Verloren gewaand fragment van solofilm Stan Laurel gevonden
Het Fries Film Archief heeft unieke en nagenoeg onbekende fragmenten van de Britse filmkomiek Stan Laurel, alias ''de dunne" ontdekt. Het gaat om weggeknipte beelden uit de stille film "Detained" uit 1924. Die wordt dit weekend integraal vertoond in een filmhuis in Leeuwarden. Over twee weken is de stad Europese Culturele Hoofdstad 2018.
Stan Laurel en Oliver Hardy hebben niet altijd samen gespeeld. Voor de studio's de Britse en de Amerikaanse komiek bij elkaar brachten tot het legendarische duo "de dikke en de dunne" of "Stan en Ollie", hadden de twee pioniers vanaf 1917 al een bescheiden eigen carriere uitgebouwd. Ze speelden trouwens ook wel eens aan de zijde van Chaplin, voor die zijn tramp-imago ontwikkelde.
Een van die solo-films van Stan Laurel is "Detained", duur 17 minuten. Dat de producer of de monteur of zelfs de cinema-eigenaar daar stukken uit knipte, is niet ongewoon. Die stroken pellicule gingen vaak definitief verloren, soms nam een filmfan ze mee naar huis, en in het beste geval kwamen die decennia later in een archief terecht, dat de rolletjes uiteindelijk onderzocht. Ook het filmarchief in Brussel organiseert wel eens een avond met dat soort opgedoken fragmenten.
Uniek filmmateriaal
Van "Detained" bestaan verschillende kopieën, maar die paar minuten die nu in Leeuwarden zijn geïdentificeerd ontbreken altijd. De 35 millimeter-nitraatfilm met Nederlandse tussentitels lag jarenlang bij een fotograaf in de Friese hoofdstad. Hij had helaas niet de apparatuur om ze te bekijken of vertonen. Elf jaar geleden nam het Fries Film archief de rollen over. Het duurde opnieuw jaren voor specialisten van het archief de film kon onderzoeken en digitaliseren. Nitraatfilms zijn erg broos en brandbaar. Onmiddellijk werd duidelijk dat de acteur niemand minder was dan Stan Laurel.
De dunne aan de galg
"Detained" vertelt de arrestatie en het verblijf in de gevangenis van Laurel. Na een reeks slapstickachtige avonturen en samenlopende omstandigheden, wordt hij door een muur gecatapulteerd en komt zo "precies" in een klaarstaande galg terecht. Maar zijn nek rekt onwaarschijnlijk lang uit, en dat is zijn redding. Het lijkt nu wat flauw, maar in de twenties was het allicht een spectuculair "special effect". Net die galgscene ontbrak.
Dit is werkelijk opwindend en uiterst belangrijk filmhistorisch nieuws. Het gaat hier om de enige echte en volledige versie van de film.
Leeuwarden Europese Culturele Hoofdstad 2018
De vondst is een gelukkig toeval. Eind januari opent het grote festival Leeuwarden-Friesland Europese Culturele Hoofdstad 2018. De nu complete film "Detained" kan een extra motivatie zijn om naar Leeuwarden te reizen. En componist Arjan Kiel schreef een nieuwe soundtrack.
Bekijk hier de volledige film
