Waarom ik Boefs muziek niet meer zelf op zal zetten 

Ik heb ook naar Boefs muziek geluisterd. Nog niet zo lang geleden. Ik deed dat omdat ik mezelf een volwassen vrouw achtte die die nummers kon plaatsen. Voor mij en gezien de leefomgeving waarin ik zat, waren die teksten fictie. Het leven van de straat, een hard leven, dat al die jongetjes waarschijnlijk niet gehad hebben, maar dat hen hielp bij het imago dat ze nodig hadden om door te breken: money en bitches.

Tegelijk was ik me ervan bewust hoe toxisch het kan zijn voor jongeren die veel jonger zijn dan ik, en belangrijker: die naar niets anders luisteren en in Boef een bevestiging van een realiteit en een bepaalde mentaliteit zien. 

Ik was me heel erg bewust van de invloed die hij had. Ik werd gevraagd voor een interview met de Nederlandse radio en in ons voorgesprek vroegen ze me naar wat ik graag luisterde. In een opsomming noemde ik ook Boef op – ik weet niet waarom. De mevrouw stelde voor om een verzoeknummer van hem te draaien. "Nee", zei ik, "Ik luister er soms naar, maar ik zie niet de meerwaarde om het voor heel Nederland af te spelen. Boef doet nogal vrouwonvriendelijke uitspraken in zijn teksten." Uiteindelijk koos ik voor "Laat me", omdat dat meer aansloot bij mijn realiteit. 

Ik begon te beseffen dat de lijn tussen fictie en realiteit in de rapteksten wel heel erg dun was, toen Boef in een lange Instagrampost zijn vaste relatie voorstelde en zichzelf verantwoordde voor het feit dat het dus toch niet MOB of “money over bitches” was. Hij verkoos de liefde boven het geld, maar voelde zich wel verplicht zich tegenover zijn fans te verantwoorden.

Maar dan ook weer dacht ik: ja, hij ontkracht zijn teksten. Dat is mooi. En zo bleef ik lange tijd in een tweestrijd met mezelf, ik vond het moeilijk om er een eenduidige mening over te vormen, want Boef had succes, hij had de criminaliteit achter zich gelaten en met talent wat van zijn leven gemaakt.

Nu, meestal was iets van je leven maken gelijk aan rijk worden. De meeste jongens die het criminele milieu ingaan, willen ook gewoon snel rijk worden. Maar hij deed het op een legale en duurzame manier. Ergens werd hij na zijn excuses te hebben aangeboden om de "treitervlogs" wel aanvaard als artiest, omdat men hem nu eenmaal niet meer kon negeren. 

Daarbij waren Boef, Ali B en Ronnie Flex een keer te gast bij het Nederlandse programma "Summer Night". Ze zaten tegenover de hoofdredacteur van het Katholieke Nieuwsblad die tegen de legalisering van het homohuwelijk was. De rappers gingen tegen hem in.

Drie succesvolle mensen van kleur en geen kleur - de jeugd kijkt daar overheen, want in plaats van Ronnie Flex had daar ook Lil Kleine kunnen zitten - tegenover een witte, bange man die nog vasthoudt aan een oud en vervlogen Nederland. De tijden waren veranderd. De jeugd is de toekomst en de toekomst is gekleurd én spreekt.

Maar blijkbaar zit er onder dat imago, onder die bijna versteende teksten – het is vaak hetzelfde – onder die misogyne en vrouwonvriendelijke uitspraken echt iemand die vrouwen die hem geholpen hebben kechs noemt.

En je zou dat ergens nog kunnen afschuiven op zijn roem, zijn status, dronkenschap, de aandacht die hem naar het hoofd is gestegen. Nog altijd fout, maar het wijst niet op een vastgeroeste mentaliteit.

Wat daar wel op duidt, is de video achteraf - die ik niet heb bekeken, omdat ik hem geen views meer gun - waarin hij zich eigenlijk probeert te verantwoorden. En daar gaat het mis.

Er is geen reden om vrouwen uit te schelden voor de volgens jou foute dingen waar je zelf ook je dagen en vooral je nachten mee vult. Je hebt het over ‘echte vrouwen’, maar wij zijn niet aan het wachten op iemand van buitenaf om onze echtheid te definiëren. Vooral geen man. Vooral niet iemand die zijn geld verdiend heeft op de rug van vrouwen. 

Wat moet er nu gebeuren, is de vraag? Want radiostations boycotten Boef, maar Boef is groot geworden zonder deze radiostations. De vaak misogyne rapwereld is vooral afhankelijk van het internet. Boef wordt niet meer gedraaid de komende tijd, maar er zijn nog heel erg veel anderen die dezelfde teksten rappen en die worden nog wel gedraaid.

We kunnen nu stellen dat deze teksten absoluut niet onschuldig zijn, omdat ze juist de symptomen zijn van een patriarchale en seksistische samenleving. Maar het stopt niet bij de rapwereld.

Ook de grapjes bij "De slimste mens", bijvoorbeeld, zijn helemaal niet onschuldig. Ze bevestigen en behouden de patriarchale norm en ze zijn ook gewoon verschrikkelijk goedkoop. Een grapje over verkrachting is best pijnlijk – en dan druk ik mij nog zacht uit – als je weet dat er dagelijks 8 meldingen zijn van verkrachting in België.

Dit zijn allemaal maar symptomen. Je stoot het patriarchaat niet om door een liedje niet meer te draaien. Het probleem is diepgeworteld. Maar daar tegenover staat ook weer de artistieke vrijheid die absoluut niet beknot zou mogen worden. 

Wat ook interessant is aan al deze discussies, is de drang van mensen om op de islamofobe en racistische kar te springen, zodra iemand van kleur of iemand met een islamitische achtergrond zich aan seksisme schuldig maakt.

Een opvallende tendens is de solidariteit die van gekleurde vrouwen komt als witte vrouwen het slachtoffer zijn van seksisme. Denk aan heel het #metoo gebeuren. Deze hashtag is door Tarana Burke, een zwarte vrouw, gelanceerd, maar creëerde pas wereldwijde verontwaardiging toen witte vrouwen deze gebruikten na Weinstein.

Andersom kan een gekleurde vrouw vaak niet op diezelfde constructieve steun en solidariteit rekenen, want of ze wordt gezien als de onderdrukte vrouw die gered moet worden door het Westen of het voorval wordt misbruikt om een islamofobe en racistische gedachtegang te rechtvaardigen.

De inclusiviteit is zoek als we de strijd tegen het seksisme voeren door racisme en islamofobie te rechtvaardigen. Dat is geen eerlijke, rechtvaardige strijd. 

Nu, er zijn natuurlijk genoeg witte feministen die inclusief zijn en bij wie we wel kunnen rekenen op solidariteit. Dat wil ik zeker niet ontkennen. Maar wat ik wel wil bevestigen, is dat seksisme, slutshaming, het exposen van vrouwen, geen rekening houdt met achtergrond of religie. Het gebeurt. Overal.

En daar moeten we wat aan doen. Selectieve verontwaardiging is geen oplossing. Iedereen heeft zijn Boef. Alleen wordt de ene een rapper en de ander wordt de president van Amerika. Maar het blijven Boefjes met erg veel macht en invloed. Dat is het probleem. 

----
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.