Kwart meer tijdelijke jobs: is dat wel goed nieuws?
De economische motor snort tevreden, en dat brengt veel nieuwe jobs met zich mee. Goed nieuws, al zijn niet al die jobs even duurzaam, waarschuwen arbeidseconomen. Het aandeel tijdelijke jobs stijgt met een kwart.
"Ik heb al tientallen keren gesolliciteerd, maar word telkens afgewezen via e-mail. Maar ik kan er ook niets aan doen dat ik telkens een job krijg die tijdelijk is. Die jobs zet ik ook op mijn cv in de hoop dat de interimkantoren zien dat ik genoeg werkervaring heb. Maar blijkbaar is dat verkeerd. Want net omdat ik verschillende jobs heb gehad, word ik steeds afgewezen", zegt Valentino.
Valentino is een jongere die maar niet uit de spiraal van uitzendarbeid en werkloosheid raakt. Hij jongleert tussen beide statuten als een volleerd acrobaat. Tegen wil en dank weliswaar, want een deftige voltijdse baan is het doel.
In die context zindert het cijfer nog na. De VDAB ontving het voorbije jaar 258.124 vacatures. Dat zijn er 13,9 procent meer dan een jaar eerder. Nooit eerder werden zoveel vacatures gemeld. "Er was vooral een grote arbeidsvraag vanuit de industriële sectoren", weet Willem Vansina, verantwoordelijke van de VDAB-studiedienst. En ook: de stijging in de vraag naar arbeidskrachten deed zich voor bij zowel hoog- als laaggeschoolden. Van alle vacatures was ruim 76 procent er een voor een voltijdse job, tegenover ruim 23 procent voor een tijdelijke betrekking. Die laatste zit stevig in de lift met een toename op jaarbasis van bijna een kwart.
In eenzelfde beweging zien we dat het aantal flexi-jobs in een jaar tijd quasi verdubbelde. Vandaag werken zo'n 28.400 mensen via dat systeem in de horeca. Sinds het systeem in 2015 werd ingevoerd om het zwartwerk in de sector tegen te gaan, kent het een voortdurende stijging. Ook de vraag naar uitzendkrachten is in stijgende lijn, maar interimkantoren klagen dat ze steeds moeizamer mensen vinden voor de openstaande jobs.
'Dualiteit'
Het bezorgt arbeidsmarkteconoom Stijn Baert (UGent) een dubbel gevoel. "Natuurlijk is het goed nieuws dat er een stijging is in het aantal vacatures, én dat er meer flexi-jobs zijn bijgekomen. Elke arbeidsmarktspecialist hamerde de voorbije jaren net op dat gebrek aan flexibiliteit op onze arbeidsmarkt. Alleen, de slinger mag niet doorslaan naar een verdere segregatie met een segment van goedbetaalde voltijdse banen versus een arsenaal van flexibele, onderbetaalde jobs waar dan vaak laaggeschoolden en migranten aan de slag kunnen."
'Deeltijdse of flexi-jobs mogen ook geen valkuil worden voor mensen die anders niet aan de slag geraken'
Het is ambigu, zeggen arbeidsmarktspecialisten. Deeltijdse banen of uitzendarbeid zijn beide een goede opstap naar de arbeidsmarkt. Er is ook een groot aantal mensen dat bewust kiest voor deeltijds werk, of graag via flexi-jobs een extraatje wil bijverdienen. Uit cijfers van dienstengroep Partena Professional blijkt dat tussen 2008 en 2015 het aantal twintigers dat één dagje per week thuisblijft steeg met 69 procent. Omdat ze meer tijd willen voor de kinderen, maar ook voor hobby's, zijprojecten of gewoon voor zichzelf. Het beantwoordt dus aan een behoefte. "Maar", zegt Baert, "Deeltijdse of flexi-jobs mogen ook geen valkuil worden voor mensen die anders niet aan de slag geraken."
In de hele retailsector worden voltijdse jobs steeds schaarser. Peter Van Ostaeyen, retailexpert bij SD Worx: "Terwijl in België gemiddeld 33 procent van de actieve bevolking deeltijds werkt, loopt dit in de retail op tot bijna 58 procent." Een tendens die enkel toeneemt. Momenteel zoekt de lowbudgetketen Primark voor haar nieuwe vestiging in Antwerpen liefst 475 verkopers. Daarvan zijn er slechts 75 fulltime. De rest zijn deeltijdse statuten.
Tegelijk wijst een rondvraag van vakbond ABVV uit dat 40 procent van de mensen die vandaag deeltijds werken liever voltijds aan de slag zou gaan. Hoe beter het diploma, hoe kleiner de kans op deeltijds werken.