Eind 2019 moeten er minder cosmetische producten met zogeheten microplastics op de Belgische markt zijn. De federale minister van Leefmilieu, Marie Christine Marghem (MR), ondertekent daaromtrent vandaag een akkoord met Detic, de Belgisch-Luxemburgse vereniging van producenten en verdelers van cosmetica. Het gaat om alle producten die weggespoeld worden met water, zoals tandpasta en shampoo. De plastic deeltjes of microbeads kunnen vervangen worden door afbreekbare producten zoals kersenpitten of perzikpitten.Microplastics zijn kleine kunsttofkorreltjes die behalve in tandpasta en shampoo ook in scheerschuim, zonnecrème, deodorant of scrubs voorkomen. In scrubs dienen ze als het ware als schuurpapier, om oude huidcellen te verwijderen.Ze zijn onoplosbaar en niet biologisch afbreekbaar in water. Via het rioolwater komen ze terecht in het milieu – in zee. Daar worden ze opgenomen door mariene organismen. Dat is een bedreiging voor het zeeleven op zich, maar als het gaat om vissen, mosselen of andere zeedieren die op ons bord terechtkomen, krijgen we uiteindelijk ook een probleem in onze voedselketen. Jaarlijks belandt 35.000 ton van die korrels in zee. Minister Marghem noemt het akkoord een Europese primeur, al is er wel al een en ander gebeurd. Wereldwijd zijn er al verschillende landen die de microplastics in wegspoelbare producten in de ban hebben geslagen. In de Europese Unie zijn dat Zweden (tegen 2020), Frankrijk, Finland, IJsland, Ierland, Luxemburg en Noorwegen. In Frankrijk is het wet. In 2013 kondigden dertien cosmeticaproducenten al aan geen plastic korrels te zullen gebruiken in zeep, douchegel of tandpasta.Niet bindend ‘Dit akkoord lijkt me een stap in de goede richting’, vindt milieutoxicoloog Colin Jansen van de UGent. ‘Het gaat wel om een vrijwillig akkoord, geen bindend. De vraag is of dit de meest efficiënte manier is om de problematiek aan te pakken.’ ‘Het sectorakkoord maakt het mogelijk voor bedrijven om constructief samen te werken met de overheid’, zegt Alane Vanhemelrijck, woordvoerster van Detic. ‘Zeker voor de kleinere bedrijven is dat handiger en bedrijfsvriendelijker.’Zij wijst erop dat de kwestie in de buurlanden heel anders (of soms helemaal niet) geregeld is. Europa wil een algemene beperking opleggen. De Europese Commissie heeft het agentschap voor chemische stoffen ECHA gevraagd dit voor te bereiden, maar er is nog geen deadline.Het Belgische akkoord omvat ook een sensibiliseringcampagne die zich in het bijzonder richt tot kmo’s. Daarnaast zullen de ondertekenaars informatie verspreiden over de alternatieven. Er komt tegelijk een wetenschappelijke opvolging over microplastics in alle consumentenproducten om daarna bijkomende acties te nemen.