Het zwart geld blijft komen: van eenmalige tot permanente kans op fiscale regularisatie
In 2004 bedacht de paarse regering de "Eenmalige Bevrijdende Aangifte" om het gat in de begroting dicht te rijden. De ethische storm die dat toen veroorzaakte, heeft al lang plaatsgemaakt voor pragmatische berekening: wat brengt het op? Een overzicht van 14 jaar fiscale amnestie.
3,2 miljard euro
Op 14 jaar tijd werd in totaal 3,2 miljard euro opgehaald. Terwijl het ene jaar het bedrag een paar tientallen miljoenen euro's bedroeg, liep dat het jaar daarna soms op tot een tienvoud daarvan. De "grijp je kans nu voor het te laat is" gaf in welbepaalde jaren meer fraudeurs het nodige duwtje. Wellicht had wie de kat uit de boom keek ongelijk, want de boetes zijn gestegen sinds de eerste Eenmalige Bevrijdende Aangifte. En steeds meer landen sluiten akkoorden over het uitwisselen van bankgegevens waardoor het risico om 'gepakt' te worden stijgt.
Van eenmalig tot permanent
2004 - Eenmalige Bevrijdende Aangifte
Wie zijn gewitte geld investeert, betaalt een boete van 6 procent, de anderen 9 procent. Veel mensen aarzelen, omdat het lange tijd niet duidelijk is of ze zeker vrijgesteld worden van juridische vervolging. Toch levert het bijna 500 miljoen euro op, toenmalig minister van financiën Reynders had gehoopt op ruim 800 miljoen euro.
2006 - 2013 - Eenmalige Bevrijdende Aangifte Bis
Er zit nog veel zwart geld in het buitenland. En de begroting kan nog extra inkomsten gebruiken. Dus daar is-ie: Eenmalige Bevrijdende Aangifte Bis. Het is de invoering van een permanent systeem van fiscale regularisatie. De algemene regel: bovenop de verschuldigde belasting, een boete van 10 procent. Wat de boete is voor zwart geld waarbij de verschuldigde belasting verjaard is, blijkt onduidelijk.
Deze permanente regeling geeft fraudeurs geen dwingende reden meer om zwart geld te witten. Het kan altijd volgend jaar nog. Of het jaar daarna misschien. Of... De dreiging dat er steeds meer transparantie komt over bankgegevens en dus de kans bestaat dat ze tegen de lamp lopen, blijkt niet genoeg druk te zetten. De gemiddelde heffing bedraagt 28 procent.
Permanent verandert in definitief einde
2013 - Eenmalige Bevrijdende Aangifte Ter
"Het is nu of nooit. Wie nog zwart geld uit het buitenland naar België wil krijgen zal het voor het einde van 2013 moeten doen. Daarna is het onherroepelijk gedaan", zo houdt de regering Di Rupo twijfelende fraudeurs voor. De verkiezingen van 2014 staan voor de deur en dan is besparen traditioneel geen optie meer voor de aftredende regering. Wel is het creatief zoeken naar extra inkomsten.
Bij de aangekondigde laatste ronde - de Eenmalige Bevrijdende Aangifte Ter - wordt nu zelfs afgestapt van het eenmalige karakter van de aangifte van zwart geld. Concreet: zelfs wie al eens een dossier indiende, mag dat bij deze ronde nóg eens doen voor nóg zwart geld. Met resultaat: 5,5 miljard euro wordt er aangegeven in 2013. De dossiers kunnen onmogelijk allemaal nog datzelfde jaar afgehandeld worden. Dat zorgt ervoor dat zowel in 2013 als 2014 meer dan 800 miljoen euro ontdoken belastingen kunnen opgehaald worden. De gemiddelde heffing voor deze ronde bedraagt nu al 32 procent.
Toch maar weer permanent, maar verbeterde versie
2016 - Eenmalige Bevrijdende Aangifte Quater
Midden 2016 wordt de "truc" met het zwart geld door de huidige regering dan toch maar weer van stal gehaald. Want jawel, er staat nog altijd veel zwart geld op buitenlandse rekeningen. En jawel, die extra inkomsten zijn ook nu welkom. Maar er zijn lessen getrokken uit het verleden. Voor de Eenmalige Bevrijdende Aangifte Quater wordt vastgelegd dat het
- wel een permanente regel is
- maar dat de boete elk jaar wat hoger wordt
- bovendien wordt die fiscale transparantie nu alsmaar meer een realiteit. De onderhandelingen tussen landen om bankgegevens uit te wisselen worden concreter, akkoorden worden gesloten, de 'pakkans' wordt groter.
Voor fiscaal niet-verjaard zwart geld betaalt de fraudeur bovenop de verschuldigde belasting een boete van 20 procent die tegen 2020 oploopt tot 25 procent.
Voor fiscaal verjaard zwart geld betaalt de fraudeur 36 procent boete, tegen 2020 is dat 40 procent.
De regeling start in augustus 2016 en brengt voor dat jaar weinig op. 2017 is een groter succes: 220 miljoen euro voor de federale begroting. En het bedrag ligt eigenlijk hoger, want door bevoegheidsverschuivingen krijgen ook de gewesten een deel van de extra inkomsten uit ontdoken erfbelasting.
De gemiddelde heffing voor 2017 is intussen gestegen tot 37,5 procent. Toch wel een enorm verschil met de 6 tot 9 procent van het eerste rondje fiscale amnestie.
