Hoe we de terugkeer van de wolf tot een succes kunnen maken

De waarneming zorgt voor opwinding. Eindelijk is de wolf terug! Bij uitstek staat het dier symbool voor de ongrijpbare kracht van de natuur. Aan de ene kant zijn het een fascinerende dieren. Voorvader van de hond, met een hoofdrol in oude en nieuwe verhalen. Wolven spreken tot de verbeelding. Aan de andere kant vervullen ze ook een unieke rol in de natuur. Wolven zijn toppredatoren. Ze staan helemaal bovenaan de voedselketen. Ze zijn onvervangbaar. Bovendien: wolven horen hier thuis.

Wolven hebben geen uitgestrekte wildernis nodig om zich te vestigen en voort te planten, zo blijkt uit onderzoek van de Spaanse onderzoeker José Vicente López-Bao, onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke topblad Science. Voldoende voedsel, zoals everzwijnen en reeën, rustplaatsen en een verbod op jacht volstaan.

Dat zijn voorwaarden waaraan in Vlaanderen helemaal is voldaan. De laatste jaren is de populatie reeën en everzwijnen sterk gestegen. Voedsel is er dus genoeg voor de wolf. Dat de eerste wolf nu in Vlaanderen gespot werd, ligt dus helemaal in de lijn van de verwachtingen. Het is gewoon een kwestie van tijd voor de wolf zich hier ook permanent vestigt, net zoals dat is gebeurd in Frankrijk en Duitsland.

Vorig jaar zette minister Schauvliege de wolf op de lijst van beschermde dieren. Dat was al een belangrijke stap. Nu de wolf ook echt voor de deur staat, is het tijd om een heus wolvenplan uit te werken, naar het voorbeeld van Duitsland en Nederland.

Daarbij moet er oog zijn voor draagvlak en preventie van schade. Dat zal ervoor zorgen dat het samenleven met de wolf zonder veel kleerscheuren kan verlopen. Een andere belangrijk element is dat er tussen natuurgebieden verbindingen worden gelegd, zoals ecoducten, zodat de wolven zonder gevaar voor verkeersongevallen door het land kunnen trekken.

Het is perfect mogelijk om samen te leven met wolven. Dat wordt aangetoond in gebieden in Europa waar wolven nooit zijn weggeweest. Dan gaat het bijvoorbeeld over de Abruzzo, een gebied in het midden van Italië, op minder dan twee uur rijden van Rome. Daar zijn de beschermingsmaatregelen voor het vee altijd in stand gehouden. Landbouwers beschermen hun dieren er met honden en solide afsluitingen. En de overheid voorziet er compensaties bij schade. In zulke gebieden verloopt de samenleving tussen wolf en mens zo goed als probleemloos.

Maar in landen waar de wolf was uitgeroeid en nu is teruggekeerd, zoals in Duitsland, blijkt dat het van cruciaal belang is om de terugkeer van de wolf grondig voor te bereiden. Er moet voldoende ingezet worden op bescherming van het vee, compensatiemaatregelen en sensibilisatie van het publiek. Dat blijkt in Duitsland de succesfactor te zijn. Het project Wilkommen Wolf loopt daar al jaren en heeft ervoor gezorgd dat de acceptatie van het dier zonder veel problemen verloopt.

Naast het wolvenplan op Vlaams niveau, is het ook noodzakelijk om verder te investeren in grote, aaneengesloten natuurgebieden. Die bieden een veilige rustplaats voor allerlei grote dieren zoals herten, reeën, otters, bevers, en uiteraard ook wolven.

Het is nu aan de overheid om een kader te voorzien om mens en dier te laten samenleven. Zo niet, dan dreigt het gevaar dat onze grote wilde dieren in een mum van tijd als overlast zullen worden ervaren – en zo snel mogelijk zullen worden verjaagd. En dat zou jammer zijn. Onze wilde dieren lijken dan wel stoer en gevaarlijk, ze zijn vooral heel erg kwetsbaar en broos.

----

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.