Latte Levy, ofwel koffie verkeerd-taks. Zo introduceerden enkele Britten deze week in het parlement hun voorstel om voor wegwerpbekers 25 pence (28 eurocent) meer te vragen. Met die heffing willen ze koffiedrinkers aanmoedigen zelf hun mok mee te brengen, wat de afvalberg moet doen slinken. Nu worden in Groot-Brittannië elk jaar 2,5 miljard bekers weggegooid. En ze kunnen amper worden gerecycleerd, omdat over de papieren beker een laag kunststof plakt die eerst zou moeten worden verwijderd.

De populaire keten Starbucks belooft alleszins om in de Londense shops de taks drie maanden in te voeren als test, al zal die er weliswaar nog maar 5 pence (6 cent) bedragen. En in ons land? Hier geeft Starbucks zijn klanten een kleine korting als ze zelf hun herbruikbare beker meebrengen. Al wordt dat vandaag amper gedaan.

Toch liggen bij Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) voorlopig geen plannen op tafel om ook hier zo’n toeslag aan te rekenen. ‘De verpakkingsindustrie betaalt daarvoor op federaal niveau al een taks’, zegt haar woordvoerder.

‘We noemen het zelf geen taks’, zegt Jan Goesaert, voorzitter van FedPack, de federatie van de verpakkingsindustrie. ‘Zie het eerder als een bijdrage die we aan FostPlus betalen om het afval te verwerken. Dat doen we trouwens niet alleen voor die bekers. We betalen dat voor allerlei soorten verpakkingen: papier, plastic, aluminium, …’

Statiegeld

Maar dat is nog niet voldoende, vindt Bond Beter Leefmilieu. En zo’n taks is trouwens ook niet genoeg. ‘Een heffing kan wel een nuttige stap zijn om klanten aan te zetten om herbruikbare bekers te gebruiken, maar veel mensen zullen die paar cent extra gewoon betalen’, zegt Olivier Beys van de Bond. ‘Dan mist de taks haar doel en wordt het afval niet vermeden.’

Voor een beter voorbeeld wijst Beys naar Duitsland. ‘Daar bieden koffieshops in de zaak zelf herbruikbare bekers aan. Noodzakelijk, want de meeste klanten vergeten toch zelf een mok mee te brengen. En er geldt een statiegeldsysteem: in Berlijn betalen klanten bijvoorbeeld 1 euro extra voor hun koffie in een herbruikbare beker. Dat geld krijgen ze terug als ze hun beker weer afgeven. Als het prijsverschil groot genoeg is, zullen meer mensen ook kiezen voor de herbruikbare beker.’