16 nieuwe Vlaamse projecten moeten 350.000 vrachtwagens van de weg houden

Dankzij die projecten zullen er jaarlijks 350.000 vrachtwagens minder rondrijden op onze wegen, berekende het kabinet-Weyts. "Dit zijn ondernemers die zich niet meer blindstaren op de file aan de voordeur, maar oog hebben voor de mogelijkheden die open liggen aan de achterdeur", zegt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) over de uitverkorenen.

De files in Vlaanderen worden steeds langer. Uit nieuwe cijfers van het Vlaams Verkeerscentrum bleek onlangs nog dat de dagelijkse filelengte in 2017 naar 169 kilometer steeg, 11 kilometer meer dan het jaar voordien.

Volgens Weyts "verlammen die files mens, milieu en economie". "De stilstand weegt ook op onze Vlaamse havens, die goederen vlot moeten kunnen versluizen naar het hinterland", klinkt het. Een tijd geleden werd daarom een oproep gedaan, en konden geïnteresseerden zich melden.

De Vlaamse overheid heeft die zoektocht naar innovatieve projecten voor een duurzamer vrachtvervoer samen met de havens gemaakt. Van de 41 ingediende projecten krijgen er nu 16 steun.  De meeste projecten die nu uit de bus zijn gekomen, kunnen rekenen op een kleine 200.000 euro.   

"We hebben gekozen voor projecten die op korte termijn veel volume van de weg kunnen halen", zegt Weyts. "Deze initiatieven moeten samen wel 350.000 vrachtwagens van onze wegen halen."

Alle ondersteunde projecten maken volgens minister Weyts slim gebruik van de alternatieven voor het wegtransport. Een aantal projecten realiseren een nieuwe binnenvaart- en of spoorverbinding.

Voor het spoor komt er een open spoorverbinding tussen Zeebrugge en Dourges (Noord-Frankrijk, en ook een nieuwe link tussen Gent en Sestokai in Litouwen, terwijl de verbinding tussen Gent en Mortara (in de buurt van Milaan) wordt geoptimaliseerd. Dat Gent ertussen zit, is geen toeval, want het Gentse Havenbedrijf zet al meerdere jaren in op het spoor.

Andere projecten zetten lading van de weg over naar binnenvaart of spoor. Het gaat daarbij onder meer om containers, cacao en afval.

Een ander project wil vrachtwagens dan weer 's nachts laten rijden in plaats van overdag.  Dankzij de nachthub gebeurt aan- en afvoer naar diepzeeterminals in de Antwerpse haven 's nachts.

Er werden ook twee havenoverschrijdende projecten geselecteerd. Zo zullen de haven van Antwerpen en die van Gent een nieuwe binnenvaartverbinding krijgen die bestaande containerstromen tussen deze havens zal bundelen. Voorts zullen containers en auto's die nu via de weg worden vervoerd tussen de havens van Gent en Zeebrugge, worden overgezet naar de binnenvaart.

Thierry Vanelslander, transporteconoom aan de Antwerpse universiteit UAntwerpen, zegt dat het een stap in de goede richting is, maar wijst erop dat in de eerste plaats de bedrijven zelf een mental shift zullen moeten maken. Het is niet altijd eenvoudig, want initiatieven uit het verleden zijn niet altijd even succesvol geweest. "Ondernemers denken vaak: als iets nu goed werkt (vrachtwagens, nvdr.), waarom dan veranderen?"

Van het cijfer van 350.000 vrachtwagens is Vanelslander niet onder de indruk, want het zegt weinig, legt hij uit. "Eigenlijk zou je moeten weten hoeveel ton over hoeveel kilometer wordt uitgespaard. Nu weet je niet hoe lang een vrachtwagenrit is."   

Het totale aantal vrachtritten over heel Vlaanderen, per jaar, is onmogelijk in te schatten. Cijfers van het Vlaams Verkeerscentrum geven wel aan hoe groot het percentage vrachtwagens is in het totale verkeersplaatje op de grote wegen. Vooral rond Antwerpen, op de hele E17, het uiterste westen van de E40 en de verkeersassen van Antwerpen naar de Kempen, Nederland en het Waasland is dat percentage groot, met pieken tot boven 30 en zelfs boven 40 procent.