Gezondheidseconoom: "Slecht idee om knieprotheses alleen nog terug te betalen onder strenge voorwaarden"

De meest recente cijfers van het aantal mensen dat een knieprothese krijgt, dateren van 2014. Toen ondergingen 23.000 mensen zo'n ingreep, 16 procent meer dan vijf jaar eerder.

Die ingrepen kosten de sociale zekerheid veel geld. Té veel geld, vindt N-VA-Kamerlid Yoleen Van Camp, die de kostprijs per patiënt berekende op 8.000 euro, waarvan 7.200 euro wordt terugbetaald. "Jaarlijks kosten "nieuwe knieën" ons dus een 200 miljoen euro, complicaties niet inbegrepen."

Van Camp komt met een aantal voorstellen om de kostprijs te drukken. Opvallend: voor de N-VA'ster moet er zeker bij oudere mensen op gelet worden dat de ingreep de levenskwaliteit nog verbetert. 

“Het spreekt voor zich dat iemand die weinig zelfredzaam is, die zeer zorgafhankelijk is – dat daarbij de vraag kan worden gesteld of die nog baat heeft bij een knieprothese.  Iemand in een beginstadium van dementie die nog een relatief hoge levensverwachting heeft en die dankzij die knieprothese  een aanzienlijke verbetering van zijn levenskwaliteit krijgt  - daarbij is dat zeker nog verantwoord. Maar bij iemand met vergevorderde dementie kan men toch wel de vraag stellen of die nog baat heeft bij zo’n knieprothese", zegt Van Camp.

"Er gebeuren inderdaad te veel knieprotheses in ons land, als je het vergelijkt met andere landen", geeft Gezondheidseconoom Lieven Annemans (UGent) toe in "De ochtend" op Radio 1. "Maar beperkingen opleggen aan artsen is niet de juiste oplossing."

"Veel artsen doen het goed", benadrukt hij. "Zij gaan eerst allerlei andere zaken proberen, zoals oefeningen of gewichtverlies. Pas als er niets helpt, gaan ze over tot een operatie. Er zijn natuurlijk ook dokters die het niet zo nauw nemen en die tot een operatie overgaan bij mensen die zwaar dementerend of terminaal ziek zijn. Dat zijn uitzondering, maar ze moeten er wel uit."

De Gezondheidseconoom pleit voor een systeem waarbij alle operatiecijfers worden vrijgegeven. "Zo zou je perfect kunnen zien hoe vaak artsen opereren en bij welk type mensen. Pas dan kan je echt gaan vergelijken en kan je kijken wie er te veel of te weinig opereert."

"Het zullen de artsen zelf zijn die elkaar dan in de gaten moeten houden en elkaar erop aanspreken", zegt Annemans. "De overheid moet hier niet met het vingertje gaan wijzen. Al zien we wel dat in sommige landen er een bonus wordt gegeven aan de artsen die het goed doen. Dat kan ook in het slechtste geval."

Minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open VLD) wil géén striktere criteria om knieprothesen terug te betalen (bekijk video hieronder). "Het verbieden van ingrepen aan mensen omwille van strakke parameters, zoals leeftijd of de diagnose dementie, is voor mij een brug te ver", zegt ze. "Nu bekijken artsen geval per geval of de levenskwaliteit en de zelfredzaamheid van een patiënt kunnen verbeteren na een ingreep. En of de patiënt fysiek én mentaal de ingreep aankan. Ik denk dat we die individuele evaluatie best behouden."

De Block wijst er ook op dat ook aanzienlijk veel Nederlanders in ons land een knieprothese laten plaatsen. "Ook in Frankrijk zijn er wachtlijsten voor die ingreep, terwijl wij een meer toegankelijke gezondheidszorg hebben. Als een ingreep overigens op tijd gebeurt, dan vermijd je complicaties of overvloedig medicatiegebruik tegen pijn of ontsteking. Als we efficiënt omgaan met onze middelen, bieden we onze burgers de meest kwalitatieve zorg."