Foto: Pierre Oger

Maak kennis met de spin van het jaar: de koffieboonspin

83 arachnologen, spinnendeskundigen, uit 26 Europese landen hebben de koffieboonspin verkozen tot spin van het jaar. Deze alledaagse huisgenoot lijkt op een koffieboon, is ongevaarlijk voor de mens, maar kan via een speciaal spinnenweb en sterk gif wel insecten vangen die veel groter zijn dan hijzelf. 

De Steatoda bipunctata, of simpelweg de koffieboonspin, is uitgeroepen tot spin van het jaar. Ze dankt haar naam aan haar bruine, bolvormige achterlijfje. Als de spin schrikt, trekt ze haar poten in waardoor ze nog meer op een koffieboon lijkt. De koffieboonspin behoort tot de kogelspinnen en is zo familie van de veel bekendere zwarte weduwe. Al is de koffieboonspin wel volledig ongevaarlijk voor de mens. Ze wordt daarom soms ook “valse weduwe” genoemd.

Ingenieus spinnenweb

Voor andere insecten is de koffieboonspin wél een bedreiging. Haar gif is redelijk sterk en ze heeft een speciaal geweven “galgweb”. Zo’n web lijkt kriskras door elkaar te lopen, maar is één van de meest verbazingwekkende webben. De onderste, sterke draden hangen naar beneden en bevatten kleefstof. Als een insect tegen zo'n draad vliegt of loopt, dan schiet de spinnendraad door het gewoel van de prooi los. Het insect wordt omhoog gekatapulteerd, recht in de poten van haar aanvaller. Ook andere kogelspinnen maken zo’n web.

De koffieboonspin is ongeveer 4 tot 7 millimeter groot en komt voor in alle Europese landen. Ze bevindt zich vaak in en rond gebouwen, dikwijls in kelders en tuinhuizen, maar even goed ook gewoon in huis. Buiten vind je de koffieboonspin vaak onder schors van bomen of onder stenen in tuinen. Volgens Arabel, de Belgische Arachnologische Vereniging, is het een “efficiënte opruimer van allerlei in huis levende ongewervelden.”  

Foto: Jan Bosselaers

Een andere opmerkelijke eigenschap van de koffieboonspin is dat het mannetje “zingt” om een vrouwtje te verleiden. Het tsjirpende geluid zou zelfs voor het menselijke oor waarneembaar zijn en is te vergelijken met het geluid dat je maakt wanneer je met een vingernagel over een haarkam beweegt. 

De spin van het jaar wordt elk jaar uitgeroepen in Europa om het grote publiek enthousiast te maken voor spinnen. De initiatiefnemers hopen hiermee ook dat mensen waargenomen exemplaren melden via een website om zo nieuwe gegevens over de verspreiding ervan te hebben.

LUC REGNIERS

Meest gelezen