'Als er een over mijn gat wrijft, dan zal hij het snel weten'
Op het Ambtenarenbal in de Ancienne Belgique schudt de Vlaamse overheid naar jaarlijkse gewoonte het collegiale keurslijf van zich af. Heeft #metoo er voor gezorgd dat iedereen nu op de tippen van de tenen danst?
"Kunnen we anders afspreken dat je binnen twee uur terugkomt en laat weten bij wie het gewenst is en bij wie niet?" Wie vragen stelt over #metoo op het Ambtenarenbal, wordt al eens getrakteerd op een vettige oneliner. Maar Marc, die bij de VDAB werkt, legt er wel een van de pijnpunten van het hele debat mee bloot. "Waar ligt die grens nu eigenlijk?", zucht hij. Voor sommigen een evidentie, voor anderen een knagend vraagstuk.
Niet alleen in de media, maar ook aan de vele koffiemachines van de Vlaamse overheid werd er in 2017 druk gediscussieerd over de vele verhalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag die overal ter wereld opborrelden. Ook in klein Vlaanderen. "Vroeger was dat echt onbesproken, nu denk je toch wel twee keer na voor je iets flirterigs zegt", vertelt Marc.
Als we de geruchten in de wandelgangen van de AB mogen geloven, zal er later op de avond wel degelijk worden geflirt. Met 28.000 zijn ze in de Vlaamse ambtenarij, zo'n duizend daarvan zullen straks de concertzaal vullen op de 49ste editie van het Ambtenarenbal. Collega's onder elkaar, verschillende diensten hand in hand, maar wel een pak losser dan gewoonlijk. "Geen grens, geen grens", zingt Kraantje Pappie alvast uitdagend door de boxen, terwijl de eerste glazen cava naar binnen worden gespeeld.
Maar de vloer plakt nog niet, de lijven moeten dus ook nog even wachten. De nieuwjaarszoenen en -knuffels vliegen wel al in het rond tussen de vroege vogels. Zoiets waar sommige zielen zich sinds de storm al eens onzeker over durven voelen. Een arm vliegt rond mijn middel. "Ik heb jou nu ook aangeraakt, daar is toch niets mis mee?", vraagt Carine. "We moeten ook niet overdrijven, he."
Ze werkt al dertig jaar voor de Vlaamse overheid en weet dat het klimaat op de werkvloer al serieus is afgekoeld. "Ik kom uit een tijd dat de baas nog dicht over mijn schouders leunde tijdens het werk of schalks knipoogde: 'Ik zal u Brugge eens laten zien.' 'Ik kan mezelf Brugge wel laten zien', zei ik dan gewoon", vertelt Carine nogal fel. "Maar dat durven ze al een tijdje niet meer."
Voor een echte verschuiving in de meldingscijfers bij de Vlaamse overheid heeft #metoo dan ook niet gezorgd. Meer zelfs, in 2016 kwamen er via verschillende kanalen tien meldingen binnen over seksueel grensoverschrijdend gedrag, in 2017 nog geen enkele, zo liet minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (N-VA) in december weten. "Een voorbeeld voor veel andere werkgevers", klinkt het, al worden de cijfers van vertrouwenspersonen en de preventieadviseurs psychosociaal welzijn pas in april vrijgegeven.
"Ach, ik weet nog dat ik die ochtend na het nieuws over Bart De Pauw een mailtje stuurde naar mijn collega, een mooie, jonge, blonde dame", zegt een van de ouderdomsdekens aan de toog van de AB. "Onderaan had ik gezet: 'P.S. Wil je met mij naar bed?' Ze lag plat van het lachen. En ik wacht nog steeds geduldig op mijn antwoord", knipoogt hij.
Geen haar op zijn hoofd dat het slecht bedoelt, maar die andere collega waarnaar hij verwijst, die vaak schunnige opmerkingen uitdeelt? Dan gaan de handen even over de monden en doet iedereen stilzwijgend voort.
Ongewenst oogcontact
"Ik denk dat het toch snel duidelijk is wanneer de grens wordt overschreden", vindt Francis Adyns, woordvoerder van het FOD Financiën. Is dat niet het misverstand dat #metoo net blootlegt? Dat seksueel grensoverschrijdend gedrag niet altijd zichtbaar is binnen de gelederen? Dat vrouwen (en mannen) niet altijd melding durven te doen? "Ongetwijfeld, maar we moeten toch oppassen. Ik herinner mij een gesprek op de radio over ongewenst oogcontact. Slaat de slinger dan niet door?"
De dansvloer begint zich ondertussen te vullen en met wat kwade wil kan een mens heel wat schunnige blikken vinden die over de wiegende heupen glijden. Vanop een afstand voorlopig. "We moeten een beetje opletten, he", zegt Patrick, die zijn plannen niet onder stoelen of banken steekt. "De meeste vrouwen en mannen komen hier om eens goed vastgepakt te worden, hoor."
Zolang dat met wederzijdse toestemming gebeurt, is er uiteraard niets aan de hand. In het andere geval hoopt ondergetekende dat Carine het doelwit van dienst mag zijn: "Als er eentje over mijn gat staat te wrijven, dan zal hij het snel weten", briest ze.