klein programma, dus daar zijn geen budgetten voor.

Wat de VRT eerder deed bij het fragmentenprogramma bij uitstek Alleen Elvis blijft bestaan, was het maken van een aparte montage waar de dure beelden werden uitgesneden. Voor Belpop Bonanza TV was dat praktisch onhaalbaar, maar ook onwenselijk.

"Jan en Jimmy stonden erop om bepaalde beelden in het programma te houden", zegt manager Leslie Vantomme van Working Class Heroes. "Ze zijn bewust op zoek gegaan naar unieke fragmenten die mensen nog nooit hebben gezien. Dingen die dus niet in het VRT-archief zitten, of die niet op YouTube staan."

Adamo is de duurste

Het gaat onder meer om de doortocht van Salvatore Adamo in het populaire Nederlandse tv-programma Voor de vuist weg in 1964. Ook het stukje van The Beatles uit de Ed Sullivan Show, dat werd getoond in het verhaal waarom de Britse band nooit op Belgische bodem heeft opgetreden, was blijkbaar erg prijzig. Delvaux kondigde het fragment aan als "het duurste beeld van de week".

Het probleem gaat dus niet specifiek over de nummers. Voor het gebruik van muziek sluit de VRT een algemene overeenkomst met SABAM, dat de auteursrechten int en verdeelt aan de rechthebbenden wereldwijd. Hier gaat het over de videocaptatie van muziek, en dan zijn er meer rechthebbenden.

Voor het meest recente seizoen van Alleen Elvis blijft bestaan is er tijdens het productieproces gewerkt met tv- en onlinerechten. "De redactie heeft alle beelden actief gecleard voor tv en online, zodat er geen aangepaste versie op VRT NU moest worden aangeboden", zegt VRT-woordvoerder Hans Van Goethem. Daarom was het programma tot drie maanden na uitzending integraal online beschikbaar.

Ook de aankoopdienst van VRT probeert zulke afspraken te maken voor de uitzendrechten van internationale programma's. "Zij onderhandelen niet langer alleen over de tv-rechten, maar ook over de Belgische onlinerechten, idealiter tot een maand na uitzending." Dat verklaart waarom de topreeks Big Little Lies van HBO wel is te zien op VRT NU, maar Belpop Bonanza TV niet.

Binnenkort zitten de makers samen met Canvas om de piste over een tweede seizoen te bekijken. Het issue van online herbekijken wordt dan zeker meegenomen in de gesprekken. "En intussen kunt u alles blijven zien in de theatershow van Belpop Bonanza", lacht Vantomme.